< 1 Wakorintu 15 >
1 Walongu wangu, vinu nfira nuwaholiziyi mwenga Shisoweru Shiwagira shanuwabweririti, sheni ndo shyanjiru sha moyu gwenu na mwenga mushiwankiti na mushisoweru ashi mwenga mgangamala.
Además, hermanos, les declaro las Buenas Noticias que les prediqué, las cuales recibieron, y en ellas están firmes.
2 Ujumbi yanuwabwelerani ndo Shisoweru Shiwagira. Mwenga hamlopoziwi pamushijimila na handa pamjimira ndiri kujimira kwa mwenga hakuweri hera.
Si se aferran a la Palabra que les prediqué son salvos por medio de [las Buenas Noticias], si no creyeron en vano.
3 Neni nuwapananiti mwenga vyaviwera na mana nentu, vitwatira vyanankiti neni namweni, kuwera Kristu kahowiti toziya ya vidoda vya twenga, handa Malembu Mananagala ntambu yagalonga,
Porque primero les entregué lo que recibí: Que Cristo murió por nuestros pecados, según las Escrituras,
4 kuwera yomberi kasilitwi na kazyukiti lishaka lya tatu kwanjira pakahowiti, Malembu Mananagala ntambu yagalembitwi,
fue sepultado y fue resucitado al tercer día, según las Escrituras,
5 kwanja kamlawiriti Kefa, shakapanu kawalawiriti wantumintumi woseri lilongu na wawili.
que apareció a Cefas y luego a los 12.
6 Shakapanu kawalawiriti walongu wavuwa nentu ya miya muhanu kwa mala yimu, wavuwa wawu wankali wankulikala mpaka vinu, kumbiti wamu wawu wahowiti kala.
Después apareció a más de 500 hermanos a la vez. La mayoría de ellos aún viven, y algunos durmieron.
7 Shakapanu kamlawiriti Yakobu na shakapanu kawalawira wantumintumi woseri.
Luego se apareció a Jacobo, mas tarde a todos los apóstoles,
8 Upeleru wa goseri kandawiliti neni viraa, neni yanweriti gambira muntu yakiwukiti mushipindi shakuwi ndiri.
y por último, como si fuera un nacido fuera de tiempo, se apareció también a mí.
9 Toziya neni nantumintumi mdidini nentu pakati pa wantumintumi woseri, ata neni nahera uzyumwi wa kushemwa ntumintumi, toziya nuwatabisiyiti vipinga vya wantu vyawamjimira Mlungu.
Porque yo soy el más pequeño de los apóstoles. No soy digno de ser llamado apóstol, porque perseguí a la iglesia de Dios.
10 Kumbiti kwa manemu ga Mlungu neni nwera ntambu yanwera na manemu gakanupiti, kamupananiti ndiri hera. Neni ntenda lihengu likamala kuliku wantumintumi woseri, naneni mweni ndiri yantenditi, kumbiti manemu ga Mlungu gatenditi lihengu pamuhera na neni.
Pero por [la] gracia de Dios soy lo que soy, y su gracia hacia mí no resultó vana. Más bien trabajé mucho más que todos ellos, pero no yo, sino la gracia de Dios conmigo.
11 Su pamuhera na hangu, iweri neni ama womberi yawabwera Shisoweru Shiwagira, shintu ndiri, ashi ndo mwenga shamjimira.
Entonces, sean ellos o yo, así predicamos y así [ustedes ]creyeron.
12 Handa ntambu yatubweriti kuwera Kristu kazyukisiyitwi, wamu wenu waweza hashi kutakula kuwera yawahowiti hapeni wazyuki?
Pero si se predica que Cristo fue resucitado de entre [los] muertos, ¿cómo dicen algunos de ustedes que no hay resurrección de muertos?
13 Handa nakaka kwahera kuzyukisiwa kwa yawahowiti, su Kristu kazyukiti ndiri,
Pues si no hay resurrección de muertos, tampoco Cristo fue resucitado.
14 handa Kristu kazyukiti ndiri, su mabweru gatwenga shintu ndiri na mwenga mwahera njimiru ya kulitumbira.
Si Cristo no fue resucitado, entonces nuestra predicación es vana y la fe de ustedes también.
15 Vilaa vilii, twenga tuwoneka wakapitawu yawapayira kuusu Mlungu, toziya tutakuliti kuwera Mlungu kamzyukisiyiti Kristu, kumbiti kamzyukisiyiti ndiri payiwera nakaka yawahowiti hapeni wazyukisiwi.
