امثال 6

1 ای پسرم، اگر ضامن کسی شده و تعهد کرده‌ای که او قرضش را پس بدهد،

我兒，你若為朋友作保， 替外人擊掌，

2 و اگر با این تعهد، خود را گرفتار ساخته‌ای،

你就被口中的話語纏住， 被嘴裏的言語捉住。

3 تو در واقع اسیر او هستی و باید هر چه زودتر خود را از این دام رها سازی. پس فروتن شو و نزد او برو و از او خواهش کن تا تو را از قید این تعهد آزاد سازد.

我兒，你既落在朋友手中， 就當這樣行才可救自己： 你要自卑，去懇求你的朋友。

4 خواب به چشمانت راه نده و آرام ننشین،

不要容你的眼睛睡覺； 不要容你的眼皮打盹。

5 بلکه مانند آهویی که از چنگ صیاد می‌گریزد یا پرنده‌ای که از دامی که برایش نهاده‌اند می‌رهد، خود را نجات بده.

要救自己，如鹿脫離獵戶的手， 如鳥脫離捕鳥人的手。

6 ای آدمهای تنبل، زندگی مورچه‌ها را مشاهده کنید و درس عبرت بگیرید.

懶惰人哪， 你去察看螞蟻的動作就可得智慧。

7 آنها ارباب و رهبر و رئیسی ندارند،

螞蟻沒有元帥， 沒有官長，沒有君王，

8 ولی با این همه در طول تابستان زحمت می‌کشند و برای زمستان آذوقه جمع می‌کنند.

尚且在夏天預備食物， 在收割時聚斂糧食。

9 اما ای آدم تنبل، کار تو فقط خوابیدن است. پس کی می‌خواهی بیدار شوی؟

懶惰人哪，你要睡到幾時呢？ 你何時睡醒呢？

10 کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،

再睡片時，打盹片時， 抱着手躺臥片時，

11 و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.

你的貧窮就必如強盜速來， 你的缺乏彷彿拿兵器的人來到。

12 آدم رذل و خبیث کیست؟ آنکه دائم دروغ می‌گوید،

無賴的惡徒， 行動就用乖僻的口，

13 و برای فریب دادن مردم با چشمش چشمک می‌زند، با پایش علامت می‌دهد، به انگشت اشاره می‌کند،

用眼傳神， 用腳示意， 用指點劃，

14 و در فکر پلید خود پیوسته نقشه‌های شرورانه می‌کشد و نزاع بر پا می‌کند.

心中乖僻， 常設惡謀， 布散紛爭。

15 بنابراین، ناگهان دچار بلای علاج‌ناپذیری خواهد شد و در دم از پای در خواهد آمد و علاجی نخواهد بود.

所以，災難必忽然臨到他身； 他必頃刻敗壞，無法可治。

16 هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد: نگاه متکبرانه، زبان دروغگو، دستهایی که خون بی‌گناه را می‌ریزند، فکری که نقشه‌های پلید می‌کشد، پاهایی که برای بدی کردن می‌شتابند، شاهدی که دروغ می‌گوید، شخصی که در میان دوستان تفرقه می‌اندازد.

耶和華所恨惡的有六樣， 連他心所憎惡的共有七樣：

17

就是高傲的眼， 撒謊的舌， 流無辜人血的手，

18

圖謀惡計的心， 飛跑行惡的腳，

19

吐謊言的假見證， 並弟兄中布散紛爭的人。

20 ای پسر من، اوامر پدر خود را به جا آور و تعالیم مادرت را فراموش نکن.

我兒，要謹守你父親的誡命； 不可離棄你母親的法則，

21 سخنان ایشان را آویزه گوش خود نما و نصایح آنها را در دل خود جای بده.

要常繫在你心上， 掛在你項上。

22 اندرزهای ایشان تو را در راهی که می‌روی هدایت خواهند کرد و هنگامی که در خواب هستی از تو مواظبت خواهند نمود و چون بیدار شوی با تو سخن خواهند گفت؛

你行走，它必引導你； 你躺臥，它必保守你； 你睡醒，它必與你談論。

23 زیرا تعالیم و تأدیب‌های ایشان مانند چراغی پر نور راه زندگی تو را روشن می‌سازند.

因為誡命是燈，法則是光， 訓誨的責備是生命的道，

24 نصایح ایشان تو را از زنان بدکاره و سخنان فریبنده‌شان دور نگه می‌دارد.

能保你遠離惡婦， 遠離外女諂媚的舌頭。

25 دلباخته زیبایی این گونه زنان نشو. نگذار عشوه‌گری‌های آنها تو را وسوسه نماید؛

你心中不要戀慕她的美色， 也不要被她眼皮勾引。

26 زیرا زن فاحشه تو را محتاج نان می‌کند و زن بدکاره زندگی تو را تباه می‌سازد.

因為，妓女能使人只剩一塊餅； 淫婦獵取人寶貴的生命。

27 آیا کسی می‌تواند آتش را در بر بگیرد و نسوزد؟

人若懷裏搋火， 衣服豈能不燒呢？

28 آیا می‌تواند روی زغالهای داغ راه برود و پاهایش سوخته نشود؟

人若在火炭上走， 腳豈能不燙呢？

29 همچنان است مردی که با زن دیگری زنا کند. او نمی‌تواند از مجازات این گناه فرار کند.

親近鄰舍之妻的，也是如此； 凡挨近她的，不免受罰。

30 اگر کسی به دلیل گرسنگی دست به دزدی بزند مردم او را سرزنش نمی‌کنند،

賊因飢餓偷竊充飢， 人不藐視他，

31 با این حال وقتی به دام بیفتد باید هفت برابر آنچه که دزدیده است جریمه بدهد، ولو اینکه این کار به قیمت از دست دادن همهٔ اموالش تمام شود.

若被找着，他必賠還七倍， 必將家中所有的盡都償還。

32 اما کسی که مرتکب زنا می‌شود احمق است، زیرا جان خود را تباه می‌کند.

與婦人行淫的，便是無知； 行這事的，必喪掉生命。

33 او را خواهند زد و ننگ و رسوایی تا ابد گریبانگیر او خواهد بود؛

他必受傷損，必被凌辱； 他的羞恥不得塗抹。

34 زیرا آتش خشم و حسادت شوهر آن زن شعله‌ور می‌گردد و با بی‌رحمی انتقام می‌گیرد.

因為人的嫉恨成了烈怒， 報仇的時候決不留情。

35 او تاوانی قبول نخواهد کرد و هیچ هدیه‌ای خشم او را فرو نخواهد نشاند.

甚麼贖價，他都不顧； 你雖送許多禮物，他也不肯干休。