امثال 1

1 امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود:

משלי שלמה בן דוד מלך ישראל׃

2 این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید.

לדעת חכמה ומוסר להבין אמרי בינה׃

3 آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید.

לקחת מוסר השכל צדק ומשפט ומישרים׃

4 این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت.

לתת לפתאים ערמה לנער דעת ומזמה׃

5 با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند.

ישמע חכם ויוסף לקח ונבון תחבלות יקנה׃

6

להבין משל ומליצה דברי חכמים וחידתם׃

7 ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است.

יראת יהוה ראשית דעת חכמה ומוסר אוילים בזו׃

8 ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو،

שמע בני מוסר אביך ואל תטש תורת אמך׃

9 زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت.

כי לוית חן הם לראשך וענקים לגרגרתיך׃

10 وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو.

בני אם יפתוך חטאים אל תבא׃

11 اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم

אם יאמרו לכה אתנו נארבה לדם נצפנה לנקי חנם׃

12 و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585)

נבלעם כשאול חיים ותמימים כיורדי בור׃ (Sheol h7585)

13 از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛

כל הון יקר נמצא נמלא בתינו שלל׃

14 هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!»

גורלך תפיל בתוכנו כיס אחד יהיה לכלנו׃

15 پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛

בני אל תלך בדרך אתם מנע רגלך מנתיבתם׃

16 زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند.

כי רגליהם לרע ירוצו וימהרו לשפך דם׃

17 یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند.

כי חנם מזרה הרשת בעיני כל בעל כנף׃

18 ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند.

והם לדמם יארבו יצפנו לנפשתם׃

19 این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند.

כן ארחות כל בצע בצע את נפש בעליו יקח׃

20 حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد.

חכמות בחוץ תרנה ברחבות תתן קולה׃

21 مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید:

בראש המיות תקרא בפתחי שערים בעיר אמריה תאמר׃

22 «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟

עד מתי פתים תאהבו פתי ולצים לצון חמדו להם וכסילים ישנאו דעת׃

23 بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت.

תשובו לתוכחתי הנה אביעה לכם רוחי אודיעה דברי אתכם׃

24 «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید.

יען קראתי ותמאנו נטיתי ידי ואין מקשיב׃

25 شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید.

ותפרעו כל עצתי ותוכחתי לא אביתם׃

26 من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد،

גם אני באידכם אשחק אלעג בבא פחדכם׃

27 آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد.

בבא כשאוה פחדכם ואידכם כסופה יאתה בבא עליכם צרה וצוקה׃

28 «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛

אז יקראנני ולא אענה ישחרנני ולא ימצאנני׃

29 زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند.

תחת כי שנאו דעת ויראת יהוה לא בחרו׃

30 نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند.

לא אבו לעצתי נאצו כל תוכחתי׃

31 بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید.

ויאכלו מפרי דרכם וממעצתיהם ישבעו׃

32 زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد.

כי משובת פתים תהרגם ושלות כסילים תאבדם׃

33 ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.»

ושמע לי ישכן בטח ושאנן מפחד רעה׃

King Solomon in Old Age