Aún más, si en verdad [los] muertos no son resucitados, somos falsos testigos de Dios, porque dimos testimonio de que Dios resucitó a Cristo, al cual no resucitó.
16 Handa yawahowiti hapeni wazyukisiwi, su Kristu kazyukiti ndiri.
Porque si [los ]muertos no son resucitados, tampoco Cristo fue resucitado.
17 Handa Kristu kazyukisiyitwi ndiri, su njimiru yenu yahera mana na mwankali muvidoda vyenu.
Si Cristo no fue resucitado, la fe de ustedes es vacía. Aún están en sus pecados,
18 Vilaa vilii yawahowiti pawalikolerana pamuhera na Kristu wagamira nakamu.
y como resultado, los que durmieron en Cristo se perdieron.
19 Handa matumbiru getu Mukristu ndo gaherepa kwa makaliru aga hera, twenga twawantu wa kuwonerwa lusungu kuliku wantu woseri.
Si solo esperamos en Cristo para esta vida, ¡somos los más dignos de lástima de todos los hombres!
20 Kumbiti unakaka ndo kuwera Kristu kazyukisiwitwi, kawera wa kwanja na lilangaliru lya nakaka kuwera walii yawagonjiti mukuhowa hawazyukisiwi.
Pero, ¡Cristo fue resucitado de entre [los] muertos, el Primero de los que durmieron!
21 Toziya handa kuhowa kujegitwi kwa muntu yumu, ntambu iraayi kuzyuka kwa wantu kwiza kwa muntu yumu.
Por cuanto [la] muerte [vino] por medio de un hombre, también por medio de un Hombre, [la ]resurrección de [los ]muertos.
22 Handa vilii wantu woseri yawahowiti toziya ya kulikolerana pamuhera na Adamu, ntambu iraayi woseri hawazyukisiwi toziya ya kulikolerana pamuhera na Kristu.
Porque así como en Adán todos mueren, también en Cristo todos volverán a vivir.
23 Kumbiti kila muntu hakazyuki kwa ntambu yakuwi, kwanja kristu na shakapanu kwa walii yawawera wantu wa Kristu, pakiza.
Pero cada uno en su orden: Cristo, el Primero, luego, los de Cristo, en su venida.
24 Pa aga, upereru hausoki, pakampanana ufalumi Tati Mlungu, pa kuhalibisiya makakala goseri ga ukondola.
Luego viene el fin, cuando [Él] entregue el reino al Dios y Padre, cuando suprima toda soberanía, autoridad y poder,
25 Kristu kafiruwa kakolimlima huti mpaka Mlungu pakawakanka wangondu woseri na kuwatula pasi pa magulu gakuwi.
porque le es necesario reinar hasta que ponga a todos sus enemigos bajo sus pies.
26 Mngondu gwa upeleru yakahalibisiwa hakaweri kuhowa.
[El] último enemigo [que será] destruido es la muerte.
27 Toziya Malembu Mananagala galonga, “Mlungu katula vintu vyoseri pasi pa magulu gakuwi.” Kumbiti Malembu Mananagala pagalonga, “Vintu vyoseri” Vitulwa pasi pakuwi, vyanakaka kuwera Mlungu kingira ndiri muvintu avi, toziya mweni ndo yakavitula vintu avi pasi pa Kristu.
Porque Dios sometió todas las cosas debajo de sus pies. Pero cuando dice que todas las cosas le fueron sometidas, queda claro que eso excluye al [Padre, ] Quien le sometió todas las cosas.
28 Kumbiti vintu vyoseri pavitulwa pasi pa ukolamlima wa Kristu na Mwana ayu hakalituli mweni pasi pa Mlungu, su Mlungu kavikolimlima vintu vyoseri kila pahala.
Cuando todo le sea sometido, entonces el Hijo mismo se sujetará al que le sujetó todas las cosas, para que Dios sea todo en todos.
29 Handa vinu kwahera uzyukisiya, hashi wantu walii yawabatizitwi kwajili ya wahowiti wankulitumbira kupata shishi? Handa yawahowiti wazyukisiwitwi ndiri, iwera hashi wankubatizwa kwajili yamwenga?
De otro modo, si realmente los muertos no resucitan, ¿qué harán los que se bautizan por los muertos? ¿Por qué se bautizan por ellos?
30 Na twenga, iwera hashi twenga tuliyingiziya muhatari kila shipindi?
¿Por qué nosotros nos exponemos a peligros a toda hora?
