امثال 8

1 آیا ندای حکمت را نمی‌شنوید و به آواز بصیرت گوش نمی‌دهید؟

Wohlan, die Weisheit ruft, und die Einsicht läßt ihre Stimme erschallen.

2 حکمت دم دروازه‌های شهر و سر چهارراه‌ها و جلوی در هر خانه‌ای ایستاده، می‌گوید:

Oben auf den Höhen am Wege, mitten auf den Steigen hat sie sich aufgestellt.

3

Neben den Thoren, wo die Stadt sich öffnet, am Eingange der Pforten ertönen ihre Rufe:

4 «ای مردم، شما را صدا می‌زنم.

An euch, ihr Männer, ergeht mein Ruf, und meine Stimme an die Menschenkinder.

5 ای انسانهای جاهل و نادان به ندای من گوش دهید و زیرکی و فهم کسب کنید.

Begreift, ihr Einfältigen, Gescheidheit, und ihr Thoren, begreift Verstand!

6 به من گوش دهید، زیرا سخنان من گرانبهاست. من حقیقت و راستی را بیان می‌کنم و از ناراستی نفرت دارم.

Hört zu, denn was edel ist, will ich reden, und meine Lippen sollen sich öffnen zu dem, was recht ist.

7

Denn Wahrheit redet mein Gaumen, aber Gottlosigkeit ist meinen Lippen ein Greuel.

8 سخنان من بر حق است و کسی را گمراه نمی‌کند.

Rechtbeschaffen sind alle Reden meines Mundes; in ihnen ist nichts Hinterlistiges oder Falsches.

9 سخنان من برای کسی که گوش شنوا داشته باشد واضح و روشن است.

Insgesamt sind sie klar für den Verständnisvollen und einfach für die zur Erkenntnis Gelangten.

10 تعلیمی که من می‌دهم از طلا و نقره گرانبهاتر است.

Nehmt meine Zucht lieber an als Silber und Erkenntnis lieber als auserlesenes Gold.

11 ارزش من از یاقوت بیشتر است و هیچ چیز را نمی‌توان با من مقایسه کرد.

Denn die Weisheit ist köstlicher als Korallen, und keinerlei Kleinode kommen ihr gleich.

12 «من حکمتم و از زیرکی و دانایی و بصیرت برخوردار می‌باشم.

Ich, die Weisheit, habe Gescheidheit inne und verfüge über umsichtige Erkenntnis.

13 اگر کسی خداترس باشد، از بدی نفرت خواهد داشت. من از غرور و تکبر، رفتار و گفتار نادرست متنفرم.

Jahwe fürchten ist Hassen des Bösen; Hoffart, Hochmut und bösen Wandel, sowie den Mund der Verkehrtheit hasse ich.

14 «منم که هدایت می‌کنم و فهم و بصیرت می‌بخشم. به نیروی من پادشاهان سلطنت می‌کنند و قضات به عدل و انصاف قضاوت می‌نمایند.

Mein ist Rat und Tüchtigkeit; ich bin Einsicht, mein ist Stärke.

15

Durch mich üben die Könige Königsmacht, und beschließen die Gewaltigen, was recht ist.

16 تمام رهبران و بزرگان جهان به کمک من حکمرانی می‌کنند.

Durch mich üben die Herrscher Herrscheracht und die Edlen, alle Richter auf Erden.

17 «من کسانی را که مرا دوست دارند، دوست می‌دارم. آنانی که در جستجوی من باشند مرا خواهند یافت.

Ich habe lieb, die mich lieb haben, und die nach mir suchen, werden mich finden.

18 ثروت و حرمت، اموال و موفقیت در اختیار من است.

Reichtum und Ehre sind bei mir, uraltes Gut und Gerechtigkeit.

19 بخشش‌های من از طلای ناب و نقرهٔ خالص بهتر است.

