امثال 6

1 ای پسرم، اگر ضامن کسی شده و تعهد کرده‌ای که او قرضش را پس بدهد،

Ka ca, na hui ham rhi na khang tih kholong ham na kut na tum atah,

2 و اگر با این تعهد، خود را گرفتار ساخته‌ای،

Na ka dongkah olthui loh n'hlaeh coeng tih na ka dongkah olthui loh n'khaih.

3 تو در واقع اسیر او هستی و باید هر چه زودتر خود را از این دام رها سازی. پس فروتن شو و نزد او برو و از او خواهش کن تا تو را از قید این تعهد آزاد سازد.

Te te na saii dongah ka ca aw, na huul uh cakhaw na hui kah kut ah ni na pha hae. Te dongah cet, mawn lamtah na hui hloep laeh.

4 خواب به چشمانت راه نده و آرام ننشین،

Na mik te ih sak boeh, na mikkhu te ngam boeh.

5 بلکه مانند آهویی که از چنگ صیاد می‌گریزد یا پرنده‌ای که از دامی که برایش نهاده‌اند می‌رهد، خود را نجات بده.

Kut dongkah kirhang bangla sayuep kut dongkah vaa bangla namah huul uh laeh.

6 ای آدمهای تنبل، زندگی مورچه‌ها را مشاهده کنید و درس عبرت بگیرید.

Kolhnaw aw lunghi taengla cet lah, anih kah khosing ke hmu lamtah cueih van lah.

7 آنها ارباب و رهبر و رئیسی ندارند،

A taengah rhalboei khaw, rhoiboei khaw, aka taemrhai ham khaw om mai pawh.

8 ولی با این همه در طول تابستان زحمت می‌کشند و برای زمستان آذوقه جمع می‌کنند.

Khohal ah a buh te a soepsoei tih cangah ah a caak te a yoep.

9 اما ای آدم تنبل، کار تو فقط خوابیدن است. پس کی می‌خواهی بیدار شوی؟

Kolhnaw aw me hil nim na yalh vetih na ih lamloh me vaengah nim na thoh ve?

10 کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،

Bet ih, bet ngam, kut poem bet neh na yalh.

11 و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.

Te vaengah na khodaeng te aka cet paitai bangla, na tloelnah loh photling aka bai hlang bangla ha pawk ni.

12 آدم رذل و خبیث کیست؟ آنکه دائم دروغ می‌گوید،

Aka muen hlang neh boethae hlang tah a ka dongkah olhmaang nen ni a pongpa.

13 و برای فریب دادن مردم با چشمش چشمک می‌زند، با پایش علامت می‌دهد، به انگشت اشاره می‌کند،

A mik neh a mikhip, a kho neh a thui, a kutdawn neh a thuinuet.

14 و در فکر پلید خود پیوسته نقشه‌های شرورانه می‌کشد و نزاع بر پا می‌کند.

A lungbuei kah a calaak neh a tuetang takuem ah boethae bueng a paem tih, tingtoehnah neh hohmuhnah a khuen.

15 بنابراین، ناگهان دچار بلای علاج‌ناپذیری خواهد شد و در دم از پای در خواهد آمد و علاجی نخواهد بود.

Te dongah amah kah rhainah loh buengrhuet a thoeng thil vetih hoeihnah om kolla khaem pahoi ni.

16 هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد: نگاه متکبرانه، زبان دروغگو، دستهایی که خون بی‌گناه را می‌ریزند، فکری که نقشه‌های پلید می‌کشد، پاهایی که برای بدی کردن می‌شتابند، شاهدی که دروغ می‌گوید، شخصی که در میان دوستان تفرقه می‌اندازد.

He parhuk he BOEIPA loh a thinah tih a hinglu dongah tueilaehkoi khuikah tueilaehkoi parhih tah.

17

A honghi lai aka ludoeng kah a mik, ommongsitoe kah thii aka long sak kah a kut,

18

Boethae kopoek aka paem lungbuei, boethae dongla aka yong paitok kho,

19

A hong kah laipai loh laithae ol a sat tih pacaboeina lakli ah tingtoehnah la a khuen.

