< Luka 11 >
1 Lishaka limu Yesu kaweriti pahala tunga pakaluwa Mlungu. Pakamaliriti kuluwa Mlungu, yumu gwa wafundwa wakuwi kamgambira, “Mtuwa, gutufundi kuluwa Mlungu gambira Yohani Mbatiza ntambu yakawafunditi wafundwa wakuwi.”
Quando ele terminou de orar em um determinado lugar, um de seus discípulos lhe disse: “Senhor, ensina-nos a orar, assim como João também ensinou seus discípulos”.
2 Yesu kawagambira, “Pamluwa Mlungu mlongi hangu, ‘Tati, Litawu lyaku likwiswi, Ufalumi waku wizi.
Ele lhes disse: “Quando você rezar, diga, Pai nosso no céu, que seu nome seja mantido sagrado. Que venha seu Reino. Que sua vontade seja feita na terra, como é no céu.
3 Gutupanani shiboga shetu sha kila lishaka
Dê-nos dia a dia o pão nosso de cada dia.
4 Gutulekiziyi vidoda vyetu, Mana twenga tuwalekeziya woseri yawatutenditi upyota. Pota nagututula mukujerwa.’”
Perdoe-nos nossos pecados, pois nós mesmos também perdoamos a todos que estão em dívida conosco. Não nos deixe cair em tentação, mas livrai-nos do maligno””.
5 Na Yesu kawagambira wantumintumi wakuwi, “Payiwera yumu gwenu pakagenda ukaya kwa ganja gwakuwi pashiru na kumgambira, ‘Ganja, shondi shondi nyagu gunkopeshi mabumunda mitatu.
Ele lhes disse: “Qual de vocês, se forem a um amigo à meia-noite e lhe disserem: 'Amigo, empreste-me três pães,
6 Ganja gwangu yakaweriti mumwanja, kapitira pakaya pangu na neni nahera shiboga shakumupa.’
pois um amigo meu veio até mim de uma viagem, e eu não tenho nada para lhe apresentar',
7 Na payiwera ganja gwaku kankuwankula kulawa mnumba, ‘Nagung'aziya! Mlyangu gutatwa kala, neni pamuhera na wana wangu tugonja kala. Na hapeni numuki kukupanani shintu shoseri.’
e ele de dentro responderá e dirá: 'Não me incomode'. A porta agora está fechada, e meus filhos estão comigo na cama. Eu não posso me levantar e dar a você”?
8 Nakaka nankuwagambirani, ata pakalema kwimuka na kukupanani mabumunda toziya gwenga gwa ganja gwakuwi, kumbiti pagwendereya kumgaziya kwa kumluwa hakimuki na kukupanana shoseri shagufira.
Eu lhe digo, embora ele não se levante e lho dê porque é seu amigo, mas por causa de sua persistência, ele se levantará e lhe dará tantas quantas ele precisar.
9 “Su nankuwagambira, guluwi na hampananwi, gusakuli na haguwoni, gutendi hodi na hamvugulirwi.
“Eu lhe digo, continue pedindo, e lhe será dado. Continue procurando, e você encontrará”. Continue batendo, e ele será aberto para você”.
10 Mana woseri yawaluwa hawapananwi na woseri yawasakula, hawawoni na mlyangu haguvugulwi kwa kila muntu yakatenda hodi.
Para todos que pedem, recebe. Aquele que procura encontra. Para aquele que bate, será aberto.
11 Mwana pakamluwa tati gwakuwi somba, hashi hakampanani njoka badala ya somba?
“Qual de vocês, pais, se seu filho pedir pão, lhe dará uma pedra? Ou se ele pedir um peixe, ele não lhe dará uma cobra em vez de um peixe, dará?
12 Na pakamluwa ligi, hakampanani shipinini?
Ou se ele pedir um ovo, ele não lhe dará um escorpião, dará?
13 Su payiwera mwenga yamuwera na vidoda, muvimana kuwapanana viherepa vyawaluwa wana wenu. Nakaka Tati gwenu gwakumpindi hakatendi kupita mwenga, hakawapanani Rohu Mnanagala walii yawamluwa!”
Se você então, sendo mau, sabe como dar bons dons a seus filhos, quanto mais seu Pai celestial dará o Espírito Santo àqueles que lhe pedirem”?
14 Yesu kaweriti kankumwinga shamshera yakamtenditi muntu yumu kaweri bubu. Su shamshera ulii pakamlawiti, muntu ulii kaweziti kutakula. Lipinga lya wantu lilikangashiti,
Ele estava expulsando um demônio, e ele era mudo. Quando o demônio tinha saído, o homem mudo falou; e as multidões se maravilharam.
