امثال 6

1 ای پسرم، اگر ضامن کسی شده و تعهد کرده‌ای که او قرضش را پس بدهد،

FIGLIUOL mio, se tu hai fatta sicurtà al tuo prossimo, [Se] tu hai toccata la mano allo strano,

2 و اگر با این تعهد، خود را گرفتار ساخته‌ای،

Tu sei allacciato con le parole della tua bocca, Tu sei preso con le parole della tua bocca.

3 تو در واقع اسیر او هستی و باید هر چه زودتر خود را از این دام رها سازی. پس فروتن شو و نزد او برو و از او خواهش کن تا تو را از قید این تعهد آزاد سازد.

Ora fa' questo, figliuol mio, e riscuotiti; Poichè tu sei caduto in man del tuo prossimo, Va', gittati a' piedi de' tuoi amici, e sollecitali.

4 خواب به چشمانت راه نده و آرام ننشین،

Non lasciar dormire gli occhi tuoi, Nè sonnecchiar le tue palpebre.

5 بلکه مانند آهویی که از چنگ صیاد می‌گریزد یا پرنده‌ای که از دامی که برایش نهاده‌اند می‌رهد، خود را نجات بده.

Riscuotiti, come un cavriuolo di mano [del cacciatore], E come un uccello di mano dell'uccellatore.

6 ای آدمهای تنبل، زندگی مورچه‌ها را مشاهده کنید و درس عبرت بگیرید.

Va', pigro, alla formica; Riguarda le sue vie, e diventa savio;

7 آنها ارباب و رهبر و رئیسی ندارند،

Conciossiachè ella non abbia nè capitano, Nè magistrato, nè signore;

8 ولی با این همه در طول تابستان زحمت می‌کشند و برای زمستان آذوقه جمع می‌کنند.

[E pure] ella apparecchia nella state il suo cibo, [E] raduna nella ricolta il suo mangiare.

9 اما ای آدم تنبل، کار تو فقط خوابیدن است. پس کی می‌خواهی بیدار شوی؟

Infino a quando, o pigro, giacerai? Quando ti desterai dal tuo sonno?

10 کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،

Dormendo un poco, sonnecchiando un poco, Piegando un poco le braccia per riposare;

11 و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.

La tua povertà verrà come un viandante, E la tua necessità come uno scudiere.

12 آدم رذل و خبیث کیست؟ آنکه دائم دروغ می‌گوید،

L'uomo scellerato, l'uomo da nulla, Procede con perversità di bocca.

13 و برای فریب دادن مردم با چشمش چشمک می‌زند، با پایش علامت می‌دهد، به انگشت اشاره می‌کند،

Egli ammicca con gli occhi, parla co' piedi, Accenna con le dita;

14 و در فکر پلید خود پیوسته نقشه‌های شرورانه می‌کشد و نزاع بر پا می‌کند.

Egli ha delle perversità nel suo cuore, Egli macchina del male in ogni tempo; Egli commette contese.

15 بنابراین، ناگهان دچار بلای علاج‌ناپذیری خواهد شد و در دم از پای در خواهد آمد و علاجی نخواهد بود.

Perciò in un momento verrà la sua ruina; Egli di subito sarà fiaccato, senza rimedio.

16 هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد: نگاه متکبرانه، زبان دروغگو، دستهایی که خون بی‌گناه را می‌ریزند، فکری که نقشه‌های پلید می‌کشد، پاهایی که برای بدی کردن می‌شتابند، شاهدی که دروغ می‌گوید، شخصی که در میان دوستان تفرقه می‌اندازد.

Il Signore odia queste sei cose; Anzi [queste] sette [son] cosa abbominevole all'anima sua;

17

Gli occhi altieri, la lingua bugiarda, E la mani che spandono il sangue innocente,

18

Il cuore che divisa pensieri d'iniquità, I piedi che si affrettano per correre al male,

19

Il falso testimonio che sbocca menzogne, E colui che commette contese tra fratelli.