20 ای پسر من، اوامر پدر خود را به جا آور و تعالیم مادرت را فراموش نکن.

Ka ca, na pa kah olpaek te kueinah lamtah na nu kah olkhueng phap sut boeh.

21 سخنان ایشان را آویزه گوش خود نما و نصایح آنها را در دل خود جای بده.

Na lungbuei ah rhawp hlaengtang lamtah na rhawn ah rhawp laikoeinah lah.

22 اندرزهای ایشان تو را در راهی که می‌روی هدایت خواهند کرد و هنگامی که در خواب هستی از تو مواظبت خواهند نمود و چون بیدار شوی با تو سخن خواهند گفت؛

Na caeh vaengah nang m'mawt vetih na yalh vaengah nang te n'tawt ni, na haenghang vaengah nang n'lolmang puei ni.

23 زیرا تعالیم و تأدیب‌های ایشان مانند چراغی پر نور راه زندگی تو را روشن می‌سازند.

Olpaek tah hmaithoi ni, olkhueng khaw vangnah ni, thuituennah dongkah toelthamnah khaw hingnah longpuei ni.

24 نصایح ایشان تو را از زنان بدکاره و سخنان فریبنده‌شان دور نگه می‌دارد.

Huta thae taeng lamkah neh kholong nu ol hnal lamloh nang aka ngaithuen ham ni.

25 دلباخته زیبایی این گونه زنان نشو. نگذار عشوه‌گری‌های آنها تو را وسوسه نماید؛

A sakthen te na thinko nen khaw nai boeh, a mikkhu neh nang te n'hloih boel saeh.

26 زیرا زن فاحشه تو را محتاج نان می‌کند و زن بدکاره زندگی تو را تباه می‌سازد.

Pumyoi nu tah buh hluem ham ni, tedae hlang yuu loh hinglu phutlo khaw a hoem.

27 آیا کسی می‌تواند آتش را در بر بگیرد و نسوزد؟

Hlang kah a rhang dongah hmai a poep lalah a himbai te hoeh mahpawt a?

28 آیا می‌تواند روی زغالهای داغ راه برود و پاهایش سوخته نشود؟

Hlang pakhat te hmai-alh dongah a caeh lalah a kho te duih mahpawt a?

29 همچنان است مردی که با زن دیگری زنا کند. او نمی‌تواند از مجازات این گناه فرار کند.

A hui kah yuu te aka kun thil tih aka ben tah pakhat khaw hmil tangloeng mahpawh.

30 اگر کسی به دلیل گرسنگی دست به دزدی بزند مردم او را سرزنش نمی‌کنند،

A hinglu kah a lamlum dip sak hamla a huen atah hlanghuen te hlang loh hnoelrhoeng mahpawt a?

31 با این حال وقتی به دام بیفتد باید هفت برابر آنچه که دزدیده است جریمه بدهد، ولو اینکه این کار به قیمت از دست دادن همهٔ اموالش تمام شود.

A hmuh uh atah a pueh parhih la a sah saeh lamtah a im kah a boei a rhaeng te boeih a phai saeh.

32 اما کسی که مرتکب زنا می‌شود احمق است، زیرا جان خود را تباه می‌کند.

Lungbuei aka talh huta tah samphaih, a hinglu aka phae long ni te te a saii.

33 او را خواهند زد و ننگ و رسوایی تا ابد گریبانگیر او خواهد بود؛

Tlohtat neh yah a dong vetih anih kokhahnah te hmata mahpawh.

34 زیرا آتش خشم و حسادت شوهر آن زن شعله‌ور می‌گردد و با بی‌رحمی انتقام می‌گیرد.

Phulohnah khohnin ah a va kah kosi neh thatlainah dongah lungma ti mahpawh.

35 او تاوانی قبول نخواهد کرد و هیچ هدیه‌ای خشم او را فرو نخواهد نشاند.

A mikhmuh kah tlansum pakhat khaw khuen pah pawt vetih kapbaih yet cakhaw huem pah mahpawh.