15 kumbiti wantu wamu mulipinga lilii walonga, “Belizebuli, mkulu gwa washamshera ndo yakampananiti makakala ga kuwalaviya washamshera.”
Mas alguns deles disseram: “Ele expulsa demônios por Belzebu, o príncipe dos demônios”.
16 Wamonga wafiriti kumjera Yesu, su wamgambira kawalanguziyi mauzauza kulonga nakaka Mlungu ndo yakamtumiti.
Outros, testando-o, procuraram dele um sinal do céu.
17 Kumbiti Yesu kavimaniti kala shawalihola, su kawagambira, “Ufalumi woseri waubagulika weni vipinga vipinga vyavisingana vyeni hapeni vilikali, kaya payibagulika yeni mpaka iyagamili.
Mas ele, conhecendo seus pensamentos, disse-lhes: “Todo reino dividido contra si mesmo é levado à desolação”. Uma casa dividida contra si mesma cai”.
18 Su handa ufalumi wa Shetani pawuwera muvipinga na pawalikoma weni, hawuendereyi hashi? Mlonga kuwera ndaviya washamshera toziya Belizebuli kanupiti makakala ga kutenda aga,
Se Satanás também está dividido contra si mesmo, como ficará seu reino? Pois dizem que eu expulso demônios por Belzebu.
19 handa neni nankuwawusiya washamshera kwa likakala lya belizebuli, hashi wafata wenu wawawusiya kwa uwezu gaa? Wafata wenu hawaweri watoza wenu!
Mas se eu expulso demônios por Belzebu, por quem seus filhos os expulsam? Portanto, eles serão seus juízes.
20 Kumbiti payiwera nankuwinga washamshera kwa makakala ga Mlungu, su muvimani kuwera Ufalumi wa Mlungu usoka kala kwa mwenga.
Mas se eu expulso demônios pelo dedo de Deus, então o Reino de Deus chegou até você.
21 “Muntu kana makakala pakawera na silaha zoseri, pakalolera numba yakuwi mweni, vyoseri vyakaweriti navi haviweri salama.
“Quando o homem forte, totalmente armado, guarda sua própria moradia, seus bens estão seguros.
22 Kumbiti pakiza muntu kana makakala kuliku yomberi pakamkoma na kumsinda, hakatoli silaha zoseri zakalitumbiriti muntu ulii na kugawana ulunda wakuwi.
Mas quando alguém mais forte o ataca e o supera, ele tira dele toda a armadura em que confiava e divide seu saque.
23 “Yoseri yakawera ndiri uwega wa neni ndo nakaka kanema neni na yoseri yakajojinira ndiri pamuhera na neni, ayu ndo kapalasiya.
“Aquele que não está comigo está contra mim”. Aquele que não se reúne comigo espalha-se.
24 “Shamshera pakawingwa kulawa kwa muntu, kayerayera mlaa mushiwala pakasakula pakwoyera. Pakapata ndiri pakwoyera, kalitakuziya mweni, ‘Hambuyi kunumba kwangu kwandawiti.’
O espírito impuro, quando sai do homem, passa por lugares secos, procurando descanso; e não encontrando nenhum, diz ele, “voltarei para minha casa da qual saí”.
25 Pakawuya na kwona numba ilii wayifyagira na kuyiherepiziya.
Quando ele retorna, ele o encontra varrido e colocado em ordem.
26 Su kagenda kuwatola washamshera wayaguwi wamonga saba wadoda kuliku yomberi, woseri wagenda kumwingira muntu ayu. Su ntambu ya muntu ayu hayiweri idoda kuliku ntambu yayiweriti kwanja.”
Então ele vai e leva outros sete espíritos mais maus do que ele, e eles entram e moram lá. O último estado daquele homem torna-se pior do que o primeiro”.
27 Yesu pakaweriti kankutakula hangu, mdala yumu kulawa mulipinga lya wantu kamgambira, “Mbaka mdala yakakuleriti na kukunoniziya!”
Ao dizer estas coisas, uma certa mulher da multidão levantou a voz e disse-lhe: “Abençoado seja o ventre que te suportou, e os seios que te amamentaram”!
28 Kumbiti Yesu kamwankula, “Mbaka nentu kwa walii yawapikanira shisoweru sha Mlungu na kushijimira”
Mas ele disse: “Pelo contrário, bem-aventurados são aqueles que ouvem a palavra de Deus e a guardam”.
