< Luka 11 >
1 Lishaka limu Yesu kaweriti pahala tunga pakaluwa Mlungu. Pakamaliriti kuluwa Mlungu, yumu gwa wafundwa wakuwi kamgambira, “Mtuwa, gutufundi kuluwa Mlungu gambira Yohani Mbatiza ntambu yakawafunditi wafundwa wakuwi.”
Jhatokili wakati Yesu is'oka mahali fulani, mmonga ghwa bhanafunzi bha muene akan'jobhela, “Bwana, tumanyisiajhi tete kus'oka kama Yohana kya abhafundisi bhanafunzi bha muene'.
2 Yesu kawagambira, “Pamluwa Mlungu mlongi hangu, ‘Tati, Litawu lyaku likwiswi, Ufalumi waku wizi.
Yesu akabhajobhela, Pamwisali, mjobhayi, 'Dadi, lihina lya jhobhi litakasibhwayi. Ufalme bhwa bhebhe uhidayi.
3 Gutupanani shiboga shetu sha kila lishaka
Utupelayi n'kate ghwitu ghwa kila ligono.
4 Gutulekiziyi vidoda vyetu, Mana twenga tuwalekeziya woseri yawatutenditi upyota. Pota nagututula mukujerwa.’”
Utusamehajhi makosa gha jhotu, kama tete kyatukabhasamehe bhoha bhabhatukosili. Usitulongosi mu majaribu.”
5 Na Yesu kawagambira wantumintumi wakuwi, “Payiwera yumu gwenu pakagenda ukaya kwa ganja gwakuwi pashiru na kumgambira, ‘Ganja, shondi shondi nyagu gunkopeshi mabumunda mitatu.
Yesu akabhajobhela, “Niani kwa muenga ibeta kujha rafiki ambajhe ibeta kundotela pakilu, ni kun'jobhela, Rafiki nijhasimayi mikate midatu.
6 Ganja gwangu yakaweriti mumwanja, kapitira pakaya pangu na neni nahera shiboga shakumupa.’
Kwandabha rafiki jhangu anihidili hanu naha kuhoma mu safuari nani nidulili kya kunjandalila.
7 Na payiwera ganja gwaku kankuwankula kulawa mnumba, ‘Nagung'aziya! Mlyangu gutatwa kala, neni pamuhera na wana wangu tugonja kala. Na hapeni numuki kukupanani shintu shoseri.’
Ni jhola jhaajhe mugati akajibu, usinitaabisi, ndiangu undendibhu, ni bhanabhangu, pamonga ni nene tumalili kugona pa kitanda. Nibhwesya lepi kujhumuka ni kupela bhebhe mikate.
8 Nakaka nankuwagambirani, ata pakalema kwimuka na kukupanani mabumunda toziya gwenga gwa ganja gwakuwi, kumbiti pagwendereya kumgaziya kwa kumluwa hakimuki na kukupanana shoseri shagufira.
Nikabhajobhela, japokuwa ijhumuka lepi ni kupela mikate kama rafiki jhake, kwa kujhendelela kun'gongela bila soni, ibeta kujhumuka nikupela fipandi fingi fya mikate kulengana ni mahitaji gha jhobhi.
9 “Su nankuwagambira, guluwi na hampananwi, gusakuli na haguwoni, gutendi hodi na hamvugulirwi.
Nani kabhele nikabhajobhela, Mus'okayi, namu mwipelibhwa; mulondayi namu nwikabha, mupigayi hodi namu mwifungulibhwa.
10 Mana woseri yawaluwa hawapananwi na woseri yawasakula, hawawoni na mlyangu haguvugulwi kwa kila muntu yakatenda hodi.
Kwa kujha khila munu jhais'oka ibeta kupokela na khila munu jhailonda ikabha, ni khila munu jhaipga hodi ibetakufungulibhwa.
11 Mwana pakamluwa tati gwakuwi somba, hashi hakampanani njoka badala ya somba?
Dadi jholekhu miongoni mwa muenga, mwanamunu akan'sokayi somba akampela liyoka?
12 Na pakamluwa ligi, hakampanani shipinini?
Au akas'omayi lifombi akampela kip'el'el'e?
