امثال 1

1 امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود:

Mudre izreke Salomona, sina Davidova, kralja izraelskog:

2 این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید.

da se spozna mudrost i pouka, da se shvate razumne riječi;

3 آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید.

da se primi umna pouka, pravda i pravica i nepristranost;

4 این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت.

da se dade pamet neiskusnima, mladiću znanje i umijeće;

5 با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند.

kad mudar čuje, da umnoži znanje, a razuman steče mudrije misli;

6

da razumije izreke i prispodobe, riječi mudraca i njihove zagonetke.

7 ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است.

Strah je Gospodnji početak spoznaje, ali ludi preziru mudrost i pouku.

8 ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو،

Poslušaj, sine moj, pouku oca svoga i ne odbacuj naputka svoje majke!

9 زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت.

Jer će ti biti ljupki vijenac na glavi i ogrlica oko tvoga vrata.

10 وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو.

Sine moj, ako te grešnici mame, ne pristaj;

11 اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم

ako bi rekli: “Hodi s nama, da vrebamo krv, čekamo u zasjedi nevina ni za što;

12 و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585)

da ih progutamo žive kao carstvo smrti i cijele kao one koji silaze u grob; (Sheol h7585)

13 از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛

naplijenit ćemo svakojaka blaga, napuniti svoje kuće plijenom;

14 هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!»

bacat ćeš s nama svoj ždrijeb, svi ćemo zajedno imati jednu kesu.”

15 پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛

Sine moj, ne idi s njima na put, makni nogu od njihove staze.

16 زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند.

Jer na zlo trče svojim nogama i hite prolijevati krv.

17 یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند.

Jer uzalud je razapinjati mrežu pred očima svima pticama.

18 ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند.

A oni vrebaju vlastitu krv, postavljaju zasjedu svojemu životu.

19 این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند.

Takva je sudba svih lakomih na ružan dobitak: on ih života stane.

20 حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد.

Mudrost glasno uzvikuje na ulici, na trgovima diže svoj glas;

21 مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید:

propovijeda po bučnim uglovima, na otvorenim gradskim vratima govori svoje riječi:

22 «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟

“Dokle ćete, vi glupi, ljubiti glupost i dokle će podsmjevačima biti milo podsmijevanje, i dokle će bezumnici mrziti znanje?

23 بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت.

Poslušajte moju opomenu! Gle, svoj duh pred vas izlijevam, hoću vas poučiti svojim riječima.

24 «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید.

Koliko sam vas zvala, a vi ste odbijali; pružala sam ruku, ali je nitko ne opazi.

25 شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید.

Nego ste odbacili svaki moj savjet i niste poslušali moje opomene;

26 من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد،

zato ću se i ja smijati vašoj propasti, rugat ću se kad vas obuzme tjeskoba:

27 آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد.

kad navali na vas strah kao nevrijeme i zgrabi vas propast kao vihor, kad navali na vas nevolja i muka.

28 «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛

Tada će me zvati, ali se ja neću odazvati; tražit će me, ali me neće naći.

29 زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند.

Jer su mrzili spoznaju i nisu izabrali Gospodnjeg straha

30 نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند.

niti su poslušali moj savjet, nego su prezreli svaku moju opomenu.

31 بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید.

Zato će jesti plod svojeg vladanja i nasititi se vlastitih savjeta.

32 زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد.

Jer glupe će ubiti njihovo odbijanje, a nemar će upropastiti bezumne.

33 ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.»

A tko sluša mene, bezbrižan ostaje i spokojno živi bez straha od zla.”

King Solomon in Old Age