Yohani 6
1 Shakapanu, Yesu kalokiti litanda lya Galilaya ama litanda lya Tiberiya
这事以后，耶稣渡过加利利海，就是提比哩亚海。
2 Lipinga likulu lya wantu limfatiti toziya wantu awa waweriti wawona mauzauza gakuwi ga kuwaponiziya walweli
有许多人因为看见他在病人身上所行的神迹，就跟随他。
3 Yesu kakweniti mulugongu, kalivaga pamuhera na wafundwa wakuwi.
耶稣上了山，和门徒一同坐在那里。
4 Msambu gwa Wayawudi gwa Pasaka guweriti gwapakwegera.
那时犹太人的逾越节近了。
5 Su, Yesu kalola wega zoseri na kuwona lipinga likulu lya wantu lyankumwizira, kamkosiya Filipu, “Tuhemeri koshi mabumunda su wantu awa wapati kuliya?”
耶稣举目看见许多人来，就对腓力说：“我们从哪里买饼叫这些人吃呢？”（
6 Katakuliti aga kumjera Filipu, kavimaniti kala mweni hakavinyawi.
他说这话是要试验腓力；他自己原知道要怎样行。）
7 Filipu kamwankula, “Mabumunda ga mpiya sha shibenamgongu sha myezi sita hashiwatoshi ndiri wantu awa.”
腓力回答说：“就是二十两银子的饼，叫他们各人吃一点也是不够的。”
8 Yumu gwa Wafundwa wakuwi yawamshema Andereya, mlongu gwakuwi Simoni Peteru kamgambira,
有一个门徒，就是西门·彼得的兄弟安得烈，对耶稣说：
9 “Panu pana muntemba yumu kawera na mabumunda muhanu na wasomba wawili. Kumbiti avi vitosha ndiri kwa wantu wavuwa handa awa?”
“在这里有一个孩童，带着五个大麦饼、两条鱼，只是分给这许多人还算什么呢？”
10 Yesu katakula, “muwagambirani wantu walivagi pasi.” Paweriti na mahamba pahala palii. Wantu walivagiti. Paweriti wapalu elufu muhanu.
耶稣说：“你们叫众人坐下。”原来那地方的草多，众人就坐下，数目约有五千。
11 Yesu katola mabumunda galii, kalonga mayagashii Mlungu, kawapanana wantu yawalivagiti pasi. Katenda hangu na wasomba walii.
耶稣拿起饼来，祝谢了，就分给那坐着的人；分鱼也是这样，都随着他们所要的。
12 Wantu pawikutiti Yesu kawagambira Wafundwa wakuwi, wajojaniri vipandi vyavisigaliti, namwasa shintu.
他们吃饱了，耶稣对门徒说：“把剩下的零碎收拾起来，免得有糟蹋的。”
13 Su, wavitula pamuhera vipandi vyavisigaliti vya mabumunda wavimemiziya mumajamanda lilongu na mawili kulawa kwa mabumunda muhanu galii.
他们便将那五个大麦饼的零碎，就是众人吃了剩下的，收拾起来，装满了十二个篮子。
14 Wantu pawaliwoniti liuzauza ali Yesu lyakalitenditi, watakula, “Nakaka ayu ndo mweni mbuyi gwa Mlungu yakiziti pasipanu.”
众人看见耶稣所行的神迹，就说：“这真是那要到世间来的先知！”
15 Yesu kavimana handa wantu wafiriti kumtola kwa makakala wamtendi mfalumi, kawukiti kayi kagenditi palugongu gweka yakuwi.
耶稣既知道众人要来强逼他作王，就独自又退到山上去了。
16 Payisokiti pamihi, Wafundwa wakuwi wasokiti kulitanda,
到了晚上，他的门徒下海边去，
17 Wakwena mumtumbwi, su waloki kugenda Kafarinaumu. Ntiti iweriti yankwingira na Yesu kaweriti kankali kuwayizira.
上了船，要过海往迦百农去。天已经黑了，耶稣还没有来到他们那里。
18 Liyega liweriti lyankuvuma na mawimbi ga mashi gaweriti gakutindira.
忽然狂风大作，海就翻腾起来。
19 Wafundwa pawaweriti wankugenda kutali kwa kilumita muhanu ama sita, wamwoniti Yesu kankugendagenda pamashi, kaweriti pakwegera na mtumbwi, womberi watiriti nentu.