13 Su payiwera mwenga yamuwera na vidoda, muvimana kuwapanana viherepa vyawaluwa wana wenu. Nakaka Tati gwenu gwakumpindi hakatendi kupita mwenga, hakawapanani Rohu Mnanagala walii yawamluwa!”
Kwa hiyo, ikajhiajhi mwe bhaovu mumanyili kubhap'ela bhana bhinu zawadi sinofu, je nesu lepi sana Dadi jhinu ghwa kumbinguni kwamba ibeta kubhap'ela Roho mtakatifu abhu bhabhakarisoka?”
14 Yesu kaweriti kankumwinga shamshera yakamtenditi muntu yumu kaweri bubu. Su shamshera ulii pakamlawiti, muntu ulii kaweziti kutakula. Lipinga lya wantu lilikangashiti,
Baadaye, Yesu akajha ikemela pepo, ni munu mwenye pepo ajhele bubu. Bho pepo limbokili, munu ojhu abhwesi kulongela. Umati bhwastaajabili nesu.
15 kumbiti wantu wamu mulipinga lilii walonga, “Belizebuli, mkulu gwa washamshera ndo yakampananiti makakala ga kuwalaviya washamshera.”
Lakini bhanu bhangi bhakajobha, ojho ibhosya mapepo kwa Beelzebul, mbaha ghwa mapepo
16 Wamonga wafiriti kumjera Yesu, su wamgambira kawalanguziyi mauzauza kulonga nakaka Mlungu ndo yakamtumiti.
Bhangi bhan'jaribili kwa kundonda abhalasiajhi ishara kuhomela kumbinguni.
17 Kumbiti Yesu kavimaniti kala shawalihola, su kawagambira, “Ufalumi woseri waubagulika weni vipinga vipinga vyavisingana vyeni hapeni vilikali, kaya payibagulika yeni mpaka iyagamili.
Lakini Yesu aghatambuili mawazo gha bhene nikubhajobhela, “Khila ufalme bhwa wibeta kugawanyika ibeta kujha ukebha, ni nyumba jhajhigawanyiki jhibeta kubina.
18 Su handa ufalumi wa Shetani pawuwera muvipinga na pawalikoma weni, hawuendereyi hashi? Mlonga kuwera ndaviya washamshera toziya Belizebuli kanupiti makakala ga kutenda aga,
Kama shetani ibeta kujha agawanyiki, ufalme bhwa muene bhwibeta kujhema bhuli? kwandabha mwijibha nibhosya mapepo kwa Belzebuli
19 handa neni nankuwawusiya washamshera kwa likakala lya belizebuli, hashi wafata wenu wawawusiya kwa uwezu gaa? Wafata wenu hawaweri watoza wenu!
Kama nene nibhosya mapepo kwa Belzebuli, je bhajhinu bhibhosya mapepo kwa njela jheleku? kwandabha ejhe bhene bhibeta kubhahukumu muenga.
20 Kumbiti payiwera nankuwinga washamshera kwa makakala ga Mlungu, su muvimani kuwera Ufalumi wa Mlungu usoka kala kwa mwenga.
Lakini, kama nibhosya mapepo kwa kikhonji kya K'yara basi ufalme bhwa K'yara ubhahidili.
21 “Muntu kana makakala pakawera na silaha zoseri, pakalolera numba yakuwi mweni, vyoseri vyakaweriti navi haviweri salama.
Munu mwenye nghofu ajhe ni silaha ilenda kunyumba jha jhobhi fenu fya muene fibetakujha salama.
22 Kumbiti pakiza muntu kana makakala kuliku yomberi pakamkoma na kumsinda, hakatoli silaha zoseri zakalitumbiriti muntu ulii na kugawana ulunda wakuwi.
Lakini akavamibhwayi ni munu mwenye nghofu zaidi, munu jhola mwenye nghofu ibeta kunyaka silaha sya muene, ni kulola mali sya muene syoha.
23 “Yoseri yakawera ndiri uwega wa neni ndo nakaka kanema neni na yoseri yakajojinira ndiri pamuhera na neni, ayu ndo kapalasiya.
Muene jhajhelepi pamonga ni nene ajhe kinyume ni nene, ni muene jhaibeta kubhonganiya pamonga nani nitabhwanya.