Meine Frucht ist köstlicher als Edelmetall und Feingold, und mein Ertrag wertvoller als auserlesenes Silber.

20 راههای من عدل و حق است.

Auf dem Pfade der Gerechtigkeit wandle ich, mitten auf den Steigen des Rechts,

21 ثروت حقیقی از آن کسانی است که مرا دوست دارند، زیرا من خزانه‌های ایشان را پر می‌سازم.

daß ich denen, die mich lieb haben, Besitztum zu eigen gebe und ihre Schatzkammern fülle.

22 «در ابتدا، قبل از آفرینش عالم هستی، خداوند مرا با خود داشت.

Jahwe schuf mich als den Anfang seiner Wege, als erstes seiner Werke, vorlängst.

23 از ازل، پیش از به وجود آمدن جهان، من شکل گرفتم.

Von Ewigkeit her bin ich eingesetzt, zu Anbeginn, seit dem Ursprunge der Erde.

24 قبل از پیدایش اقیانوسها و چشمه‌های پر آب،

Als die Urfluten noch nicht waren, wurde ich geboren, als es noch keine Quellen gab, reich an Wasser.

25 قبل از آنکه کوهها و تپه‌ها به وجود آیند،

Ehe die Berge eingesenkt waren, vor den Hügeln wurde ich geboren,

26 قبل از آنکه خدا زمین و صحراها و حتی خاک را بیافریند من به وجود آمدم.

ehe er noch Land und Fluren geschaffen hatte und die Masse der Schollen des Erdkreises.

27 «هنگامی که خدا آسمان را استوار ساخت و افق را بر سطح آبها کشید من آنجا بودم.

Als er den Himmel herstellte, war ich dabei, als er die Wölbung über dem Ocean festsetzte,

28 وقتی ابرها را در آسمان گسترانید و چشمه‌ها را از اعماق جاری نمود،

als er die Wolken droben festigte, als Haltung gewannen die Quellen des Oceans,

29 وقتی حدود دریاها را تعیین کرد تا آبها از آن تجاوز نکنند و وقتی اساس زمین را بنیاد نهاد،

als er dem Meere seine Schranke setzte, daß die Wasser seinen Befehl nicht überschreiten durften, als er die Grundfesten der Erde feststellte:

30 من نزد او معمار بودم. موجب شادی همیشگی او بودم و در حضورش شادی می‌کردم.

da war ich ihm als Werkmeisterin zur Seite; da war ich ganz Entzücken Tag für Tag, spielend geschäftig vor ihm zu jeder Zeit,

31 دنیا و انسانهایی که او آفریده بود مایهٔ خوشی من بودند.

spielend auf seinem Erdenrund, und hatte mein Entzücken an den Menschenkindern.

32 «پس ای جوانان به من گوش دهید، زیرا همهٔ کسانی که از دستورهای من پیروی می‌کنند سعادتمندند.

Nun denn, ihr Söhne, gehorcht mir! Denn: wohl denen, die meine Wege einhalten!

33 به نصیحت من گوش کنید؛ عاقل باشید و نصیحت مرا رد نکنید.

Hört auf Zucht, daß ihr weise werdet, und schlagt sie nicht in den Wind.

34 خوشا به حال کسی که به من گوش دهد و هر روز جلوی در خانهٔ من انتظار مرا بکشد،

Wohl dem Menschen, der mir gehorcht, so daß er Tag für Tag an meinen Thüren wacht, indem er die Pfosten meiner Thore hütet.

35 زیرا هر که مرا بیابد حیات را یافته و خداوند را خشنود ساخته است؛

Denn wer mich findet, der findet Leben und erlangt Wohlgefallen von Jahwe.

36 اما کسی که مرا از دست بدهد به جانش لطمه می‌زند، آنانی که از من متنفر باشند مرگ را دوست دارند.»

Wer mich aber verfehlt, der frevelt gegen sich selbst; alle, die mich hassen, wollen den Tod.