امثال 4

1 ای پسرانم، به نصیحت پدر خود گوش دهید و به آن توجه کنید تا دانا شوید.

Wanangu, sikilizeni, fundisho la baba, na zingatieni ili mjue maana ya ufahamu.

2 پندهای من مفید است؛ آنها را به خاطر بسپارید.

Mimi ninawapa mafundisho mazuri; msiyaache mafundisho yangu.

3 من هم زمانی جوان بودم؛ پدری داشتم و تنها فرزند عزیز مادرم بودم.

Mimi nilikuwa mwana kwa baba yangu, mpole na mtoto pekee kwa mama yangu,

4 پدرم به من پند می‌داد و می‌گفت: «اگر سخنان مرا بشنوی و به آنها عمل کنی، زنده خواهی ماند.

baba alinifundisha akiniambia, “Moyo wako uzingatie sana maneno yangu; shika amri zangu nawe uishi.

5 حکمت و بصیرت را کسب کن. سخنان مرا فراموش نکن و از آنها منحرف نشو.

Jipatie hekima na ufahamu; usisahau na kuyakataa maneno ya kinywa changu;

6 حکمت را ترک نکن، زیرا از تو حمایت خواهد کرد. آن را دوست بدار که از تو محافظت خواهد نمود.

usiiache hekima nayo itakulinda; ipenda nayo itakuhifadhi salama.

7 حکمت از هر چیزی بهتر است؛ به هر قیمتی شده آن را به دست بیاور.

Hekima ni kitu cha muhimu sana, hivyo jipatie hekima na tumia namna zote kuweza kupata ufahamu.

8 اگر برای حکمت ارزش قائل شوی، او نیز تو را سربلند خواهد نمود. اگر حکمت را در آغوش بگیری او به تو عزت خواهد بخشید

Tunza hekima nayo itakutukuza; ikumbatie nayo itakuheshimu.

9 و تاج عزت و افتخار بر سرت خواهد نهاد.»

Hekima itaweka kilemba cha heshima juu ya kichwa chako; itakupa taji zuri.

10 پسرم به من گوش کن و آنچه به تو می‌گویم بپذیر تا عمری طولانی داشته باشی.

Mwanangu, sikiliza, na kuzingatia maneno yangu, nawe utapata miaka mingi ya maisha yako.

11 من به تو حکمت آموختم و تو را به سوی راستی هدایت نمودم.

Ninakuelekeza katika njia ya hekima, nimekuongoza katika mapito yaliyonyooka.

12 وقتی راه روی مانعی بر سر راهت نخواهد بود و چون بدوی پایت نخواهد لغزید.

Unapotembea, hakuna atakayesimama katika njia yako na kama ukikimbia hutajikwaa.

13 آنچه را که آموخته‌ای حفظ کن و آن را از دست نده؛ آن را نگه دار، زیرا حیات توست.

Shika mwongozo wala usiuache, utakuongoza, maana ni uzima wako.

14 به راه بدکاران نرو و از روش گناهکاران پیروی ننما.

Usifuate njia ya waovu wala usiende katika njia ya watendao uovu.

15 از آنها دوری کن و روی خود را از آنان بگردان و به راه خود برو؛

Jiepushe nayo, usipite katika njia hiyo; geuka na upite njia nyingine.

16 زیرا ایشان تا بدی نکنند نمی‌خوابند و تا باعث لغزش و سقوط کسی نشوند آرام نمی‌گیرند.

Maana hawawezi kulala mpaka wafanye ubaya na hupotewa na usingizi hadi wasababishe mtu kujikwaa.

17 خوراک آنها ظلم و شرارت است.

Maana wao hula mkate wa uovu na hunywa divai ya vurugu.

18 راه درستکاران مانند سپیدهٔ صبح است که رفته‌رفته روشنتر می‌شود تا سرانجام به روشنایی کامل روز تبدیل می‌گردد،

Bali njia ya mwenye kutenda haki ni kama mwanga ung'aao, huangaza zaidi na zaidi hadi mchana inapowasili kwa ukamilifu.

19 اما راه بدکاران مثل سیاهی شب است. بدکاران می‌افتند و نمی‌دانند چه چیز باعث افتادنشان شده است.

Njia ya waovu ni kama giza - hawajui ni kitu gani huwa wanajikwaa juu yake.

20 ای پسرم، به آنچه که به تو می‌گویم به دقت گوش بده.

Mwanangu, zingatia maneno yangu; sikiliza kauli zangu.

21 سخنان مرا از نظر دور ندار، بلکه آنها را در دل خود حفظ کن،

Usiziache zikaondoka machoni pako; uzitunze katika moyo wako.

22 زیرا سخنان من به شنونده حیات و سلامتی کامل می‌بخشد.

Maana maneno yangu ni uzima kwa wenye kuyapata na afya katika mwili wao.

23 مراقب افکارت باش، زیرا زندگی انسان از افکارش شکل می‌گیرد.

Ulinde salama moyo wako na uukinge kwa bidii zote; kwa kuwa katika moyo hububujika chemichemi za uzima.

24 دروغ و ناراستی را از دهان خود دور کن.

Jiepushe na kauli za udanganyifu na ujiepushe na mazungumzo ya ufisadi.

25 چشمان خود را به هدف بدوز و به اطراف توجه نکن.

Macho yako yatazame mbele kwa unyoofu na kwa uthabiti tazama mbele sawasawa.

26 مواظب راهی که در آن قدم می‌گذاری باش. همیشه در راه راست گام بردار تا در امان باشی.

Usawazishe pito la mguu wako; na njia zako zote zitakuwa salama.

27 از راه راست منحرف نشو و خود را از بدی دور نگه دار.

Usigeuke upande wa kulia au kushoto; ondoa mguu wako mbali na uovu.