امثال 1
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: | 1 |
The Parables of Salomon the sonne of Dauid King of Israel,
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. | 2 |
To knowe wisdome, and instruction, to vnderstand ye wordes of knowledge,
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. | 3 |
To receiue instruction to do wisely, by iustice and iudgement and equitie,
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. | 4 |
To giue vnto the simple, sharpenesse of wit, and to the childe knowledge and discretion.
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. | 5 |
A wise man shall heare and increase in learning, and a man of vnderstanding shall attayne vnto wise counsels,
| 6 |
To vnderstand a parable, and the interpretation, the wordes of ye wise, and their darke sayings.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. | 7 |
The feare of the Lord is the beginning of knowledge: but fooles despise wisedome and instruction.
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، | 8 |
My sonne, heare thy fathers instruction, and forsake not thy mothers teaching.
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. | 9 |
For they shalbe a comely ornament vnto thine head, and as chaines for thy necke.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. | 10 |
My sonne, if sinners doe intise thee, consent thou not.
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم | 11 |
If they say, Come with vs, we will lay waite for blood, and lie priuilie for the innocent without a cause:
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) | 12 |
We wil swallow them vp aliue like a graue euen whole, as those that goe downe into the pit: (Sheol h7585)
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ | 13 |
We shall finde all precious riches, and fill our houses with spoyle:
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» | 14 |
Cast in thy lot among vs: we will all haue one purse:
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ | 15 |
My sonne, walke not thou in the way with them: refraine thy foote from their path.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. | 16 |
For their feete runne to euill, and make haste to shed blood.
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. | 17 |
Certainely as without cause the net is spred before the eyes of all that hath wing:
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. | 18 |
So they lay waite for blood and lie priuily for their liues.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. | 19 |
Such are the wayes of euery one that is greedy of gaine: he would take away the life of the owners thereof.
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. | 20 |
Wisdome cryeth without: she vttereth her voyce in the streetes.
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: | 21 |
She calleth in the hye streete, among the prease in the entrings of the gates, and vttereth her wordes in the citie, saying,
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ | 22 |
O ye foolish, howe long will ye loue foolishnes? and the scornefull take their pleasure in scorning, and the fooles hate knowledge?
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. | 23 |
(Turne you at my correction: loe, I will powre out my mind vnto you, and make you vnderstand my wordes)
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. | 24 |
Because I haue called, and ye refused: I haue stretched out mine hand, and none woulde regarde.
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. | 25 |
But ye haue despised all my counsell, and would none of my correction.
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، | 26 |
I will also laugh at your destruction, and mocke, when your feare commeth.
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. | 27 |
Whe your feare cometh like sudden desolation, and your destruction shall come like a whirle wind: whe affliction and anguish shall come vpon you,
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ | 28 |
Then shall they call vpon me, but I will not answere: they shall seeke me early, but they shall not finde me,
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. | 29 |
Because they hated knowledge, and did not chuse the feare of the Lord.
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. | 30 |
They would none of my counsell, but despised all my correction.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. | 31 |
Therefore shall they eate of ye fruite of their owne way, and be filled with their owne deuises.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. | 32 |
For ease slaieth the foolish, and the prosperitie of fooles destroyeth them.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» | 33 |
But he that obeyeth me, shall dwell safely, and be quiet from feare of euill.
