امثال 4

1 ای پسرانم، به نصیحت پدر خود گوش دهید و به آن توجه کنید تا دانا شوید.

Escuchen, hijos, la instrucción de un padre Y estén atentos para adquirir entendimiento,

2 پندهای من مفید است؛ آنها را به خاطر بسپارید.

Porque les doy buena doctrina. No abandonen mi enseñanza,

3 من هم زمانی جوان بودم؛ پدری داشتم و تنها فرزند عزیز مادرم بودم.

Pues yo también fui hijo de mi padre, Afectuoso y singular delante de mi madre.

4 پدرم به من پند می‌داد و می‌گفت: «اگر سخنان مرا بشنوی و به آنها عمل کنی، زنده خواهی ماند.

Él me enseñaba y me decía: Retenga tu corazón mis palabras, Guarda mis mandamientos, y vivirás.

5 حکمت و بصیرت را کسب کن. سخنان مرا فراموش نکن و از آنها منحرف نشو.

Adquiere sabiduría, adquiere entendimiento. No te olvides ni te apartes de los dichos de mi boca.

6 حکمت را ترک نکن، زیرا از تو حمایت خواهد کرد. آن را دوست بدار که از تو محافظت خواهد نمود.

No la abandones, y ella te guardará. Ámala, y ella te protegerá.

7 حکمت از هر چیزی بهتر است؛ به هر قیمتی شده آن را به دست بیاور.

¡Sabiduría ante todo! Adquiere sabiduría, Y sobre toda posesión adquiere entendimiento.

8 اگر برای حکمت ارزش قائل شوی، او نیز تو را سربلند خواهد نمود. اگر حکمت را در آغوش بگیری او به تو عزت خواهد بخشید

Exáltala, y ella te engrandecerá, Cuando la abraces te honrará.

9 و تاج عزت و افتخار بر سرت خواهد نهاد.»

Pondrá en tu cabeza guirnalda de gracia. Te otorgará corona de esplendor.

10 پسرم به من گوش کن و آنچه به تو می‌گویم بپذیر تا عمری طولانی داشته باشی.

Escucha, hijo mío, y recibe mis palabras, Y se te multiplicarán años de vida.

11 من به تو حکمت آموختم و تو را به سوی راستی هدایت نمودم.

Te encaminé por el camino de la sabiduría Y te indiqué las sendas de rectitud.

12 وقتی راه روی مانعی بر سر راهت نخواهد بود و چون بدوی پایت نخواهد لغزید.

Cuando camines, tus pasos no tendrán estorbo. Y si corres, no tropezarás.

13 آنچه را که آموخته‌ای حفظ کن و آن را از دست نده؛ آن را نگه دار، زیرا حیات توست.

Aférrate a la disciplina y no la dejes. Guárdala, porque ella es tu vida.

14 به راه بدکاران نرو و از روش گناهکاران پیروی ننما.

No entres por el camino del perverso, Ni vayas por el sendero de los malos.

15 از آنها دوری کن و روی خود را از آنان بگردان و به راه خود برو؛

Evítalo, no pases por él. Desvíate de él, pasa de largo.

16 زیرا ایشان تا بدی نکنند نمی‌خوابند و تا باعث لغزش و سقوط کسی نشوند آرام نمی‌گیرند.

Porque ellos no duermen si no hacen daño, Y se les quita el sueño si no hacen caer [a alguien].

17 خوراک آنها ظلم و شرارت است.

Porque comen pan de iniquidad Y beben vino de violencia.

18 راه درستکاران مانند سپیدهٔ صبح است که رفته‌رفته روشنتر می‌شود تا سرانجام به روشنایی کامل روز تبدیل می‌گردد،

Pero la senda de los justos es como la luz del alba, Que va en aumento hasta que el día es perfecto.

19 اما راه بدکاران مثل سیاهی شب است. بدکاران می‌افتند و نمی‌دانند چه چیز باعث افتادنشان شده است.

El camino de los impíos es como la oscuridad: No saben en qué tropiezan.

20 ای پسرم، به آنچه که به تو می‌گویم به دقت گوش بده.

Hijo mío, atiende mis palabras. Inclina tu oído a mis dichos.

21 سخنان مرا از نظر دور ندار، بلکه آنها را در دل خود حفظ کن،

No se aparten de tus ojos. Guárdalos en lo profundo de tu corazón,

22 زیرا سخنان من به شنونده حیات و سلامتی کامل می‌بخشد.

Pues son vida a los que los hallan Y sanidad a todo su cuerpo.

23 مراقب افکارت باش، زیرا زندگی انسان از افکارش شکل می‌گیرد.

Con toda diligencia, guarda tu corazón, Porque de él [emana] la vida.

24 دروغ و ناراستی را از دهان خود دور کن.

Aparta de ti la boca perversa Y aleja de ti la falsedad de labios.

25 چشمان خود را به هدف بدوز و به اطراف توجه نکن.

Tus ojos miren de frente Y dirige tu mirada hacia lo que está delante.

26 مواظب راهی که در آن قدم می‌گذاری باش. همیشه در راه راست گام بردار تا در امان باشی.

Reflexiona en la senda de tus pies, Y sean rectos todos tus caminos.

27 از راه راست منحرف نشو و خود را از بدی دور نگه دار.

No te desvíes a la derecha ni a la izquierda. Aparta tu pie del mal.