امثال 4

1 ای پسرانم، به نصیحت پدر خود گوش دهید و به آن توجه کنید تا دانا شوید.

Hear, you children, the instruction of a father, and attend to know understanding.

2 پندهای من مفید است؛ آنها را به خاطر بسپارید.

For I give you a good gift; forsake you not my law.

3 من هم زمانی جوان بودم؛ پدری داشتم و تنها فرزند عزیز مادرم بودم.

For I also was a son obedient to [my] father, and loved in the sight of [my] mother:

4 پدرم به من پند می‌داد و می‌گفت: «اگر سخنان مرا بشنوی و به آنها عمل کنی، زنده خواهی ماند.

who spoke and instructed me, [saying], Let our speech be fixed in your heart, keep [our] commandments, forget them not:

5 حکمت و بصیرت را کسب کن. سخنان مرا فراموش نکن و از آنها منحرف نشو.

and do not neglect the speech of my mouth.

6 حکمت را ترک نکن، زیرا از تو حمایت خواهد کرد. آن را دوست بدار که از تو محافظت خواهد نمود.

And forsake it not, and it shall cleave to you: love it, and it shall keep you.

7 حکمت از هر چیزی بهتر است؛ به هر قیمتی شده آن را به دست بیاور.

8 اگر برای حکمت ارزش قائل شوی، او نیز تو را سربلند خواهد نمود. اگر حکمت را در آغوش بگیری او به تو عزت خواهد بخشید

Secure it, and it shall exalt you: honor it, that it may embrace you;

9 و تاج عزت و افتخار بر سرت خواهد نهاد.»

that it may give to your head a crown of graces, and may cover you with a crown of delight.

10 پسرم به من گوش کن و آنچه به تو می‌گویم بپذیر تا عمری طولانی داشته باشی.

Hear, [my] son, and receive my words; and the years of your life shall be increased, that the resources of your life may be many.

11 من به تو حکمت آموختم و تو را به سوی راستی هدایت نمودم.

For I teach you the ways of wisdom; and I cause you to go in right paths.

12 وقتی راه روی مانعی بر سر راهت نخواهد بود و چون بدوی پایت نخواهد لغزید.

For when you go, your steps shall not be straitened; and when you run, you shall not be distressed.

13 آنچه را که آموخته‌ای حفظ کن و آن را از دست نده؛ آن را نگه دار، زیرا حیات توست.

Take hold of my instruction; let it not go, —but keep it for yourself for your life.

14 به راه بدکاران نرو و از روش گناهکاران پیروی ننما.

Go not in the ways of the ungodly, neither covet the ways of transgressors.

15 از آنها دوری کن و روی خود را از آنان بگردان و به راه خود برو؛

In whatever place they shall pitch their camp, go not there; but turn from them, and pass away.

16 زیرا ایشان تا بدی نکنند نمی‌خوابند و تا باعث لغزش و سقوط کسی نشوند آرام نمی‌گیرند.

For they can’t sleep, unless they have done evil: their sleep is taken away, and they rest not.

17 خوراک آنها ظلم و شرارت است.

For these live upon the bread of ungodliness, and are drunken with wine of transgression.

18 راه درستکاران مانند سپیدهٔ صبح است که رفته‌رفته روشنتر می‌شود تا سرانجام به روشنایی کامل روز تبدیل می‌گردد،

But the ways of the righteous shine like light; they go on and shine, until the day be fully come.

19 اما راه بدکاران مثل سیاهی شب است. بدکاران می‌افتند و نمی‌دانند چه چیز باعث افتادنشان شده است.

But the ways of the ungodly are dark; they know not how they stumble.

20 ای پسرم، به آنچه که به تو می‌گویم به دقت گوش بده.

[My] son, attend to my speech; and apply your ear to my words:

21 سخنان مرا از نظر دور ندار، بلکه آنها را در دل خود حفظ کن،

that your fountains may not fail you; keep them in [your] heart.

22 زیرا سخنان من به شنونده حیات و سلامتی کامل می‌بخشد.

For they are life to those that find them, and health to all [their] flesh.

23 مراقب افکارت باش، زیرا زندگی انسان از افکارش شکل می‌گیرد.

Keep your heart with the utmost care; for out of these are the issues of life.

24 دروغ و ناراستی را از دهان خود دور کن.

Remove from you a froward mouth, and put far away from you unjust lips.

25 چشمان خود را به هدف بدوز و به اطراف توجه نکن.

Let your eyes look right on, and let your eyelids assent [to] just [things].

26 مواظب راهی که در آن قدم می‌گذاری باش. همیشه در راه راست گام بردار تا در امان باشی.

Make straight paths for your feet, and order your ways aright.

27 از راه راست منحرف نشو و خود را از بدی دور نگه دار.

Turn not aside to the right hand nor to the left, but turn away your foot from an evil way.