29 Lipinga lya wantu palimzingiti Yesu, kendereyiti kutakula, “Shiyiwuku shikondola na shashihera uwaminika kulongolu kwa Mlungu! Mfira mauzauza, kumbiti hapeni mpananwi liuzauza lyoseri lilii ira hampananwi liwuzawuza lya Yona.”
Quando as multidões se reuniam a ele, ele começou a dizer: “Esta é uma geração maligna”. Ela procura por um sinal. Nenhum sinal lhe será dado a não ser o sinal de Jonas, o profeta.
30 Ntambu ira ilii Yona mbuyi gwa Mlungu pakaweriti lilangaliru kwa wantu wa Ninawi, su Mwana gwa Muntu hakaweri lilangaliru kwa wantu wa mashaka aga.
Pois mesmo quando Jonas se tornou um sinal para os Ninevitas, assim o Filho do Homem também será para esta geração.
31 Malikiya gwa kusika hakalawili shipindi shiyiwuku ashi pashitozwa na yomberi hakawatozi. Toziya mweni kagenditi mwanja kulawa kutali, kiziti kuvipikinira visoweru vya luhala lwa mfalumi Selemani, kumbiti panu kwana mkulu kuliku Selemani!
A Rainha do Sul se levantará no julgamento com os homens desta geração e os condenará, pois ela veio dos confins da terra para ouvir a sabedoria de Salomão; e eis que um maior do que Salomão está aqui.
32 Mulishaka lya kutoza, wantu wa Ninawi hawagoloki pamuhera na shiyiwuku ashi na womberi hawashitozi. Toziya wantu wa Ninawi walekiti vidoda vyawatenditi pawamupikaniriti Yona pakabwera, kumbiti panu kwana shitwatila shikulu kuliku Yona.
Os homens de Nínive se levantarão no julgamento com esta geração, e o condenarão, pois se arrependeram da pregação de Jonas; e eis que está aqui um maior do que Jonas.
33 “Kwahera muntu yakawasha shikoroboyi na kushigubikira na mufiniku, ira hakashituli pashintambi, su wantu pawingira mnumba wapati kuwona kulangala.
“Ninguém, quando acendeu uma lâmpada, a coloca em uma adega ou debaixo de uma cesta, mas em um suporte, para que aqueles que entrem possam ver a luz.
34 Masu gaku ga gambira shikoloboyi sha nshimba. Masu gaku pagawera makomu, nshimba yaku yoseri hayiweri ilangala, kumbiti masu gaku pagawera gaherepa ndiri, nshimba yaku yoseri hayiweri muluwindu.
A lâmpada do corpo é o olho. Portanto, quando seu olho é bom, seu corpo inteiro também está cheio de luz; mas quando é mau, seu corpo também está cheio de escuridão.
35 Su gwikali weri, gulangala gwaguweriti mngati mwaku naguwera luwindu.
Portanto, veja se a luz que está em você não é escuridão.
36 Handa nshimba yaku yoseri paiwera ilangala, pota kuwera pahala poseri pa luwindu, nshimba ayi hayilangali nakaka gambira shikoloboyi ntambu yashikulangalira kwa gulangala wakuwi.”
Portanto, se seu corpo inteiro está cheio de luz, não tendo nenhuma parte escura, estará totalmente cheio de luz, como quando a lâmpada com seu brilho brilhante lhe dá luz”.
37 Yesu pakamaliriti kulonga, Mfalisayu yumu kamshemeriti ukaya kwakuwi waliyi shiboga pamuhera, su Yesu kagenditi na kulivaga kuliya shiboga.
Agora, enquanto ele falava, um certo fariseu lhe pediu para jantar com ele. Ele entrou e sentou-se à mesa.
38 Mafalisayu walikangasha pawamwoniti kankuliya shiboga pota kugulula huti mawoku.
Quando o fariseu o viu, ele se maravilhou de não se ter lavado antes do jantar.
39 Su Mtuwa kamgambira, “Mwenga Mafalisayu mgulula vikombi na sahani kwa kunja kumbiti mngati mmema lwamata na vidoda.
O Senhor lhe disse: “Agora vocês fariseus limpam o exterior do copo e do prato, mas seu interior está cheio de extorsão e de maldade”.
40 Mwawazyigizyigi mwenga! Mlungu ndo yakanyawiti kunja, kayi kanyawiti mngati.
Seus tolos, aquele que fez o exterior não fez também o interior?
41 Kumbiti muwayupi wahushu shilii shashiweriti muvikombi na musahani na kila shintu hashiweri shiherepa kwa mwenga.
Mas dê de presente aos necessitados as coisas que estão dentro, e eis que todas as coisas serão limpas para você.
