امثال 8

1 آیا ندای حکمت را نمی‌شنوید و به آواز بصیرت گوش نمی‌دهید؟

Rufet nicht die Weisheit und die Klugheit läßt sich hören?

2 حکمت دم دروازه‌های شهر و سر چهارراه‌ها و جلوی در هر خانه‌ای ایستاده، می‌گوید:

Öffentlich am Wege und an der Straße stehet sie.

3

An den Toren bei der Stadt, da man zur Tür eingehet, schreiet sie:

4 «ای مردم، شما را صدا می‌زنم.

O ihr Männer, ich schreie zu euch und rufe den Leuten!

5 ای انسانهای جاهل و نادان به ندای من گوش دهید و زیرکی و فهم کسب کنید.

Merket, ihr Albernen, den Witz; und ihr Toren, nehmet es zu Herzen!

6 به من گوش دهید، زیرا سخنان من گرانبهاست. من حقیقت و راستی را بیان می‌کنم و از ناراستی نفرت دارم.

Höret, denn ich will reden, was fürstlich ist, und lehren, was recht ist.

7

Denn mein Mund soll die Wahrheit reden, und meine Lippen sollen hassen, das gottlos ist.

8 سخنان من بر حق است و کسی را گمراه نمی‌کند.

Alle Reden meines Mundes sind gerecht; es ist nichts Verkehrtes noch Falsches drinnen.

9 سخنان من برای کسی که گوش شنوا داشته باشد واضح و روشن است.

Sie sind alle gleichaus denen, die sie vernehmen, und richtig denen, die es annehmen wollen.

10 تعلیمی که من می‌دهم از طلا و نقره گرانبهاتر است.

Nehmet an meine Zucht lieber denn Silber und die Lehre achtet höher denn köstlich Gold.

11 ارزش من از یاقوت بیشتر است و هیچ چیز را نمی‌توان با من مقایسه کرد.

Denn Weisheit ist besser denn Perlen, und alles, was man wünschen mag, kann ihr nicht gleichen.

12 «من حکمتم و از زیرکی و دانایی و بصیرت برخوردار می‌باشم.

Ich, Weisheit, wohne bei dem Witz und ich weiß guten Rat zu geben.

13 اگر کسی خداترس باشد، از بدی نفرت خواهد داشت. من از غرور و تکبر، رفتار و گفتار نادرست متنفرم.

Die Furcht des HERRN hasset das Arge, die Hoffart, den Hochmut und bösen Weg, und bin feind dem verkehrten Munde.

14 «منم که هدایت می‌کنم و فهم و بصیرت می‌بخشم. به نیروی من پادشاهان سلطنت می‌کنند و قضات به عدل و انصاف قضاوت می‌نمایند.

Mein ist beides, Rat und Tat; ich habe Verstand und Macht.

15

Durch mich regieren die Könige und die Ratsherren setzen das Recht.

16 تمام رهبران و بزرگان جهان به کمک من حکمرانی می‌کنند.

Durch mich herrschen die Fürsten und alle Regenten auf Erden.

17 «من کسانی را که مرا دوست دارند، دوست می‌دارم. آنانی که در جستجوی من باشند مرا خواهند یافت.

Ich liebe, die mich lieben; und die mich frühe suchen, finden mich.

18 ثروت و حرمت، اموال و موفقیت در اختیار من است.

Reichtum und Ehre ist bei mir, wahrhaftig Gut und Gerechtigkeit.

19 بخشش‌های من از طلای ناب و نقرهٔ خالص بهتر است.

Meine Frucht ist besser denn Gold und fein Gold und mein Einkommen besser denn auserlesen Silber.

20 راههای من عدل و حق است.

Ich wandle auf dem rechten Wege, auf der Straße des Rechts,

21 ثروت حقیقی از آن کسانی است که مرا دوست دارند، زیرا من خزانه‌های ایشان را پر می‌سازم.

daß ich wohl berate, die mich lieben und ihre Schätze voll mache.

22 «در ابتدا، قبل از آفرینش عالم هستی، خداوند مرا با خود داشت.

Der HERR hat mich gehabt im Anfang seiner Wege; ehe er was machte, war ich da.

23 از ازل، پیش از به وجود آمدن جهان، من شکل گرفتم.

Ich bin eingesetzt von Ewigkeit, von Anfang vor der Erde.

24 قبل از پیدایش اقیانوسها و چشمه‌های پر آب،

Da die Tiefen noch nicht waren, da war ich schon bereitet, da die Brunnen noch nicht mit Wasser quollen,

25 قبل از آنکه کوهها و تپه‌ها به وجود آیند،

Ehe denn die Berge eingesenkt waren, vor den Hügeln war ich bereitet.

26 قبل از آنکه خدا زمین و صحراها و حتی خاک را بیافریند من به وجود آمدم.

Er hatte die Erde noch nicht gemacht, und was dran ist, noch die Berge des Erdbodens.

27 «هنگامی که خدا آسمان را استوار ساخت و افق را بر سطح آبها کشید من آنجا بودم.

Da er die Himmel bereitete, war ich daselbst; da er die Tiefe mit seinem Ziel verfassete,

28 وقتی ابرها را در آسمان گسترانید و چشمه‌ها را از اعماق جاری نمود،

da er die Wolken droben festete, da er festigte die Brunnen der Tiefe,

29 وقتی حدود دریاها را تعیین کرد تا آبها از آن تجاوز نکنند و وقتی اساس زمین را بنیاد نهاد،

da er dem Meer das Ziel setzte und den Wassern, daß sie nicht übergehen seinen Befehl, da er den Grund der Erde legte:

30 من نزد او معمار بودم. موجب شادی همیشگی او بودم و در حضورش شادی می‌کردم.

da war ich der Werkmeister bei ihm und hatte meine Lust täglich und spielte vor ihm allezeit

31 دنیا و انسانهایی که او آفریده بود مایهٔ خوشی من بودند.

und spielte auf seinem Erdboden; und meine Lust ist bei den Menschenkindern.

32 «پس ای جوانان به من گوش دهید، زیرا همهٔ کسانی که از دستورهای من پیروی می‌کنند سعادتمندند.

So gehorchet mir nun, meine Kinder! Wohl denen, die meine Wege behalten!

33 به نصیحت من گوش کنید؛ عاقل باشید و نصیحت مرا رد نکنید.

Höret die Zucht und werdet weise, und laßt sie nicht fahren!

34 خوشا به حال کسی که به من گوش دهد و هر روز جلوی در خانهٔ من انتظار مرا بکشد،

Wohl dem Menschen, der mir gehorchet, daß er wache an meiner Tür täglich, daß er warte an den Pfosten meiner Tür.

35 زیرا هر که مرا بیابد حیات را یافته و خداوند را خشنود ساخته است؛

Wer mich findet, der findet das Leben und wird Wohlgefallen vom HERRN bekommen.

36 اما کسی که مرا از دست بدهد به جانش لطمه می‌زند، آنانی که از من متنفر باشند مرگ را دوست دارند.»

Wer aber an mir sündiget, der verletzt seine Seele. Alle, die mich hassen, lieben den Tod.