24 “Shamshera pakawingwa kulawa kwa muntu, kayerayera mlaa mushiwala pakasakula pakwoyera. Pakapata ndiri pakwoyera, kalitakuziya mweni, ‘Hambuyi kunumba kwangu kwandawiti.’
Pepo n'chafu pa ikamboka munu, ilota kulonda ni mahali pa padulili ni mesi ili ap'omosekajhi. Paibetakudula, ajobha nikerebhuka kwa nihomili.
25 Pakawuya na kwona numba ilii wayifyagira na kuyiherepiziya.
Akakerebhukajhi ni kukolela nyumba jhifyaghilibhu na jhitamili kinofu.
26 Su kagenda kuwatola washamshera wayaguwi wamonga saba wadoda kuliku yomberi, woseri wagenda kumwingira muntu ayu. Su ntambu ya muntu ayu hayiweri idoda kuliku ntambu yayiweriti kwanja.”
Hivyo ilota ni kulonda mapepo saba ghaghajhele maovu kuliko muene ni kubhaleta bhahidayi bhatamayi mahali pala. Ni hali jha munu ojhu jhijha mbaya kuliko kyajhikajhela mara jha kuanza.”
27 Yesu pakaweriti kankutakula hangu, mdala yumu kulawa mulipinga lya wantu kamgambira, “Mbaka mdala yakakuleriti na kukunoniziya!”
Jhatokili kwamba bhoijobha malobhi aghu, n'dala fulani akakuesya sauti zaidi jha bhoha pa mkutano bhwa bhanu ni kujobha” Libarikibhu lileme lya likuhoguili ni mabhele ghauyong'ili”
28 Kumbiti Yesu kamwankula, “Mbaka nentu kwa walii yawapikanira shisoweru sha Mlungu na kushijimira”
Lakini muene akajobha, bhabarikibhu bhala bhabhi p'elekesya lilobhi lya K'yara ni kulitunza.
29 Lipinga lya wantu palimzingiti Yesu, kendereyiti kutakula, “Shiyiwuku shikondola na shashihera uwaminika kulongolu kwa Mlungu! Mfira mauzauza, kumbiti hapeni mpananwi liuzauza lyoseri lilii ira hampananwi liwuzawuza lya Yona.”
Wakati umati bhwa bhanu bhikibhonganiya ni kujhongeseka, Yesu akajhanda kujobha “Kizazi ekhe ndo kizazi kya uovu. Kilonda ishara, na ijhelepi ishara jhebhibeta kupelibhwa zaidi jha Yona.
30 Ntambu ira ilii Yona mbuyi gwa Mlungu pakaweriti lilangaliru kwa wantu wa Ninawi, su Mwana gwa Muntu hakaweri lilangaliru kwa wantu wa mashaka aga.
Maana kama Yona kyaajhele ishara kwa bhanu bha Ninawi, ndo mwana ghwa Adamu kya ibekujha ishara kwa kizazi ekhe.
31 Malikiya gwa kusika hakalawili shipindi shiyiwuku ashi pashitozwa na yomberi hakawatozi. Toziya mweni kagenditi mwanja kulawa kutali, kiziti kuvipikinira visoweru vya luhala lwa mfalumi Selemani, kumbiti panu kwana mkulu kuliku Selemani!
Malkia ghwa kusini ibeta kujhema ligono lya hukumu ni bhanu bha kizazi ekhe ni kubhahukumu bhene, kwani muene ahomili kumwishu mwa nchi ili ahidayi kup'elekesya hekima sya Solomoni, ni apa ajhe mbaha kuliko Solomoni.
32 Mulishaka lya kutoza, wantu wa Ninawi hawagoloki pamuhera na shiyiwuku ashi na womberi hawashitozi. Toziya wantu wa Ninawi walekiti vidoda vyawatenditi pawamupikaniriti Yona pakabwera, kumbiti panu kwana shitwatila shikulu kuliku Yona.
Bhanu bha Ninawi bhibeta kujhema mu hukumu pamonga ni bhanu bha kizazi ekhe ligono lya hukumu bhibeta kukihukumu, kwani bhene bhatubuili kwa mahubiri gha Yona, na langayi, apa ajhe mbaha kuliko Yona.
33 “Kwahera muntu yakawasha shikoroboyi na kushigubikira na mufiniku, ira hakashituli pashintambi, su wantu pawingira mnumba wapati kuwona kulangala.
