امثال 1
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: | 1 |
LOS proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. | 2 |
Para entender sabiduría y doctrina; para conocer las razones prudentes;
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. | 3 |
Para recibir el consejo de prudencia, justicia, y juicio y equidad;
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. | 4 |
Para dar sagacidad á los simples, y á los jóvenes inteligencia y cordura.
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. | 5 |
Oirá el sabio, y aumentará el saber; y el entendido adquirirá consejo;
| 6 |
Para entender parábola y declaración; palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. | 7 |
El principio de la sabiduría es el temor de Jehová: los insensatos desprecian la sabiduría y la enseñanza.
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، | 8 |
Oye, hijo mío, la doctrina de tu padre, y no desprecies la dirección de tu madre:
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. | 9 |
Porque adorno de gracia serán á tu cabeza, y collares á tu cuello.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. | 10 |
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم | 11 |
Si dijeren: Ven con nosotros, pongamos asechanzas á la sangre, acechemos sin motivo al inocente;
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) | 12 |
Los tragaremos vivos como el sepulcro, y enteros, como los que caen en sima; (Sheol h7585)
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ | 13 |
Hallaremos riquezas de todas suertes, henchiremos nuestras casas de despojos;
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» | 14 |
Echa tu suerte entre nosotros; tengamos todos una bolsa:
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ | 15 |
Hijo mío, no andes en camino con ellos; aparta tu pie de sus veredas:
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. | 16 |
Porque sus pies correrán al mal, é irán presurosos á derramar sangre.
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. | 17 |
Porque en vano se tenderá la red ante los ojos de toda ave;
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. | 18 |
Mas ellos á su propia sangre ponen asechanzas, y á sus almas tienden lazo.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. | 19 |
Tales son las sendas de todo el que es dado á la codicia, [la cual] prenderá el alma de sus poseedores.
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. | 20 |
La sabiduría clama de fuera, da su voz en las plazas:
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: | 21 |
Clama en los principales lugares de concurso; en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ | 22 |
¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los insensatos aborrecerán la ciencia?
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. | 23 |
Volveos á mi reprensión: he aquí yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. | 24 |
Por cuanto llamé, y no quisisteis; extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. | 25 |
Antes desechasteis todo consejo mío, y mi reprensión no quisisteis:
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، | 26 |
También yo me reiré en vuestra calamidad, y me burlaré cuando [os] viniere lo que teméis;
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. | 27 |
Cuando viniere como una destrucción lo que teméis, y vuestra calamidad llegare como un torbellino; cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ | 28 |
Entonces me llamarán, y no responderé; buscarme han de mañana, y no me hallarán:
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. | 29 |
Por cuanto aborrecieron la sabiduría, y no escogieron el temor de Jehová,
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. | 30 |
Ni quisieron mi consejo, y menospreciaron toda reprensión mía:
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. | 31 |
Comerán pues del fruto de su camino, y se hartarán de sus consejos.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. | 32 |
Porque el reposo de los ignorantes los matará, y la prosperidad de los necios los echará á perder.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» | 33 |
Mas el que me oyere, habitará confiadamente, y vivirá reposado, sin temor de mal.