门徒摇橹，约行了十里多路，看见耶稣在海面上走，渐渐近了船，他们就害怕。
20 Yesu kawagambira, “Namtira, ndo neni!”
耶稣对他们说：“是我，不要怕！”
21 Su womberi wafiriti kumtola Yesu mumtumbwi na palaa palii mtumbwi gusokiti muisi pahala pawaweriti wankugenda.
门徒就喜欢接他上船，船立时到了他们所要去的地方。
22 Shirawu yakuwi wantu wavuwa wasigaliti uwega gwa pili wa litanda, wavimaniti handa kuweriti na mtumbwi gumu hera palii. Womberi wavimaniti kuwera Yesu hapeni kagendi na wafundwa wakuwi, kumbiti wafundwa wakuwi wagenditi pawamleka Yesu.
第二日，站在海那边的众人知道那里没有别的船，只有一只小船，又知道耶稣没有同他的门徒上船，乃是门徒自己去的。
23 Mitumbwi imonga ilawa Tiberiya isoka pahala lipinga lya wantu pawaliyiti mabumunda, shipindi Mtuwa pakalongiti mayagashii Mlungu.
然而，有几只小船从提比哩亚来，靠近主祝谢后分饼给人吃的地方。
24 Su, wantu awa pawavimaniti handa Yesu na wafundwa wakuwi waweriti ndiri pahala paliya, wakwena mtumbwi gumonga wagenda Kafarinaumu pawamsakula.
众人见耶稣和门徒都不在那里，就上了船，往迦百农去找耶稣。
25 Wantu walii pawamwoniti Yesu kumwambu kulitanda wamkosiya, “Mfunda, gwiza ndiri panu?”
既在海那边找着了，就对他说：“拉比，是几时到这里来的？”
26 Yesu kankula, “Nakaka nuwagambirani, mwankunsakula ndiri toziya mumaniti weri liuzauza lilii, kumbiti toziya muliyiti mabumunda galii mwikuta.
耶稣回答说：“我实实在在地告诉你们，你们找我，并不是因见了神迹，乃是因吃饼得饱。
27 Namushitendera lihengu shiboga shashyalibika, kumbiti mushitenderi lihengu shiboga sha ukomu wa mashaka goseri. Ashi ndo shiboga Mwana gwa muntu hakakupanani, toziya Tati Mlungu kamjimira kutenda hangu.” (aiōnios g166)
不要为那必坏的食物劳力，要为那存到永生的食物劳力，就是人子要赐给你们的，因为人子是父 神所印证的。” (aiōnios g166)
28 Womberi wamkosiya, “Tutendi shishi su tutendi vilii vyakafira Mlungu twenga tutendi?”
众人问他说：“我们当行什么才算做 神的工呢？”
29 Yesu kawankula, “Vintu vyakafira Mlungu ndo mwenga kumjimira ulii yakantumiti.”
耶稣回答说：“信 神所差来的，这就是做 神的工。”
30 Wamgambira, “Hagutendi liuzauza gaa su tuloli tupati kukujimira? Hagutendi shintu gaa?
他们又说：“你行什么神迹，叫我们看见就信你；你到底做什么事呢？
31 Wazewi wetu waliyiti shiboga shawashishema Mana kushiwala kulii, gambira Malembu galembwa, Kawayupiti libumunda kulawa kumpindi kwa Mlungu.”
我们的祖宗在旷野吃过吗哪，如经上写着说：‘他从天上赐下粮来给他们吃。’”
32 Yesu kawagambira, “Nakaka nuwagambirani, Musa kawayupiti ndiri libumunda kulawa kumpindi kwa Mlungu, Tati gwangu ndo mweni kawapanani mwenga libumunda lya nakaka kulawa kumpindi.
耶稣说：“我实实在在地告诉你们，那从天上来的粮不是摩西赐给你们的，乃是我父将天上来的真粮赐给你们。
33 Toziya mabumunda ga Mlungu ndo ula ulii kasuluka kulawa kumpindi na kutupanana ukomu wa pasipanu.”
因为 神的粮就是那从天上降下来、赐生命给世界的。”
34 Su, wamgambira, “Mtuwa, gutupi kila lishaka libumunda ali.”
他们说：“主啊，常将这粮赐给我们！”
35 Yesu kawagambira “Neni ndo libumunda lya ukomu. Walii yawiza kwaneni hawawoni ndiri njala, yakanjimira neni hawawoni ndiri kwimiluwa.
耶稣说：“我就是生命的粮。到我这里来的，必定不饿；信我的，永远不渴。
36 Nuwagambirani weri kulonga mumona, kumbiti munjimira ndiri.
只是我对你们说过，你们已经看见我，还是不信。
37 Woseri ndo weni yakanupa Tati hawizi kwaneni, naneni hapeni numwingi yoseri yakiza kwaneni,
凡父所赐给我的人必到我这里来；到我这里来的，我总不丢弃他。
38 toziya niza kulawa kumpindi kwa Mlungu ira ntendi ndiri vilii vyanfira. Niza kutenda vilii vyakafira ulii yakantumiti.
