امثال 8

1 آیا ندای حکمت را نمی‌شنوید و به آواز بصیرت گوش نمی‌دهید؟

Tie: Nyansa refrɛ. Nteaseɛ ma ne nne so.

2 حکمت دم دروازه‌های شهر و سر چهارراه‌ها و جلوی در هر خانه‌ای ایستاده، می‌گوید:

Ɛkwan no so, sorɔnsorɔmmea hɔ, nkwantanan no so, ɛhɔ na ɛgyina,

3

apono a ɛkɔ kuropɔn no mu ho, ɛteam wɔ aboboano hɔ sɛ,

4 «ای مردم، شما را صدا می‌زنم.

“Ao, mo mmarimma na meteam mefrɛ; meteam frɛ adasamma nyinaa.

5 ای انسانهای جاهل و نادان به ندای من گوش دهید و زیرکی و فهم کسب کنید.

Mo a moyɛ ntetekwaa, mo mma mo ani nte; mo a moyɛ nkwaseafoɔ, monnya nteaseɛ.

6 به من گوش دهید، زیرا سخنان من گرانبهاست. من حقیقت و راستی را بیان می‌کنم و از ناراستی نفرت دارم.

Montie, na mewɔ nsɛm pa bi ka kyerɛ mo; mebue mʼano ka deɛ ɛyɛ.

7

Mʼano ka deɛ ɛyɛ nokorɛ, ɛfiri sɛ mʼanofafa kyiri amumuyɛsɛm.

8 سخنان من بر حق است و کسی را گمراه نمی‌کند.

Mʼano mu nsɛm nyinaa yɛ pɛ; ebiara nni mu a ɛyɛ nkontompo anaa nnaadaasɛm.

9 سخنان من برای کسی که گوش شنوا داشته باشد واضح و روشن است.

Ne nyinaa mu da hɔ ma deɛ ɔwɔ nhunumu; ɛho nni asɛm ma wɔn a wɔwɔ nimdeɛ.

10 تعلیمی که من می‌دهم از طلا و نقره گرانبهاتر است.

Mompo dwetɛ na momfa mʼakwankyerɛ, momfa nimdeɛ na mompo sikakɔkɔɔ amapa.

11 ارزش من از یاقوت بیشتر است و هیچ چیز را نمی‌توان با من مقایسه کرد.

Ɛfiri sɛ nimdeɛ som bo sene mmota, na wɔrentumi mfa deɛ wopɛ biara ntoto ho.

12 «من حکمتم و از زیرکی و دانایی و بصیرت برخوردار می‌باشم.

“Me, nyansa, mene aniteɛ na ɛteɛ; nimdeɛ ne nhunumu wɔ me.

13 اگر کسی خداترس باشد، از بدی نفرت خواهد داشت. من از غرور و تکبر، رفتار و گفتار نادرست متنفرم.

Sɛ wɔsuro Awurade ɛne sɛ wɔkyiri bɔne; mekyiri ahantan ne ahomasoɔ, ɔbra bɔne ne nnaadaasɛm.

14 «منم که هدایت می‌کنم و فهم و بصیرت می‌بخشم. به نیروی من پادشاهان سلطنت می‌کنند و قضات به عدل و انصاف قضاوت می‌نمایند.

Afotuo ne atemmuo pa wɔ me; mewɔ nteaseɛ ne tumi.

15

Me so na ahemfo nam di adeɛ na sodifoɔ nam me so hyehyɛ mmara a ɛyɛ pɛ;

16 تمام رهبران و بزرگان جهان به کمک من حکمرانی می‌کنند.

Mmapɔmma de me bu ɔman ne atitire nyinaa a wɔdi asase so ɔhene.

17 «من کسانی را که مرا دوست دارند، دوست می‌دارم. آنانی که در جستجوی من باشند مرا خواهند یافت.

Medɔ wɔn a wɔdɔ me, na wɔn a wɔhwehwɛ me no hunu me.

18 ثروت و حرمت، اموال و موفقیت در اختیار من است.

Ahonyadeɛ ne animuonyam wɔ me nkyɛn, ahodeɛ a ɛkyɛre ne yiedie nso saa ara.

