رومیان 3

1 پس یهودی بودن چه امتیازی دارد؟ آیا در رسم ختنه ارزشی نهفته است؟

Buna mfunu mbi widi muba Nyuda e? A buna ndandu mbi yidi muba wuzengo e?

2 بله، از هر جهت امتیازات بسیاری در اینها نهفته است! نخست اینکه احکام خدا به یهودیان به امانت سپرده شده است.

Nyinga, ndandu yidi yinneni. Bila bawu baba batheti mu batu boso mu tambula mambu ma nzambi.

3 اما اگر برخی از ایشان امین نبودند، چه باید گفت؟ آیا امین نبودن ایشان سبب می‌شود امین بودن خدا باطل گردد؟

A buna buevi e? Enati bankaka basia wilukila ko, lumbanza buna kambu kuawu ku minu kuela vunza kikhuikizi ki Nzambi e?

4 البته که نه! حتی اگر همه دروغگو باشند، خدا راستگو است. همان‌گونه که در کتب مقدّس نوشته شده: «ثابت می‌کنی که در آنچه می‌گویی، راستگو هستی، و در محکمه، پیروز می‌شوی.»

Nana, buawu ko. Bika Nzambi kamonika wukiedika vayi kadika mutu kamonika mutu wu luvunu banga bu disonimina ti: Bika wumonika mutu wusonga mu diambu di mambu maku momo weta yoluka ayi wela nunga bu wela sambusu.

5 اما ممکن است برخی بگویند که گناهکار بودن ما نتیجۀ خوبی دارد، زیرا کمک می‌کند تا انسان ببیند که خدا تا چه حد عادل است. پس آیا دور از انصاف نیست که ما را مجازات کند؟ (البته چنین استدلالی کاملاً انسانی است.)

Enati kambu kueto ku busonga kulembo monisa busonga bu Nzambi buna mbi tufueti tuba e? Nzambi kasi wusonga ko bu keti kutubuisilanga nganzi andi e? Mu kimutu thubidi buawu.

6 البته که دور از انصاف نیست! در غیر این صورت، خدا با چه صلاحیتی می‌توانست دنیا را داوری کند؟

Nana, buawu ko; buna buevi Nzambi kela sambisila nza e?

7 اما باز کسی ممکن است بگوید: «اگر نادرستی من سبب می‌شود راستی خدا نمایان‌تر گردد و جلالش بیشتر دیده شود، چگونه می‌تواند مرا همچون یک گناهکار محکوم سازد؟»

Enati kiedika ki Nzambi, mu luvunu luama, kiluta monika mu diambu di nkemboꞌandi, buna bila mbi mfueti sambusulu banga nkuamasumu e?

8 بعضی نیز به ما تهمت می‌زنند و ادعا می‌کنند که ما می‌گوییم: «هر چقدر بیشتر گناه کنیم، نفع بیشتری حاصل می‌شود!» آنانی که چنین سخنانی می‌گویند، سزاوارند که محکوم گردند.

Buna bila mbi kadi tuba ti: tuvanganu mambu mambimbi muingi mamboti mamonika e? Bila bankaka balembo tufingi bu balembo tufundi ti buawu bobo tulembo tubanga. Thumbudulu awu yidi yisonga.

9 پس چه نتیجه‌ای باید گرفت؟ آیا ما یهودیان بهتر از دیگرانیم؟ نه، به هیچ وجه! زیرا قبلاً نشان دادیم که همگان، چه یهودی و چه غیریهودی، تحت سلطۀ گناه قرار دارند.

Buna buevi e? Beto tuviatukidi bankaka e? Nana, bila beto tumana monisa ti batu boso, Bayuda voti basi Ngelese, badi ku tsiluyalu lu masumu.

10 همان‌طور که در کتب مقدّس نوشته شده: «کسی عادل نیست، حتی یک نفر.

Banga bu disonimina ti: Kuisi ko mutu wusonga, kadi wumosi.

11 هیچ‌کس براستی دانا نیست؛ هیچ‌کس در جستجوی خدا نیست.

Kuisi ko mutu wulenda sudika, kuisi ko mutu wuntombanga Nzambi.

12 همه گمراه شده‌اند؛ همه عاطل و باطل گردیده‌اند. نیکوکاری نیست، حتی یک نفر.»

Babo bamana vengama mu nzila yi Nzambi, va kimosi baboso bamana kukikitula batu bakambulu mfunu. Kuisi ko mutu wumvanganga mamboti, kadi wumosi.

13 «گلویشان گوری است گشاده، زبانشان پر است از دروغ. زهر مار از لبانشان می‌چکد.»

Madinga mawu madi biziami bizibuka; beta sadila ludimi luawu mu diambu di luvunu; Mitsa mi ziniokamidi mu bididi biawu.

14 «دهانشان آکنده از نفرین و تلخی است.»

Mu miunu miawu muwedi zitsingulu ayi mambu ma ndudi.

15 «پاهایشان برای ریختن خون می‌شتابند.

Malu mawu nsualu madi mu tengulanga menga.

16 هرجا می‌روند ویرانی و فلاکت برجای می‌گذارند.

Mbivusu ayi ziphasi bidi mu zinzila ziawu

17 آنها عاری از صلح و آرامش‌اند.»

ayi basi zaba ko nzila yi ndembama.

18 «آنها هیچ ترسی از خدا ندارند.»

Bakinzikanga Nzambi ko.

