امثال 8

1 آیا ندای حکمت را نمی‌شنوید و به آواز بصیرت گوش نمی‌دهید؟

Doth not wisdom call? And understanding give forth her voice?

2 حکمت دم دروازه‌های شهر و سر چهارراه‌ها و جلوی در هر خانه‌ای ایستاده، می‌گوید:

At the head of high places by the way, Between the paths she hath stood,

3

At the side of the gates, at the mouth of the city, The entrance of the openings, she crieth aloud,

4 «ای مردم، شما را صدا می‌زنم.

'Unto you, O men, I call, And my voice [is] unto the sons of men.

5 ای انسانهای جاهل و نادان به ندای من گوش دهید و زیرکی و فهم کسب کنید.

Understand, ye simple ones, prudence, And ye fools, understand the heart,

6 به من گوش دهید، زیرا سخنان من گرانبهاست. من حقیقت و راستی را بیان می‌کنم و از ناراستی نفرت دارم.

Hearken, for noble things I speak, And the opening of my lips [is] uprightness.

7

For truth doth my mouth utter, And an abomination to my lips [is] wickedness.

8 سخنان من بر حق است و کسی را گمراه نمی‌کند.

In righteousness [are] all the sayings of my mouth, Nothing in them is froward and perverse.

9 سخنان من برای کسی که گوش شنوا داشته باشد واضح و روشن است.

All of them [are] plain to the intelligent, And upright to those finding knowledge.

10 تعلیمی که من می‌دهم از طلا و نقره گرانبهاتر است.

Receive my instruction, and not silver, And knowledge rather than choice gold.

11 ارزش من از یاقوت بیشتر است و هیچ چیز را نمی‌توان با من مقایسه کرد.

For better [is] wisdom than rubies, Yea, all delights are not comparable with it.

12 «من حکمتم و از زیرکی و دانایی و بصیرت برخوردار می‌باشم.

I, wisdom, have dwelt with prudence, And a knowledge of devices I find out.

13 اگر کسی خداترس باشد، از بدی نفرت خواهد داشت. من از غرور و تکبر، رفتار و گفتار نادرست متنفرم.

The fear of Jehovah [is] to hate evil; Pride, and arrogance, and an evil way, And a froward mouth, I have hated.

14 «منم که هدایت می‌کنم و فهم و بصیرت می‌بخشم. به نیروی من پادشاهان سلطنت می‌کنند و قضات به عدل و انصاف قضاوت می‌نمایند.

Mine [is] counsel and substance, I [am] understanding, I have might.

15

By me kings reign, and princes decree righteousness,

16 تمام رهبران و بزرگان جهان به کمک من حکمرانی می‌کنند.

By me do chiefs rule, and nobles, All judges of the earth.

17 «من کسانی را که مرا دوست دارند، دوست می‌دارم. آنانی که در جستجوی من باشند مرا خواهند یافت.

I love those loving me, And those seeking me earnestly do find me.

18 ثروت و حرمت، اموال و موفقیت در اختیار من است.

Wealth and honour [are] with me, Lasting substance and righteousness.

19 بخشش‌های من از طلای ناب و نقرهٔ خالص بهتر است.

Better [is] my fruit than gold, even fine gold, And mine increase than choice silver.

20 راههای من عدل و حق است.

In a path of righteousness I cause to walk, In midst of paths of judgment,

21 ثروت حقیقی از آن کسانی است که مرا دوست دارند، زیرا من خزانه‌های ایشان را پر می‌سازم.

To cause my lovers to inherit substance, Yea, their treasures I fill.

22 «در ابتدا، قبل از آفرینش عالم هستی، خداوند مرا با خود داشت.

Jehovah possessed me — the beginning of His way, Before His works since then.

23 از ازل، پیش از به وجود آمدن جهان، من شکل گرفتم.

From the age I was anointed, from the first, From former states of the earth.

24 قبل از پیدایش اقیانوسها و چشمه‌های پر آب،

In there being no depths, I was brought forth, In there being no fountains heavy [with] waters,

25 قبل از آنکه کوهها و تپه‌ها به وجود آیند،

Before mountains were sunk, Before heights, I was brought forth.

26 قبل از آنکه خدا زمین و صحراها و حتی خاک را بیافریند من به وجود آمدم.

While He had not made the earth, and out-places, And the top of the dusts of the world.

27 «هنگامی که خدا آسمان را استوار ساخت و افق را بر سطح آبها کشید من آنجا بودم.

In His preparing the heavens I [am] there, In His decreeing a circle on the face of the deep,

28 وقتی ابرها را در آسمان گسترانید و چشمه‌ها را از اعماق جاری نمود،

In His strengthening clouds above, In His making strong fountains of the deep,

29 وقتی حدود دریاها را تعیین کرد تا آبها از آن تجاوز نکنند و وقتی اساس زمین را بنیاد نهاد،

In His setting for the sea its limit, And the waters transgress not His command, In His decreeing the foundations of earth,

30 من نزد او معمار بودم. موجب شادی همیشگی او بودم و در حضورش شادی می‌کردم.

Then I am near Him, a workman, And I am a delight — day by day. Rejoicing before Him at all times,

31 دنیا و انسانهایی که او آفریده بود مایهٔ خوشی من بودند.

Rejoicing in the habitable part of His earth, And my delights [are] with the sons of men.

32 «پس ای جوانان به من گوش دهید، زیرا همهٔ کسانی که از دستورهای من پیروی می‌کنند سعادتمندند.

And now, ye sons, hearken to me, Yea, happy are they who keep my ways.

33 به نصیحت من گوش کنید؛ عاقل باشید و نصیحت مرا رد نکنید.

Hear instruction, and be wise, and slight not.

34 خوشا به حال کسی که به من گوش دهد و هر روز جلوی در خانهٔ من انتظار مرا بکشد،

O the happiness of the man hearkening to me, To watch at my doors day by day, To watch at the door-posts of my entrance.

35 زیرا هر که مرا بیابد حیات را یافته و خداوند را خشنود ساخته است؛

For whoso is finding me, hath found life, And bringeth out good-will from Jehovah.

36 اما کسی که مرا از دست بدهد به جانش لطمه می‌زند، آنانی که از من متنفر باشند مرگ را دوست دارند.»

And whoso is missing me, is wronging his soul, All hating me have loved death!