42 “Shondi mwenga Mafalisayu! Mwankumupa Mlungu zaka zya binzari na mshisha na mihamba yamonga na uganu pamlema yagamfiriziya Mlungu na ufiru wa Mlungu. Vitwatila avi mfiruwa muviloli weri pota na kulyaluwa vyamonga.
Mas ai de vocês, fariseus! Por vós, o dízimo da hortelã e da arruda e de toda erva, mas vós ignorais a justiça e o amor de Deus. Vocês deveriam ter feito isto, e não ter deixado o outro por fazer.
43 “Shondi mwenga Mafalisayu! Mfira kulivaga palongolu pawapapanana ligoya munumba za Mlungu na kukulamsiyani kwa ligoya pahala pa soku.
Ai de vocês, fariseus! Pois vocês amam os melhores lugares nas sinagogas e as saudações nos mercados.
44 Shondi mwenga! Toziya mulifana na mapumba yagalififa, wantu pawagendagenda kunani kwakuwi pota na kuvimana.”
Ai de vocês, escribas e fariseus, hipócritas! Pois vocês são como sepulturas escondidas, e os homens que caminham sobre elas não o sabem”.
45 Yumu gwa Wafunda wa Malagaliru kamgambira, “Mfunda, pagutakuliti hangu, gutuhigilanga na twenga vilavi.”
Um dos advogados lhe respondeu: “Professor, ao dizer isto você nos insulta também”.
46 Yesu kamwankula, “Shondi mwenga wafunda wa Malagaliru! Muwatwika wantu visanka vipapika ndiri, kumbiti mwaweni mwenga muweza ndiri ata kwa shala kuwatanga.
Ele disse: “Ai de vocês, advogados também! Pois vocês carregam homens com fardos que são difíceis de carregar, e vocês mesmos não levantarão nem mesmo um dedo para ajudar a carregar esses fardos”.
47 Shondi mwenga! Mganyawa mapumba gaherepa ga wambuyi wa Mlungu, weni wazewi wenu wawalagiti.
Ai de vocês! Pois vocês constroem os túmulos dos profetas, e seus pais os mataram.
48 Su mgapitawulira na kugajimira galii gawatenditi wazewi wenu, wawalagiti wambuyi wa Mlungu, na mwenga mugajengera mapumba gawu.
Assim vocês testemunham e consentem com as obras de seus pais. Pois eles os mataram, e vocês constroem seus túmulos.
49 Toziya ayi Luhala lya Mlungu lutakuliti hangu, ‘Hanuwajegeri wambuyi wa Mlungu na wantumintumi, kumbiti hawawalagi wambuyi wa Mlungu wamu na kuwatabisiya wamonga.’
Portanto, também a sabedoria de Deus disse: 'Enviar-lhes-ei profetas e apóstolos; e alguns deles matarão e perseguirão,
50 Su wantu wa shipindi ashi hawatozwi kwa kuwalaga wambuyi wa Mlungu kwanjira pawanyawiti pasipanu,
para que o sangue de todos os profetas, derramado desde a fundação do mundo, possa ser exigido desta geração,
51 kwanjira pawamlagiti Abeli mpaka Zakariya ulii yawamlagiti pakati pashitalawanda sha kutambikira, pahala Pananagala. Yina, nakuwagambira, wantu wa shipindi ashi hawatozwi kwa matendu gawu.
do sangue de Abel ao sangue de Zacarias, que pereceu entre o altar e o santuário'. Sim, eu lhes digo, será exigido desta geração”.
52 “Shondi mwenga wafunda wa Malagaliru! Muufifa ufunguu ulii wa mlyangu gwa mahala na mwaweni mwenga hapeni mwingiri na muwalewelera woseri yawafira kwingira nawingira.”
Ai de vocês, advogados! Pois vocês tiraram a chave do conhecimento. Vocês não entraram em vocês mesmos, e aqueles que estavam entrando, vocês dificultaram”.
53 Pakaweriti kankuwuka palii, wafunda wa Malagaliru pamuhera na Mafalisayu wanjiti kumgambira pawambeziya nentu na kumkosiya kwajili ya vintu vivuwa,
Enquanto ele lhes dizia estas coisas, os escribas e os fariseus começaram a ficar terrivelmente zangados e a tirar muitas coisas dele,
54 pawajera kumgomiziya pakatakula shintu shipayira su wapati pakumbatira.
esperando por ele, e procurando pegá-lo em algo que ele pudesse dizer, para que o pudessem acusar.