امثال 31

1 سخنان الهام بخش مادر لموئیلِ پادشاه به او:

Nawa mawu a mfumu Lemueli wa ku Massa amene anamuphunzitsa amayi ake:

2 ای پسر من، ای پسری که تو را در جواب دعاهایم یافته‌ام،

Nʼchiyani mwana wanga? Nʼchiyani mwana wa mʼmimba mwanga? Nʼchiyani iwe mwana wanga amene ndinachita kupempha ndi malumbiro?

3 نیروی جوانی خود را صرف زنان نکن، زیرا آنها باعث نابودی پادشاهان شده‌اند.

Usapereke mphamvu yako kwa akazi. Usamayenda nawo amenewa popeza amawononga ngakhale mafumu.

4 ای لموئیل، شایستهٔ پادشاهان نیست که میگساری کنند،

Iwe Lemueli si choyenera kwa mafumu, mafumu sayenera kumwa vinyo. Olamulira asamalakalake chakumwa choledzeretsa

5 چون ممکن است قوانین را فراموش کرده نتوانند به داد مظلومان برسند.

kuopa kuti akamwa adzayiwala malamulo a dziko, nayamba kukhotetsa zinthu zoyenera anthu osauka.

6 شراب را به کسانی بده که در انتظار مرگند و به اشخاصی که دلتنگ و تلخکام هستند،

Perekani chakumwa choledzeretsa kwa amene ali pafupi kufa, vinyo kwa amene ali pa mavuto woopsa;

7 تا بنوشند و فقر و بدبختی خود را فراموش کنند.

amwe kuti ayiwale umphawi wawo asakumbukirenso kuvutika kwawo.

8 دهان خود را باز کن و از حق کسانی که بی‌زبان و بی‌چاره‌اند دفاع کن.

Yankhula mʼmalo mwa amene sangathe kudziyankhulira okha. Uwayankhulire anthu onse osiyidwa pa zonse zowayenera.

9 دهان خود را باز کن و به انصاف داوری نما و به داد فقیران و محتاجان برس.

Yankhula ndi kuweruza mwachilungamo. Uwateteze amphawi ndi osauka.

10 زن خوب را چه کسی می‌تواند پیدا کند؟ ارزش او از جواهر هم بیشتر است!

Kodi mkazi wangwiro angathe kumupeza ndani? Ndi wokwera mtengo kuposa miyala yamtengowapatali.

11 او مورد اعتماد شوهرش می‌باشد و نمی‌گذارد شوهرش به چیزی محتاج شود.

Mtima wa mwamuna wake umamukhulupirira ndipo mwamunayo sasowa phindu.

12 در تمام روزهای زندگی به شوهرش خوبی خواهد کرد، نه بدی.

Masiku onse a moyo wake mkaziyo amachitira mwamuna wake zabwino zokhazokha osati zoyipa.

13 پشم و کتان می‌گیرد و با دستهای خود آنها را می‌ریسد.

Iye amafunafuna ubweya ndi thonje; amagwira ntchito ndi manja ake mwaufulu.

14 او برای تهیه خوراک، مانند کشتیهای بازرگانان به راههای دور می‌رود.

Iye ali ngati sitima zapamadzi za anthu amalonda, amakatenga chakudya chake kutali.

15 قبل از روشن شدن هوا، بیدار می‌شود و برای خانواده‌اش خوراک آماده می‌کند و دستورهای لازم را به کنیزانش می‌دهد.

Iye amadzuka kusanache kwenikweni; ndi kuyamba kukonzera a pa banja pake chakudya ndi kuwagawira ntchito atsikana ake antchito.

16 مزرعه‌ای را در نظر می‌گیرد و پس از بررسیهای لازم آن را می‌خرد و با دسترنج خود تاکستان ایجاد می‌کند.

Iye amalingalira za munda ndi kuwugula; ndi ndalama zimene wazipeza amalima munda wamphesa.

17 او قوی و پرکار است.

Iye amavala zilimbe nagwira ntchito mwamphamvu ndi manja ake.

18 به امور خرید و فروش رسیدگی می‌نماید و شبها تا دیر وقت در خانه کار می‌کند.

Iye amaona kuti malonda ake ndi aphindu, choncho nyale yake sizima usiku wonse.

19 با دستهای خود نخ می‌ریسد و پارچه می‌بافد.

Iye amadzilukira thonje ndipo yekha amagwira chowombera nsalu.

20 او دست و دل باز است و به فقرا کمک می‌کند.

Iye amachitira chifundo anthu osauka ndipo amapereka chithandizo kwa anthu osowa.

21 از برف و سرما باکی ندارد، چون برای تمام اهل خانه‌اش لباس گرم بافته است.

Iye saopa kuti banja lake lifa ndi kuzizira pa nyengo yachisanu; pakuti onse amakhala atavala zovala zofunda.

22 برای خود نیز لباسهای زیبا از پارچه‌های نفیس می‌دوزد.

Iye amadzipangira yekha zoyala pa bedi pake; amavala zovala zabafuta ndi zapepo.

23 او لباس و کمربند تهیه می‌کند و به تاجرها می‌فروشد. شوهر چنین زنی در میان بزرگان شهر مورد احترام خواهد بود.

Mwamuna wake ndi wodziwika pa chipata cha mzinda, ndipo amakhala pakati pa akuluakulu a mʼdzikomo.

24

Iye amasoka nsalu zabafuta nazigulitsa; amaperekanso mipango kwa anthu amalonda.

25 او زنی است قوی و باوقار و از آینده نمی‌ترسد.

Mphamvu ndi ulemu zimakhala ngati chovala chake; ndipo amaseka osaopa zamʼtsogolo.

26 سخنانش پر از حکمت و نصایحش محبت‌آمیز است.

Iye amayankhula mwanzeru, amaphunzitsa anthu mwachikondi.

27 او تنبلی نمی‌کند، بلکه به احتیاجات خانواده‌اش رسیدگی می‌نماید.

Iye amayangʼanira makhalidwe a anthu a pa banja lake ndipo sachita ulesi ndi pangʼono pomwe.

28 فرزندانش او را می‌ستایند و شوهرش از او تمجید نموده، می‌گوید:

Ana ake amamunyadira ndipo amamutcha kuti wodala; ndipo mwamuna wake, amamuyamikira nʼkumati,

29 «تو در میان تمام زنانِ خوب، بی‌نظیر هستی!»

“Pali akazi ambiri amene achita zinthu zopambana koma iwe umawaposa onsewa.”

30 زیبایی فریبنده و ناپایدار است، اما زنی که خداترس باشد قابل ستایش است.

Nkhope yachikoka ndi yonyenga, ndipo kukongola nʼkosakhalitsa; koma mkazi amene amaopa Yehova ayenera kutamandidwa.

31 پاداش کارهایش را به او بدهید و بگذارید همه او را تحسین کنند.

Mupatseni mphotho chifukwa cha zimene iye wachita ndipo ntchito zake zimutamande ku mabwalo.