31 Nulirapa walongu wangu, neni mona howa kila lishaka! Litumbiru neni lyawera kwa mwenga mukulikolerana pamuhera na Yesu Kristu Mtuwa gwatwenga.
Les aseguro, hermanos, por la satisfacción que tengo con respecto a ustedes en nuestro Señor Jesucristo, que muero cada día.
32 Handa nfiru ya neni hayiweri ya umuntu hera, kulii kulikomanga kwaneni na wavigongolu wakalipa Muefesu, hashi, neni mpatiti mota gaa? Handa payiwera yawahowiti hapeni wazyukisiwi, su “Mtuleki twenga tuliyi na kulanda, toziya shilawu hatuhowi.”
Si como hombre batallé contra fieras en Éfeso, ¿qué provecho obtuve? Si los muertos no resucitan, ¡comamos y bebamos, porque mañana moriremos!
33 Namulipayira, “Waganja wadoda wahalabisiya tabiya iherepa.”
No se engañen. Los malos compañeros corrompen las buenas costumbres.
34 Mwimuki mumaholu! Muweri na luhala na mulikali makaliru gaherepa na mleki kutenda vidoda. Toziya wantu wamonga wammana ndiri Mlungu nakamu. Ayi ndo soni nentu, neni kuwagambira aga.
Velen debidamente y no pequen, porque algunos no conocen a Dios. Hablo para avergonzarlos.
35 Muntu hakakosiyi, “Hashi, wantu yawahowiti hawazyukisiwi ntambu gaa? Hashi, womberi hawaweri na nshimba ya ntambu gaa?”
Pero alguno preguntará: ¿Cómo resucitan los muertos? ¿Con cuál clase de cuerpo se levantarán?
36 Likosiwu lizyigizyigi! Paguyala mbeyu, payifuwa huti ndiri hapeni yimeri.
¡Insensato! Lo que tú siembras no se levanta si no muere.
37 Paguyala mbeyu, guyala ndiri shimeru kumbiti mbeyu hera, pamonga yiwera mbeyu ya usaka ama mbeyu yimonga.
Lo que siembras no es el cuerpo que saldrá, sino siembras grano desnudo tal vez de trigo u otro grano.
38 Mlungu kayipanana mbeyu ayi nshimba ntambu yakafira mweni na kila mbeyu yiwera na nshimba lyakuwi lya gweka.
Pero Dios le da el cuerpo que quiere, y cuerpo propio a cada semilla.
39 Nshimba zya viumbi zilifana ndiri, kumbiti nshimba zya wantu zya ntambu yimu na nshimba zya wavigongolu zya ntambu yimonga na nshimba zya wampongu zyantambu yingi na nshimba zya wasomba zya ntambu yingi.
No toda carne es igual, sino una es humana, otra, carne de bestias, otra, carne de aves, y otra, de peces.
40 Kwana nshimba zya kumpindi kwa Mlungu na nshimba zya pasipanu, uherepa wa nshimba zya kumpindi kwa Mlungu wantambu yingi na uherepa wa nshimba zya pasipanu.
Hay cuerpos celestiales y cuerpos terrenales. Pero uno es el resplandor de los celestiales, y otro, el de los terrenales.
41 Mshenji gwana ukwisa wakuwi mweni na lyezi lyana ukwisa wakuwi na ntondu ziwera na ukwisa ntambu yingi yingi, viraa vilii ata ntondu zilifana ndiri kwa ukwisa.
Uno es resplandor de sol, otro, el resplandor de luna, y otro, el resplandor de estrellas, porque una estrella es distinta de otra en resplandor.
42 Ntambu ayi hayiweri kwa wantu yawahowiti pawazyukisiwa. Gambira yayiwera mbeyu, nshimba yayisilwa ndo ilii yayiwola, nshimba yayizyukusiwa ndo ilii yayiwola ndiri.
Así también es la resurrección de los muertos. Se siembra en [cuerpo] corruptible, se levanta en [cuerpo] incorruptible;
43 Wayisira mukudoda na legilegi, hayizyukisiwi payiwera iherepa mumakakala.
se siembra en humillación, resucita con resplandor; se siembra en debilidad, resucita con poder;
44 Payisirwa iwera nshimba ya untu, payizyukisiwa iwera nshimba ya shirohu. Kwana nshimba ya untu na hakuweri na nshimba ya shirohu.
se siembra un cuerpo natural, resucita un cuerpo espiritual. Si hay cuerpo natural, hay también espiritual.
