امثال 1
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: | 1 |
The wise sayings of Solomon, the son of David, king of Israel.
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. | 2 |
To have knowledge of wise teaching; to be clear about the words of reason:
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. | 3 |
To be trained in the ways of wisdom, in righteousness and judging truly and straight behaviour:
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. | 4 |
To make the simple-minded sharp, and to give the young man knowledge, and serious purpose:
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. | 5 |
(The wise man, hearing, will get greater learning, and the acts of the man of good sense will be wisely guided: )
| 6 |
To get the sense of wise sayings and secrets, and of the words of the wise and their dark sayings.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. | 7 |
The fear of the Lord is the start of knowledge: but the foolish have no use for wisdom and teaching.
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، | 8 |
My son, give ear to the training of your father, and do not give up the teaching of your mother:
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. | 9 |
For they will be a crown of grace for your head, and chain-ornaments about your neck.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. | 10 |
My son, if sinners would take you out of the right way, do not go with them.
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم | 11 |
If they say, Come with us; let us make designs against the good, waiting secretly for the upright, without cause;
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) | 12 |
Let us overcome them living, like the underworld, and in their strength, as those who go down to death; (Sheol h7585)
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ | 13 |
Goods of great price will be ours, our houses will be full of wealth;
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» | 14 |
Take your chance with us, and we will all have one money-bag:
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ | 15 |
My son, do not go with them; keep your feet from their ways:
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. | 16 |
For their feet are running after evil, and they are quick to take a man's life.
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. | 17 |
Truly, to no purpose is the net stretched out before the eyes of the bird:
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. | 18 |
And they are secretly waiting for their blood and making ready destruction for themselves.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. | 19 |
Such is the fate of everyone who goes in search of profit; it takes away the life of its owners.
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. | 20 |
Wisdom is crying out in the street; her voice is loud in the open places;
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: | 21 |
Her words are sounding in the meeting-places, and in the doorways of the town:
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ | 22 |
How long, you simple ones, will foolish things be dear to you? and pride a delight to the haters of authority? how long will the foolish go on hating knowledge?
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. | 23 |
Be turned again by my sharp words: see, I will send the flow of my spirit on you, and make my words clear to you.
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. | 24 |
Because your ears were shut to my voice; no one gave attention to my out-stretched hand;
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. | 25 |
You were not controlled by my guiding, and would have nothing to do with my sharp words:
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، | 26 |
So in the day of your trouble I will be laughing; I will make sport of your fear;
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. | 27 |
When your fear comes on you like a storm, and your trouble like a rushing wind; when pain and sorrow come on you.
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ | 28 |
Then I will give no answer to their cries; searching for me early, they will not see me:
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. | 29 |
For they were haters of knowledge, and did not give their hearts to the fear of the Lord:
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. | 30 |
They had no desire for my teaching, and my words of protest were as nothing to them.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. | 31 |
So the fruit of their way will be their food, and with the designs of their hearts they will be made full.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. | 32 |
For the turning back of the simple from teaching will be the cause of their death, and the peace of the foolish will be their destruction.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» | 33 |
But whoever gives ear to me will take his rest safely, living in peace without fear of evil.