因为我从天上降下来，不是要按自己的意思行，乃是要按那差我来者的意思行。
39 Uliya yakantumiti kafira aga, nanimwamizili yumu pakati pa walii yakanupiti, ira hanuwazyukusiyi woseri lishaka lya kupelera.
差我来者的意思就是：他所赐给我的，叫我一个也不失落，在末日却叫他复活。
40 Mana shakafira Tati gwangu ndo ashi, kila yakamwona Mwana na kumjimira kawera na ukomu wa mashaka goseri. Neni hanuwazyukusiyi lishaka lya kupelera.” (aiōnios g166)
因为我父的意思是叫一切见子而信的人得永生，并且在末日我要叫他复活。” (aiōnios g166)
41 Su Wayawudi wanjiti kuhinginika kuusu yomberi toziya Yesu katakuliti, “Neni ndo libumunda lilawiti kupindi.”
犹太人因为耶稣说“我是从天上降下来的粮”，就私下议论他，
42 Su womberi watakula, “Hashi, ayu Yesu ndiri mwana gwa Yosefu? Tumumana tati gwakuwi na mawu gwakuwi! Su, kaweza hashi kutakula kalawa kumpindi kwa Mlungu?”
说：“这不是约瑟的儿子耶稣吗？他的父母我们岂不认得吗？他如今怎么说‘我是从天上降下来的’呢？”
43 Yesu kawagambira, “Mleki kuhinginika mwenga kwa mwenga.
耶稣回答说：“你们不要大家议论。
44 Kwahera muntu kawezi kwiza kwaneni mpaka Tati yakantumiti pakamjega kwaneni, naneni hanumzyukisiyi muntu ayu ku ukomu lishaka lya kupelera.
若不是差我来的父吸引人，就没有能到我这里来的；到我这里来的，在末日我要叫他复活。
45 Wambuyi wa Mlungu walembiti, ‘Wantu woseri hawafundwi na Mlungu.’ Kila muntu yakampikanira Tati na kulifunda kwa yomberi kizi kwaneni.
在先知书上写着说：‘他们都要蒙 神的教训。’凡听见父之教训又学习的，就到我这里来。
46 “Ayi yahera mana handa kamlamu muntu yakamwoniti Tati, payiweri ndiri uliya yakalawiti kwa Mlungu, uliya ndo yomberi yakamwoniti Tati.
这不是说有人看见过父，惟独从 神来的，他看见过父。
我实实在在地告诉你们，信的人有永生。 (aiōnios g166)
48 “Neni nalibumunda lya ukomu.
我就是生命的粮。
49 Wambuyi wenu waliyiti mana kushiwala kulii, kumbiti wahowiti.
你们的祖宗在旷野吃过吗哪，还是死了。
50 Kumbiti libumunda lyalilawa kumpindi kwa Mlungu su muntu yoseri yakaliya hapeni kahowi.
这是从天上降下来的粮，叫人吃了就不死。
51 Neni nalibumunda likomu lyalisulukiti kulawa kumpindi kwa Mlungu. Muntu yoseri yakaliya libumunda ali hakalikali mashaka goseri. Na libumunda lyanumupa yomberi ndo nshimba yaneni, yanuilaviya su wantu wa pasi panu waweri na ukomu.” (aiōn g165)
我是从天上降下来生命的粮；人若吃这粮，就必永远活着。我所要赐的粮就是我的肉，为世人之生命所赐的。” (aiōn g165)
52 Shapakanu Wayawudi wanjiti kulitakuliziyana nentu pakati pawu, “Kaweza hashi muntu ayu kutupanana nshimba yakuwi, tuliyi?”
因此，犹太人彼此争论说：“这个人怎能把他的肉给我们吃呢？”
53 Yesu kawagambira, “Nankuwagambirani nakaka, pamuliya ndiri nshimba ya Mwana gwa Muntu na kulanda ndiri mwazi gwakuwi, hapeni muweri na ukomu.
