امثال 31

1 سخنان الهام بخش مادر لموئیلِ پادشاه به او:

Jecha Lemuuʼeel mootichaa kan haati isaa isa barsiifte:

2 ای پسر من، ای پسری که تو را در جواب دعاهایم یافته‌ام،

“Maali yaa ilma ko, maali yaa ilma gadameessa ko, maali yaa ilma wareega ko,

3 نیروی جوانی خود را صرف زنان نکن، زیرا آنها باعث نابودی پادشاهان شده‌اند.

humna kee dubartoota irratti, jabina kee warra mootota balleessan irratti hin fixin.

4 ای لموئیل، شایستهٔ پادشاهان نیست که میگساری کنند،

“Yaa Lemuuʼeel, wanni kun moototaaf hin malu; daadhii wayinii dhuguun moototaaf hin malu; dhugaatii cimaatti gaggabuunis bulchitootaaf hin malu;

5 چون ممکن است قوانین را فراموش کرده نتوانند به داد مظلومان برسند.

kunis akka isaan dhuganii waan seerri jedhu dagatanii warra hacuucaman hunda mirga isaanii hin dhowwanneef.

6 شراب را به کسانی بده که در انتظار مرگند و به اشخاصی که دلتنگ و تلخکام هستند،

Warra baduuf jiraniif dhugaatii cimaa, warra jireenyi itti hadhaaʼeef daadhii wayinii kenni;

7 تا بنوشند و فقر و بدبختی خود را فراموش کنند.

isaan dhuganii hiyyummaa isaanii haa irraanfatan; rakkina isaaniis deebiʼanii hin yaadatin.

8 دهان خود را باز کن و از حق کسانی که بی‌زبان و بی‌چاره‌اند دفاع کن.

“Warra ofii isaaniitiif dubbachuu hin dandeenyeef, mirga warra gatamaniitiifis falmi.

9 دهان خود را باز کن و به انصاف داوری نما و به داد فقیران و محتاجان برس.

Afaan kee banadhu; murtii qajeelaas kenni; mirga hiyyeeyyiitii fi rakkattootaatiif falmi.”

10 زن خوب را چه کسی می‌تواند پیدا کند؟ ارزش او از جواهر هم بیشتر است!

Niitii amala gaarii qabdu eenyutu argachuu dandaʼa? Isheen lula diimaa caalaa gati qabeettii dha.

11 او مورد اعتماد شوهرش می‌باشد و نمی‌گذارد شوهرش به چیزی محتاج شود.

Dhirsi ishee guddisee ishee amanata; inni waan faayidaa qabu tokko illee hin dhabu.

12 در تمام روزهای زندگی به شوهرش خوبی خواهد کرد، نه بدی.

Isheen bara jireenya ishee guutuu waan gaarii isaaf fiddi malee isa hin miitu.

13 پشم و کتان می‌گیرد و با دستهای خود آنها را می‌ریسد.

Isheen suufii fi quncee talbaa barbaaddee harka ishee kan hojii jaallatuun footi.

14 او برای تهیه خوراک، مانند کشتیهای بازرگانان به راههای دور می‌رود.

Isheen akkuma doonii daldalaatti lafa fagoodhaa nyaata ishee fidatti.

15 قبل از روشن شدن هوا، بیدار می‌شود و برای خانواده‌اش خوراک آماده می‌کند و دستورهای لازم را به کنیزانش می‌دهد.

Isheen utuu lafti hin bariʼin hirribaa kaatee maatii isheetiif nyaata kenniti; xomboreewwan isheefis hojii qooddi.

16 مزرعه‌ای را در نظر می‌گیرد و پس از بررسیهای لازم آن را می‌خرد و با دسترنج خود تاکستان ایجاد می‌کند.

Isheen lafa qotiisaa hubattee ilaaltee bitti; waan hojjettee argattu keessaa wayinii dhaabdi.

17 او قوی و پرکار است.

Isheen jabinaan mudhii ishee hidhattee hojiidhaaf irree ishee jabeeffatti.

18 به امور خرید و فروش رسیدگی می‌نماید و شبها تا دیر وقت در خانه کار می‌کند.

Isheen akka daldalli ishee buʼaa qabu hubatti; ibsaan ishees halkaniin hin dhaamu.

19 با دستهای خود نخ می‌ریسد و پارچه می‌بافد.

Mukni itti jirbii maran harka ishee keessa jira; quba isheetiin immoo calii qabatti.

20 او دست و دل باز است و به فقرا کمک می‌کند.

Isheen hiyyeessaaf harka hiixatti; dhabaadhaaf illee harka balʼifti.

21 از برف و سرما باکی ندارد، چون برای تمام اهل خانه‌اش لباس گرم بافته است.

Yoo cabbiin buʼe illee isheen maatii isheetiif hin yaaddoftu; isaan hundinuu uffata bildiimaa uffataniiruutii.

22 برای خود نیز لباسهای زیبا از پارچه‌های نفیس می‌دوزد.

Isheen wayyaa siree dhaʼatti; uffata dhiilgee quncee talbaa haphii irraa hojjetames uffatti.

23 او لباس و کمربند تهیه می‌کند و به تاجرها می‌فروشد. شوهر چنین زنی در میان بزرگان شهر مورد احترام خواهد بود.

Dhirsi ishee yommuu karra magaalaa dura, jaarsolii biyyaa gidduu taaʼu ni kabajama.

24

Isheen wayyaa quncee talbaa dhooftee gurgurti; daldaltootaafis sabbata dhiʼeessiti.

25 او زنی است قوی و باوقار و از آینده نمی‌ترسد.

Isheen jabinaa fi ulfina uffatti; bara dhufaa jiruttis kolfuu dandeessi.

26 سخنانش پر از حکمت و نصایحش محبت‌آمیز است.

Afaan ishee ogummaadhaan banatti; gorsi gara laafinaas arraba ishee irra jira.

27 او تنبلی نمی‌کند، بلکه به احتیاجات خانواده‌اش رسیدگی می‌نماید.

Isheen mana ishee toʼatti; isheen buddeena dhibaaʼummaas hin nyaattu.

28 فرزندانش او را می‌ستایند و شوهرش از او تمجید نموده، می‌گوید:

Ijoolleen ishee kaʼanii, eebbifamtuu jedhuun; dhirsi ishees akkasuma jedhaan; akkana jedhees ishee jaja:

29 «تو در میان تمام زنانِ خوب، بی‌نظیر هستی!»

“Dubartoonni hedduun waan gaarii hojjetu; ati garuu isaan hunda caalta.”

30 زیبایی فریبنده و ناپایدار است، اما زنی که خداترس باشد قابل ستایش است.

Simboon nama gowwoomsa; miidhaginnis ni darba; dubartiin Waaqayyoon sodaattu garuu galateeffamtuu dha.

31 پاداش کارهایش را به او بدهید و بگذارید همه او را تحسین کنند.

Buʼaa harka ishee kennaafii; hojiin ishee karra magaalaa duratti ishee haa jaju.