19 حال، می‌دانیم هرآنچه شریعت می‌گوید، به آنانی می‌گوید که خود را متعهد ساخته‌اند مطابق با آن عمل کنند، زیرا هدف شریعت این است که فرصت هر بهانه‌ای را از انسان‌ها بگیرد، و نشان دهد که تمام دنیا در حضور خدا تقصیرکارند.

Muaki tuzebi ti mambu moso meti tuba Mina matubulu mu diambu dibawu badi ku tsi luyalu lu Mina muingi miunu mioso mikangama ayi muingi batu boso bamonika ti bavola nkanu va ntuala Nzambi.

20 زیرا هیچ‌کس نمی‌تواند با انجام احکام شریعت، در نظر خدا عادل شمرده شود. شریعت فقط نشان می‌دهد که تا چه حد گناهکاریم.

Diawu kuisi ko mutu wela monika wusonga va meso ma Nzambi mu diambu di mavanga ma Mina, bila mu diambu di Mina tunzabilanga masumu.

21 اما اکنون خدا راهی پیش پای ما قرار داده تا بدون انجام مطالبات شریعت، بتوانیم عادل شمرده شویم، راهی که در نوشته‌های موسی و انبیای یهود، وعدۀ آن داده شده است.

Buabu busonga bu Nzambi bulembo monika kambu ku Mina: Mina ayi mambu ma mimbikudi mitelimina buawu kimbangi.

22 ما با ایمان آوردن به عیسی مسیح، عادل شمرده می‌شویم. این در مورد هر کس که ایمان بیاورد، صدق می‌کند. هیچ فرقی هم نمی‌کند که یهودی باشد یا غیریهودی،

Busonga bobo bumbanga kuidi Nzambi bunkuizilanga mu minu mu Yesu Klisto, kuidi babo bobo bawilukila. Bila kuisi ko luviakunu.

23 زیرا همه گناه کرده‌اند و از معیارهای پرجلال خدا کوتاه می‌آیند.

Batu boso bamana vola masumu ayi bakambulu nkembo wu Nzambi.

24 با این حال، خدا با آن فیض خود که سزاوارش نیستیم، به‌رایگان اعلان می‌کند که عادل شمرده می‌شویم. او این کار را به‌واسطۀ عیسی مسیح انجام داد، آن هنگام که بهای آزادی ما را از مکافات گناهانمان پرداخت کرد.

Mu kambu futa kadi kima, bawu bakitulu basonga mu nlemvo andi mu nzila yi khudulu yidi mu Klisto Yesu.

25 زیرا خدا عیسی را همچون قربانی کفاره‌کنندۀ گناه عرضه داشت. و حال، انسان وقتی ایمان می‌آورد که عیسی زندگی خود را قربانی کرد و خونش را ریخت، در حضور خدا عادل شمرده می‌شود. این قربانی نشان‌دهندۀ عدل و انصاف خدا است، زیرا او با صبر و بردباری تمام، از مجازات آنانی که در گذشته‌ها گناه می‌کردند، خودداری می‌کرده است،

Bila niandi Nzambi kakubika muba dikaba di ndemvokolo yi masumu mu nzila yi minu yidi mu menga mandi. Wuvanga buawu mu monisa busonga buandi, mu mvibudulu andi, bila kasia vana ko thumbudulu mu masumu mavolo thama.

26 به این دلیل که به آینده می‌نگریست و لطفی را که قصد داشت در زمان حاضر عملی سازد، شامل حال ایشان می‌فرمود. او با این عمل، عدالت خود را ثابت کرد، و اکنون آنانی را که به عیسی ایمان می‌آورند، عادل به شمار می‌آوَرَد.

Mu diambu di monisa busonga buandi mu thangu yayi mu diambu kamonika wusonga ayi mu ba mutu wowo wunkitulanga wusonga woso mutu wuntula minu kiandi mu Yesu.

27 پس آیا می‌توانیم افتخار کنیم به اینکه کاری انجام داده‌ایم تا در پیشگاه خدا پذیرفته شویم؟ نه، زیرا تبرئۀ ما بر اساس اطاعت از شریعت نیست، بلکه بر اساس ایمان است.

A buna kuevi kuidi diambu tulenda kiniemisina e? Kuisi ko! Mu muina mbi tueka kiniemisina e? Wowo wu mavanga e? Nana! Vayi mu muina wu minu kaka!

28 بنابراین، ما به‌واسطۀ ایمان عادل شمرده شده‌ایم، نه به‌واسطۀ اطاعت از شریعت.

Bila tuzebi ti mu diambu di minu mutu keti kitudulu wusonga mu kambu mavanga ma Mina.

29 وانگهی، آیا خدا فقط خدای یهودیان است؟ مگر خدای غیریهودیان هم نیست؟ البته که هست.

A buevi, Nzambi widi kaka Nzambi yi Bayuda e? Kasi Nzambi yi bapakanu ko e? Nyinga widi Nzambi yi Bapakanu,

30 تنها یک خدا هست، و مردمان را تنها به‌واسطۀ ایمان عادل می‌سازد، خواه یهودی باشند و خواه غیریهودی.

bila Nzambi yimosi kaka weti kitula bazengo batu basonga mu nzila yi minu ayi weti kitula bakambulu bazengo batu basonga mu nzila yi minu.

31 حال، اگر بر ایمان تأکید می‌گذاریم، آیا منظور این است که می‌توانیم شریعت را به دست فراموشی بسپاریم؟ مسلماً نه! در واقع، فقط زمانی شریعت را براستی به‌جا می‌آوریم که ایمان داشته باشیم.

A buevi, tuvonda Mina mu nzila yi minu e? Nana. Mu nzila yoyi nkutu tueti luta kindisila Mina.