Ajhelepi munu jhejhioha, jhaibhwesya taa ni kujhibheka sehemu jha pasi jhaijhe ni ngisi jhajhibhoneka lepi au pasi pa likapu, ila ibhwasya ni kubheka panani pa khenu ili khila munu jhaijhingila abhwesyayi kulola muenga.
34 Masu gaku ga gambira shikoloboyi sha nshimba. Masu gaku pagawera makomu, nshimba yaku yoseri hayiweri ilangala, kumbiti masu gaku pagawera gaherepa ndiri, nshimba yaku yoseri hayiweri muluwindu.
Lehu lya bhebhe ndo taa jha mb'ele. Lihu lya bhebhe likajhelayi linofu basi mb'ele bhwa bhebhe wibetakujha mu muenga. Lakini lihu lya bhebhe likajhelayi libaya basi mb'ele bhwa bhebhe bhuoha wibeta kujha mu ngisi.
35 Su gwikali weri, gulangala gwaguweriti mngati mwaku naguwera luwindu.
Kwa hivyo, mkihadhariajhi ili mwanga, bhwabhujhele mugati mwa jhomu usisopibhu ngisi.
36 Handa nshimba yaku yoseri paiwera ilangala, pota kuwera pahala poseri pa luwindu, nshimba ayi hayilangali nakaka gambira shikoloboyi ntambu yashikulangalira kwa gulangala wakuwi.”
Efyo basi, kama mb'ele ghwa jhobhi bhuoha bhujhe mu mwanga, na ajhelepi sehemu jha jhijhele mu ngisi, basi mbele bhwa bhebhe wibetakujha sawa ni taa jha jhiyaka ni kupisya mwanga kwa muenga.”
37 Yesu pakamaliriti kulonga, Mfalisayu yumu kamshemeriti ukaya kwakuwi waliyi shiboga pamuhera, su Yesu kagenditi na kulivaga kuliya shiboga.
Bhoamali kulongela, Farisayo amwaliki akaliajhi kyakulya kunyumba jha muene, ni muene Yesu akajhingila mugati ni kujha pamonga nabhu.
38 Mafalisayu walikangasha pawamwoniti kankuliya shiboga pota kugulula huti mawoku.
Ni Mafarisayo bhasyangele jinsi kya abelikusamba hoti kabla jha kyakulya kya kimihi.
39 Su Mtuwa kamgambira, “Mwenga Mafalisayu mgulula vikombi na sahani kwa kunja kumbiti mngati mmema lwamata na vidoda.
Lakini Bwana akabhajobhela, “Muenga Mafarisayo mwisuka kwibhala kukikombi ni bakuli, lakini mugati mwa muenga mumemili tamaa ni uovu.
40 Mwawazyigizyigi mwenga! Mlungu ndo yakanyawiti kunja, kayi kanyawiti mngati.
Muenga bhanu bhamuduli ufahamu, Je muene jha abhombili kwibhala abhombilepi ni mugati kabhele?
41 Kumbiti muwayupi wahushu shilii shashiweriti muvikombi na musahani na kila shintu hashiweri shiherepa kwa mwenga.
Mubhapelayi maskini ghaghajhele mugati, ni mambo ghoha ghibeta kujha manofu kwa muenga.
42 “Shondi mwenga Mafalisayu! Mwankumupa Mlungu zaka zya binzari na mshisha na mihamba yamonga na uganu pamlema yagamfiriziya Mlungu na ufiru wa Mlungu. Vitwatila avi mfiruwa muviloli weri pota na kulyaluwa vyamonga.
Lakini ole bhinu Mafarisayo, kwani mwipisya zaka sya mnanaa ni nchi cha ni khila aina jha mbogha jha bustani. Lakini mughalekili mambo gha haki ni kun'gana K'yara. Ndo muhimu zaidi kubhomba gha haki ni kun'gana K'yara, bila kuleka kubhomba ni agha ghangi kabhele.
43 “Shondi mwenga Mafalisayu! Mfira kulivaga palongolu pawapapanana ligoya munumba za Mlungu na kukulamsiyani kwa ligoya pahala pa soku.