耶稣说：“我实实在在地告诉你们，你们若不吃人子的肉，不喝人子的血，就没有生命在你们里面。
54 Yakaliya nshimba yaneni na kulanda mwazi gwangu kanawu ukomu wa mashaka goseri, naneni hanumzyukusiyi lishaka lya kupelera. (aiōnios g166)
吃我肉、喝我血的人就有永生，在末日我要叫他复活。 (aiōnios g166)
55 Toziya nshimba yaneni ndo shiboga sha nakaka na mwazi gwangu ndo gwakulanda nakaka.
我的肉真是可吃的，我的血真是可喝的。
56 Yakaliya nshimba yaneni na kulanda mwazi gwangu, kenilikali mngati mwangu, naneni nulikali mngati mwakuwi.
吃我肉、喝我血的人常在我里面，我也常在他里面。
57 “Tati yakawera mkomu yakantumiti neni, toziya naneni nulikali viraa. Ntambu iraayi yoseri yakandiya neni hakalikali toziya yaneni.
永活的父怎样差我来，我又因父活着；照样，吃我肉的人也要因我活着。
58 Su, ali ndo libumunda lisulukiti kulawa kumpindi kwa Mlungu, handa ndiri libumunda lyawaliyiti wambuyi wenu. Pawaliyiti kala wahowiti, kumbiti wantu woseri wawaliya libumunda ali hawaweri na ukomu wa mashaka goseri.” (aiōn g165)
这就是从天上降下来的粮。吃这粮的人就永远活着，不像你们的祖宗吃过吗哪还是死了。” (aiōn g165)
59 Yesu katakuliti aga pakaweriti kankufunda munumba ya Mlungu kulii Kafarinaumu.
这些话是耶稣在迦百农会堂里教训人说的。
60 Su wantu wavuwa wafundwa wakuwi pawapikaniriti aga watakula, “Aga ndo mafundu gakamala! Gani kaweza kugapikanira?”
他的门徒中有好些人听见了，就说：“这话甚难，谁能听呢？”
61 Yesu kavimaniti pota nakugambirwa na muntu, kulonga wafundwa wakuwi waweriti wankuhiginika kuusu shitwatila ashi, su kawakosiiti, “Hashi, shitwatila ashi shiwatenda muweri ndiri na nakaka?
耶稣心里知道门徒为这话议论，就对他们说：“这话是叫你们厌弃吗？
62 Haiweri hashi pamumwona Mwana gwa Muntu pakakwena kugenda pahala palii pakaweriti pakwanjira?
倘或你们看见人子升到他原来所在之处，怎么样呢？
63 Rohu gwa Mlungu ndo yakajega ukomu, nshimba ya muntu hapeni iwezi. Visoweru vyanuwagambirani ndo vya Rohu yakajega ukomu.
叫人活着的乃是灵，肉体是无益的。我对你们所说的话就是灵，就是生命。
64 Ata hangu wamonga wenu wajimira ndiri.” Yesu kavimaniti kwanjira pakwanjira walii yawajimira ndiri, viraa ndo gaa hakamgalambuki.
只是你们中间有不信的人。”耶稣从起头就知道谁不信他，谁要卖他。
65 Yesu kongeriti katakula kayi, “Ayi ndo toziya nuwagambiriti kulonga kwahera muntu yakaweza kwiza kwaneni pakawezeshwa ndiri na Tati gwangu.”
耶稣又说：“所以我对你们说过，若不是蒙我父的恩赐，没有人能到我这里来。”
66 Toziya ya aga, wamonga wavuwa wafundwa wa Yesu wawuyiti na waleka kumfata kayi.
从此，他门徒中多有退去的，不再和他同行。
67 Su, Yesu kawakosiiti wantumintumi walii lilongu na wawili, “Hashi, mwenga, mfira kuwuya kwenu?”
耶稣就对那十二个门徒说：“你们也要去吗？”
68 Simoni Peteru kamwankula, “Mtuwa, tugendi kwa gaa? Gwenga gwana visoweru vya ukomu wa mashaka goseri. (aiōnios g166)
西门·彼得回答说：“主啊，你有永生之道，我们还归从谁呢？ (aiōnios g166)
69 Twenga tujimira vinu na tuvimana gwenga gwa Mnanagala yakiza kulawa kwa Mlungu.”
我们已经信了，又知道你是 神的圣者。”
70 Yesu kawankula, “Hashi nuwasyagula ndiri mwenga lilongu na wawili? Ata hangu, yumu gwenu ndo Shetani!”
耶稣说：“我不是拣选了你们十二个门徒吗？但你们中间有一个是魔鬼。”
71 Yesu katakuliti aga kuusu Yuda, mwana gwa Simoni Isikariyoti, Yuda kaweriti yumu gwa wafundwa wakuwi kumbuti ndo hakamgalambuki Yesu.
耶稣这话是指着加略人西门的儿子犹大说的；他本是十二个门徒里的一个，后来要卖耶稣的。
