امثال 4

1 ای پسرانم، به نصیحت پدر خود گوش دهید و به آن توجه کنید تا دانا شوید.

Listen, sons, to a father's instruction. Pay attention and know understanding;

2 پندهای من مفید است؛ آنها را به خاطر بسپارید.

for I give you sound learning. Do not forsake my law.

3 من هم زمانی جوان بودم؛ پدری داشتم و تنها فرزند عزیز مادرم بودم.

For I was a son to my father, tender and an only child in the sight of my mother.

4 پدرم به من پند می‌داد و می‌گفت: «اگر سخنان مرا بشنوی و به آنها عمل کنی، زنده خواهی ماند.

He taught me, and said to me: "Let your heart retain my words. Keep my commandments, and live.

5 حکمت و بصیرت را کسب کن. سخنان مرا فراموش نکن و از آنها منحرف نشو.

Get wisdom. Get understanding. Do not forget, neither swerve from the words of my mouth.

6 حکمت را ترک نکن، زیرا از تو حمایت خواهد کرد. آن را دوست بدار که از تو محافظت خواهد نمود.

Do not forsake her, and she will preserve you. Love her, and she will keep you.

7 حکمت از هر چیزی بهتر است؛ به هر قیمتی شده آن را به دست بیاور.

Wisdom is supreme. Get wisdom. Yes, though it costs all your possessions, get understanding.

8 اگر برای حکمت ارزش قائل شوی، او نیز تو را سربلند خواهد نمود. اگر حکمت را در آغوش بگیری او به تو عزت خواهد بخشید

Esteem her, and she will exalt you. She will bring you to honor, when you embrace her.

9 و تاج عزت و افتخار بر سرت خواهد نهاد.»

She will give to your head a garland of grace. She will deliver a crown of splendor to you."

10 پسرم به من گوش کن و آنچه به تو می‌گویم بپذیر تا عمری طولانی داشته باشی.

Listen, my son, and receive my sayings. The years of your life will be many.

11 من به تو حکمت آموختم و تو را به سوی راستی هدایت نمودم.

I have taught you in the way of wisdom. I have led you in straight paths.

12 وقتی راه روی مانعی بر سر راهت نخواهد بود و چون بدوی پایت نخواهد لغزید.

When you go, your steps will not be hampered. When you run, you will not stumble.

13 آنچه را که آموخته‌ای حفظ کن و آن را از دست نده؛ آن را نگه دار، زیرا حیات توست.

Take firm hold of instruction. Do not let her go. Keep her, for she is your life.

14 به راه بدکاران نرو و از روش گناهکاران پیروی ننما.

Do not enter into the path of the wicked. Do not walk in the way of evil men.

15 از آنها دوری کن و روی خود را از آنان بگردان و به راه خود برو؛

Avoid it, and do not pass by it. Turn from it, and pass on.

16 زیرا ایشان تا بدی نکنند نمی‌خوابند و تا باعث لغزش و سقوط کسی نشوند آرام نمی‌گیرند.

For they do not sleep, unless they do evil. Their sleep is taken away, unless they make someone fall.

17 خوراک آنها ظلم و شرارت است.

For they eat the bread of wickedness, and drink the wine of violence.

18 راه درستکاران مانند سپیدهٔ صبح است که رفته‌رفته روشنتر می‌شود تا سرانجام به روشنایی کامل روز تبدیل می‌گردد،

But the path of the righteous is like a shining light, that shines brighter and brighter until the full day.

19 اما راه بدکاران مثل سیاهی شب است. بدکاران می‌افتند و نمی‌دانند چه چیز باعث افتادنشان شده است.

The way of the wicked is like darkness. They do not know what they stumble over.

20 ای پسرم، به آنچه که به تو می‌گویم به دقت گوش بده.

My son, attend to my words. Turn your ear to my sayings.

21 سخنان مرا از نظر دور ندار، بلکه آنها را در دل خود حفظ کن،

Let them not depart from your eyes. Keep them in the midst of your heart.

22 زیرا سخنان من به شنونده حیات و سلامتی کامل می‌بخشد.

For they are life to him who finds them, and health to all of his body.

23 مراقب افکارت باش، زیرا زندگی انسان از افکارش شکل می‌گیرد.

Guard your heart with all diligence, for out of it is the wellspring of life.

24 دروغ و ناراستی را از دهان خود دور کن.

Put away from yourself a perverse mouth. Put corrupt lips far from you.

25 چشمان خود را به هدف بدوز و به اطراف توجه نکن.

Let your eyes look straight ahead. Fix your gaze directly before you.

26 مواظب راهی که در آن قدم می‌گذاری باش. همیشه در راه راست گام بردار تا در امان باشی.

Make the path of your feet level. Let all of your ways be established.

27 از راه راست منحرف نشو و خود را از بدی دور نگه دار.

Do not turn to the right hand nor to the left. Remove your foot from evil.