Ole bhinu Mafarisayo, kwa kujha mwigana kutama pa fiti fya palongolo mu masinagogi ni kuamkibhwa ni salamu sya heshima mu soko.
44 Shondi mwenga! Toziya mulifana na mapumba yagalififa, wantu pawagendagenda kunani kwakuwi pota na kuvimana.”
Ole bhinu kwani mwiwaningana ni makaburi ghaghadulili alama ambajho bhanu bhigenda panani pa bhene bila kumanya.”
45 Yumu gwa Wafunda wa Malagaliru kamgambira, “Mfunda, pagutakuliti hangu, gutuhigilanga na twenga vilavi.”
Mwalimu mmonga ghwa sheria sya kiyahudi akan'jibu ni kujobha, “Mwalimu, kyawijobha kikatuudhi kabhele tete.”
46 Yesu kamwankula, “Shondi mwenga wafunda wa Malagaliru! Muwatwika wantu visanka vipapika ndiri, kumbiti mwaweni mwenga muweza ndiri ata kwa shala kuwatanga.
Yesu akajobha, “Ole bhinu, bhalimu bha sheria! kwani mukabhapela bhanu misighu mibhabha ghyabhibhwesyalepi kughip'enda, walakini muenga mwigusya lepi misighu ejhu hata kwa jhimonga ghya kikhonji kya jhomu.
47 Shondi mwenga! Mganyawa mapumba gaherepa ga wambuyi wa Mlungu, weni wazewi wenu wawalagiti.
Ole bhinu, kwandabha mwijenga ni kubheka kumbukumbu mu makaburi gha manabii ambabho bhakomibhu ni bhakhokhobhinu.
48 Su mgapitawulira na kugajimira galii gawatenditi wazewi wenu, wawalagiti wambuyi wa Mlungu, na mwenga mugajengera mapumba gawu.
Hivyo muenga mwishuhudila ni kukubaliana ni mbombo syabhabhombili bhakhokhobhinu kwandabha hakika bhabhakhomili manabii ambabho mwijenga kumbukumbu mu makaburi gha bhene.
49 Toziya ayi Luhala lya Mlungu lutakuliti hangu, ‘Hanuwajegeri wambuyi wa Mlungu na wantumintumi, kumbiti hawawalagi wambuyi wa Mlungu wamu na kuwatabisiya wamonga.’
Kwandabha ejhu kabhele, hekima jha K'yara jhifobha, 'Nibeta kubhatumila manabii ni mitume na bhene bhibeta kubhatesya ni kubhakoma baadhi jha bhene.
50 Su wantu wa shipindi ashi hawatozwi kwa kuwalaga wambuyi wa Mlungu kwanjira pawanyawiti pasipanu,
Kizazi ekhe kibeta kuwajibika kwa damu jha manabii bhabhakhomibhu kuhomela kwa dunia,
51 kwanjira pawamlagiti Abeli mpaka Zakariya ulii yawamlagiti pakati pashitalawanda sha kutambikira, pahala Pananagala. Yina, nakuwagambira, wantu wa shipindi ashi hawatozwi kwa matendu gawu.
Kuhoma damu jha Abeli hadi damu jha Zakaria, jhaakhomibhu pagati pa madhabahu ni patakatifu. Ena, nikabhajobhela muenga, kizazi ekhe kibeta kuwajibika.
52 “Shondi mwenga wafunda wa Malagaliru! Muufifa ufunguu ulii wa mlyangu gwa mahala na mwaweni mwenga hapeni mwingiri na muwalewelera woseri yawafira kwingira nawingira.”
Ole bhinu bhalimu bha sheria sya kiyahudi, kwandabha mtolili fungulusya bhufahamu mwebhene mwijhingila lepi ni bhala bhabhilonda kujhingila mkabhabesya.”
53 Pakaweriti kankuwuka palii, wafunda wa Malagaliru pamuhera na Mafalisayu wanjiti kumgambira pawambeziya nentu na kumkosiya kwajili ya vintu vivuwa,
Baada jha Yesu kubhoka pala, bhaandishi ni Mafarisayo bhampingili ni kubishana ni muene juu jha mambo ghamehele.
54 pawajera kumgomiziya pakatakula shintu shipayira su wapati pakumbatira.
Bhakajaribu kun'kamula kwa malobhi gha muene.