20 ای پسر من، اوامر پدر خود را به جا آور و تعالیم مادرت را فراموش نکن.

FIGLIUOL mio, guarda il comandamento di tuo padre, E non lasciar l'insegnamento di tua madre;

21 سخنان ایشان را آویزه گوش خود نما و نصایح آنها را در دل خود جای بده.

Tienli del continuo legati in sul tuo cuore, [Ed] avvinti in su la tua gola.

22 اندرزهای ایشان تو را در راهی که می‌روی هدایت خواهند کرد و هنگامی که در خواب هستی از تو مواظبت خواهند نمود و چون بیدار شوی با تو سخن خواهند گفت؛

Quando tu camminerai, quello ti guiderà; Quando tu giacerai, farà la guardia intorno a te; E quando tu ti risveglierai, ragionerà teco;

23 زیرا تعالیم و تأدیب‌های ایشان مانند چراغی پر نور راه زندگی تو را روشن می‌سازند.

Perciocchè il comandamento [è] una lampana, E l'insegnamento [è] una luce, E le correzioni di disciplina [son] la via della vita;

24 نصایح ایشان تو را از زنان بدکاره و سخنان فریبنده‌شان دور نگه می‌دارد.

Per guardarti dalla femmina malvagia, Dalle lusinghe della lingua della straniera.

25 دلباخته زیبایی این گونه زنان نشو. نگذار عشوه‌گری‌های آنها تو را وسوسه نماید؛

Non invaghirti nel tuo cuore della sua bellezza; E non prendati ella con le sue palpebre.

26 زیرا زن فاحشه تو را محتاج نان می‌کند و زن بدکاره زندگی تو را تباه می‌سازد.

Perciocchè per una donna meretrice [si viene] fino ad un pezzo di pane; E la donna vaga d'uomini va a caccia dietro alle anime preziose.

27 آیا کسی می‌تواند آتش را در بر بگیرد و نسوزد؟

Alcuno prenderà egli del fuoco in seno, Senza che i suoi vestimenti ne sieno arsi?

28 آیا می‌تواند روی زغالهای داغ راه برود و پاهایش سوخته نشود؟

Alcuno camminerà egli sopra le brace, Senza bruciarsi i piedi?

29 همچنان است مردی که با زن دیگری زنا کند. او نمی‌تواند از مجازات این گناه فرار کند.

Così [avviene] a chi entra dalla moglie del suo prossimo; Chiunque la tocca non sarà innocente.

30 اگر کسی به دلیل گرسنگی دست به دزدی بزند مردم او را سرزنش نمی‌کنند،

Ei non si scusa il ladro, quando egli ruba Per saziarsi, avendo fame;

31 با این حال وقتی به دام بیفتد باید هفت برابر آنچه که دزدیده است جریمه بدهد، ولو اینکه این کار به قیمت از دست دادن همهٔ اموالش تمام شود.

Anzi, [se] è colto, restituisce [il furto] a sette doppi, Egli dà tutta la sostanza di casa sua.

32 اما کسی که مرتکب زنا می‌شود احمق است، زیرا جان خود را تباه می‌کند.

Chi commette adulterio con una donna [è] scemo di senno; Chi vuol perder l'anima sua faccia tal cosa.

33 او را خواهند زد و ننگ و رسوایی تا ابد گریبانگیر او خواهد بود؛

Egli troverà ferite ed ignominia; E il suo vituperio non sarà [giammai] cancellato.

34 زیرا آتش خشم و حسادت شوهر آن زن شعله‌ور می‌گردد و با بی‌رحمی انتقام می‌گیرد.

Perciocchè la gelosia [è] un furor dell'uomo; Ed egli non risparmierà nel giorno della vendetta.

35 او تاوانی قبول نخواهد کرد و هیچ هدیه‌ای خشم او را فرو نخواهد نشاند.

Egli non avrà riguardo ad alcun riscatto; Ed avvegnachè tu moltiplichi i presenti, non però li accetterà.