45 Toziya Malembu Mananagala galonga, “Muntu gwa kwanja, Adamu kawumbitwi kaweri na ukomu,” Kumbiti Adamu gwa upeleru ndo Rohu yakawapanana wantu ukomu.
Así también está escrito: El primer hombre, Adán, fue hecho como un alma viviente, el último Adán, como un Espíritu que da vida.
46 Su yayilongolera ndo nshimba ndiri ya shirohu, kumbiti nshimba ya untu na shakapanu nshimba ya shirohu.
Pues primero es lo natural, luego, lo espiritual.
47 Adamu gwa kwanja kawumbitwi kwa litapaka lya pasipanu na Adamu gwa pili kalawiti kumpindi kwa Mlungu.
El primer hombre es terrenal, el segundo Hombre es del cielo.
48 Woseri yawawera wa pasipanu, walifana na muntu yakaumbitwi kwa litapaka, walii yawawera wa kumpindi kwa Mlungu walifana na muntu ulii yakalawiti kumpindi kwa Mlungu.
Como el terrenal, así también los terrenales. Y como el celestial, así también los celestiales.
49 Ntambu yatulifaniti na muntu ulii yakaumbitwi kwa litapaka, viraa vilii hatulifani na muntu ayu yakalawiti kumpindi kwa Mlungu.
Así como llevamos la imagen del terrenal, llevaremos también la imagen del celestial.
50 Su walongu wangu, ntakula hangu, nshimba ya muntu hapeni uhali Ufalumi wa Mlungu, na shilii shashiwola hapeni shihali shilii shashiwola ndiri.
Pero esto digo, hermanos: [el] cuerpo y [la ]sangre no pueden heredar [el ]reino de Dios, ni lo corruptible hereda lo incorruptible.
51 Mpikaniri, nankuwagambirani bada ya kulikangasha Mlungu yakatugubutulira twenga. Twawoseri twenga hapeni tuhowi kayi, kumbiti twawoseri hatugalambuziwi.
Ciertamente les digo un misterio: No todos dormiremos, pero todos seremos transformados
52 Kanongola ntambu ya kufumbula kwa lisu, mbalapi lwa upeleru palugombwa, yawahowiti hawazyukisiwi na nshimba zyawu paziwola ndiri na twenga hatugalambuziwi.
en un instante, en un pestañeo de ojo, al toque de la trompeta final, porque sonará. Los muertos serán resucitados incorruptibles, y nosotros seremos transformados.
53 Toziya shilii shashiwola shifiruwa kugalambuka na kuwera shashiwola ndiri na nshimba yakuhowa igalambulwi nayihowa.
Porque es necesario que esto corruptible se vista de incorrupción, y esto mortal se vista de inmortalidad.
54 Su nshimba ayi yayiwola payiwera na ntambu ya kuwola ndiri na shilii shashihowa pashigalambulwa kuhowa ndiri, su Lilembu Linanagala lyalilembitwi halikamiliki, “Kuhowa kuhalibisiwa, na ukanga ukamilika!”
Y cuando esto corruptible se vista de incorrupción, y esto mortal se vista de inmortalidad, se cumplirá la Palabra que está escrita: ¡Sorbida es la muerte en victoria!
55 “Gwee kuhowa, kukanga kwaku kwakoshi? Gwee kuhowa makakala gaku ga kutenduwa gakoshi?” (Hadēs )
¿Dónde está, oh muerte, tu aguijón? ¿Dónde, oh sepulcro, tu victoria? (Hadēs )
56 Makakala ga kuhowa ga kutenduwa galawa muvidoda na makakala ga vidoda galawa Mumalagaliru ga Musa.
Pues el aguijón de la muerte es el pecado, y el poder del pecado, la Ley.
57 Kumbiti tulongi mayagashii Mlungu, yakatupanana ukanga kupitira Mtuwa gwetu Yesu Kristu.
Pero ¡gracias a Dios, que nos da la victoria por medio de nuestro Señor Jesucristo!
58 Walongu wayangu, mgoloki hweri na mgangamali, nambegizika. Mashaka goseri mtendi lihengu lya Mtuwa, pamuvimana kuwera lihengu lyamtenda muuntumintumi wa Mtuwa hapeni lyagamili hera.
Por tanto, mis hermanos amados, estén firmes e inconmovibles. Abunden en la obra del Señor siempre y entiendan que su trabajo en [el] Señor no es vano.