19 بخشش‌های من از طلای ناب و نقرهٔ خالص بهتر است.

Mʼaba yɛ sene sikakɔkɔɔ amapa; deɛ ɛfiri me mu boro dwetɛ a wɔasɔne so so.

20 راههای من عدل و حق است.

Tenenee akwan so na menam atɛntenenee akwan so,

21 ثروت حقیقی از آن کسانی است که مرا دوست دارند، زیرا من خزانه‌های ایشان را پر می‌سازم.

mede ahodeɛ ma wɔn a wɔdɔ me na mehyɛ wɔn adekoradan ma ma.

22 «در ابتدا، قبل از آفرینش عالم هستی، خداوند مرا با خود داشت.

“Awurade bɔɔ me sɛ nʼabɔdeɛ mu abakan dii ne tete nneyɛɛ anim;

23 از ازل، پیش از به وجود آمدن جهان، من شکل گرفتم.

ɔyii me sii hɔ firi tete, ansa na ewiase rehyɛ aseɛ.

24 قبل از پیدایش اقیانوسها و چشمه‌های پر آب،

Wɔwoo me ansa na wɔrebɔ ɛpo kakraka no ansa na wɔreyɛ nsutire a nsuo ahyɛ no ma no;

25 قبل از آنکه کوهها و تپه‌ها به وجود آیند،

ansa na wɔde mmepɔ resisi hɔ, wɔwoo me ansa na nkokoɔ reba,

26 قبل از آنکه خدا زمین و صحراها و حتی خاک را بیافریند من به وجود آمدم.

ansa na ɔbɔɔ asase ne ne mfuo anaa dɔteɛ biara a ɛwɔ asase soɔ.

27 «هنگامی که خدا آسمان را استوار ساخت و افق را بر سطح آبها کشید من آنجا بودم.

Mewɔ hɔ ansa na wɔbɔɔ soro, ɛberɛ a ɔtwaa hyeɛ too ebunu no ani no,

28 وقتی ابرها را در آسمان گسترانید و چشمه‌ها را از اعماق جاری نمود،

ɛberɛ a ɔbɔɔ omununkum wɔ soro na ɔde ebunu mu nsutire tintim hɔ denden no,

29 وقتی حدود دریاها را تعیین کرد تا آبها از آن تجاوز نکنند و وقتی اساس زمین را بنیاد نهاد،

ɛberɛ a ɔtwaa hyeɛ maa ɛpo sɛdeɛ nsuo no rentra ne hyeɛ, ne ɛberɛ a ɔtwaa asase fapem no,

30 من نزد او معمار بودم. موجب شادی همیشگی او بودم و در حضورش شادی می‌کردم.

na meyɛ odwumfoɔ a mete ne nkyɛn. Anigyeɛ hyɛɛ me ma daa na medii ahurisie wɔ nʼanim ɛberɛ biara,

31 دنیا و انسانهایی که او آفریده بود مایهٔ خوشی من بودند.

na mʼani gye wɔ ne ewiase nyinaa mu na mʼani ka wɔ adasamma mu.

32 «پس ای جوانان به من گوش دهید، زیرا همهٔ کسانی که از دستورهای من پیروی می‌کنند سعادتمندند.

“Enti me mma, montie me; nhyira ne wɔn a wɔnante mʼakwan so.

33 به نصیحت من گوش کنید؛ عاقل باشید و نصیحت مرا رد نکنید.

Montie mʼakwankyerɛ na monhunu nyansa; mommu mo ani nngu so.

34 خوشا به حال کسی که به من گوش دهد و هر روز جلوی در خانهٔ من انتظار مرا بکشد،

Nhyira ne onipa a ɔtie me, ɔwɛn mʼaboboano daa, na ɔtwɛn wɔ hɔ.

35 زیرا هر که مرا بیابد حیات را یافته و خداوند را خشنود ساخته است؛

Na obiara a ɔhunu me no nya nkwa na ɔnya anisɔ firi Awurade nkyɛn.

36 اما کسی که مرا از دست بدهد به جانش لطمه می‌زند، آنانی که از من متنفر باشند مرگ را دوست دارند.»

Na deɛ woanhwehwɛ me no ha ne ho na wɔn a wɔtane me no dɔ owuo.”