امثال 8

1 آیا ندای حکمت را نمی‌شنوید و به آواز بصیرت گوش نمی‌دهید؟

Does not wisdom cry out, and understanding put forth her voice?

2 حکمت دم دروازه‌های شهر و سر چهارراه‌ها و جلوی در هر خانه‌ای ایستاده، می‌گوید:

On the top of high places by the way, where the paths meet, she stands.

3

Beside the gates, at the entry of the city, at the coming in at the doors, she cries aloud:

4 «ای مردم، شما را صدا می‌زنم.

To you, O men, I call. And my voice is to the sons of men.

5 ای انسانهای جاهل و نادان به ندای من گوش دهید و زیرکی و فهم کسب کنید.

O ye simple, understand prudence, and, ye fools, be of an understanding heart.

6 به من گوش دهید، زیرا سخنان من گرانبهاست. من حقیقت و راستی را بیان می‌کنم و از ناراستی نفرت دارم.

Hear, for I will speak excellent things. And the opening of my lips shall be right things.

7

For my mouth shall utter truth. And wickedness is an abomination to my lips.

8 سخنان من بر حق است و کسی را گمراه نمی‌کند.

All the words of my mouth are in righteousness. There is nothing crooked or perverse in them.

9 سخنان من برای کسی که گوش شنوا داشته باشد واضح و روشن است.

They are all plain to him who understands, and right to those who find knowledge.

10 تعلیمی که من می‌دهم از طلا و نقره گرانبهاتر است.

Receive my instruction, and not silver, and knowledge rather than choice gold.

11 ارزش من از یاقوت بیشتر است و هیچ چیز را نمی‌توان با من مقایسه کرد.

For wisdom is better than rubies, and all the things that may be desired are not to be compared to it.

12 «من حکمتم و از زیرکی و دانایی و بصیرت برخوردار می‌باشم.

I, wisdom, have made prudence my dwelling, and find out knowledge and discretion.

13 اگر کسی خداترس باشد، از بدی نفرت خواهد داشت. من از غرور و تکبر، رفتار و گفتار نادرست متنفرم.

The fear of Jehovah is to hate evil. Pride, and arrogance, and the evil way, and the perverse mouth, do I hate.

14 «منم که هدایت می‌کنم و فهم و بصیرت می‌بخشم. به نیروی من پادشاهان سلطنت می‌کنند و قضات به عدل و انصاف قضاوت می‌نمایند.

Counsel is mine, and sound knowledge. I am understanding, I have might.

15

By me kings reign, and rulers decree justice.

16 تمام رهبران و بزرگان جهان به کمک من حکمرانی می‌کنند.

By me rulers rule, and ranking men, even all the judges of the earth.

17 «من کسانی را که مرا دوست دارند، دوست می‌دارم. آنانی که در جستجوی من باشند مرا خواهند یافت.

I love those who love me, and those who seek me diligently shall find me.

18 ثروت و حرمت، اموال و موفقیت در اختیار من است.

Riches and honor are with me, durable wealth and righteousness.

19 بخشش‌های من از طلای ناب و نقرهٔ خالص بهتر است.

My fruit is better than gold, yea, than fine gold, and my revenue than choice silver.

20 راههای من عدل و حق است.

I walk in the way of righteousness, in the midst of the paths of justice,

21 ثروت حقیقی از آن کسانی است که مرا دوست دارند، زیرا من خزانه‌های ایشان را پر می‌سازم.

that I may cause those who love me to inherit substance, and that I may fill their treasuries.

22 «در ابتدا، قبل از آفرینش عالم هستی، خداوند مرا با خود داشت.

Jehovah possessed me in the beginning of his way, before his works of old.

23 از ازل، پیش از به وجود آمدن جهان، من شکل گرفتم.

I was set up from everlasting, from the beginning, before the earth was,

24 قبل از پیدایش اقیانوسها و چشمه‌های پر آب،

when there were no depths. I was brought forth when there were no fountains abounding with water,

25 قبل از آنکه کوهها و تپه‌ها به وجود آیند،

before the mountains were settled, before the hills. I was brought forth

26 قبل از آنکه خدا زمین و صحراها و حتی خاک را بیافریند من به وجود آمدم.

while as yet he had not made the earth, nor the fields, nor the beginning of the dust of the world.

27 «هنگامی که خدا آسمان را استوار ساخت و افق را بر سطح آبها کشید من آنجا بودم.

When he established the heavens, I was there. When he set a circle upon the face of the deep,

28 وقتی ابرها را در آسمان گسترانید و چشمه‌ها را از اعماق جاری نمود،

when he made firm the skies above, when the fountains of the deep became strong,

29 وقتی حدود دریاها را تعیین کرد تا آبها از آن تجاوز نکنند و وقتی اساس زمین را بنیاد نهاد،

when he gave to the sea its bound that the waters should not transgress his commandment, when he marked out the foundations of the earth,

30 من نزد او معمار بودم. موجب شادی همیشگی او بودم و در حضورش شادی می‌کردم.

then I was by him, a master workman. And I was daily his delight, rejoicing always before him,

31 دنیا و انسانهایی که او آفریده بود مایهٔ خوشی من بودند.

rejoicing in his habitable earth. And my delight was with the sons of men.

32 «پس ای جوانان به من گوش دهید، زیرا همهٔ کسانی که از دستورهای من پیروی می‌کنند سعادتمندند.

Now therefore, ye sons, hearken to me. For blessed are those who keep my ways.

33 به نصیحت من گوش کنید؛ عاقل باشید و نصیحت مرا رد نکنید.

Hear instruction, and be wise, and do not refuse it.

34 خوشا به حال کسی که به من گوش دهد و هر روز جلوی در خانهٔ من انتظار مرا بکشد،

Blessed is the man who hears me, watching daily at my gates, waiting at the posts of my doors.

35 زیرا هر که مرا بیابد حیات را یافته و خداوند را خشنود ساخته است؛

For he who finds me finds life, and shall obtain favor of Jehovah.

36 اما کسی که مرا از دست بدهد به جانش لطمه می‌زند، آنانی که از من متنفر باشند مرگ را دوست دارند.»

But he who sins against me wrongs his own soul. All those who hate me love death.