امثال 30

1 سخنان آگور پسر یاکه، شامل این پیام است: خدایا، خسته‌ام؛ ای خدا، خسته و درمانده‌ام.

Palavras de Agur, filho de Jaque, o de fala solene; [Este] homem diz a Itiel; a Itiel e a Ucal:

2 من نادان‌ترینِ آدمیان هستم و عاری از شعور بشری.

Certamente eu sou o mais bruto dos homens, e não tenho entendimento humano.

3 حکمتی در من نیست و شناختی از خدا ندارم.

Não aprendi sabedoria, nem tenho conhecimento do Santo [Deus].

4 آن کیست که آسمان و زمین را زیر پا می‌گذارد؟ آن کیست که باد را در دست خود نگه می‌دارد و آبها را در ردای خود می‌پیچد؟ آن کیست که حدود زمین را برقرار کرده است؟ نامش چیست و پسرش چه نام دارد؟ اگر می‌دانی بگو!

Quem subiu ao céu, e desceu? Quem juntou os ventos com suas mãos? Quem amarrou as águas numa capa? Quem estabeleceu todos os limites da terra? Qual é o seu nome? e qual é o nome de seu filho, se tu o sabes?

5 سخنان خدا تمام پاک و مبراست. او مانند یک سپر از تمام کسانی که به او پناه می‌برند محافظت می‌کند.

Toda palavra de Deus é pura; é escudo para os que nele confiam.

6 به سخنان او چیزی اضافه نکن، مبادا تو را توبیخ نماید و تو دروغگو قلمداد شوی.

Nada acrescentes às suas palavras, para que ele não te repreenda, e sejas mostrado como mentiroso.

7 ای خدا، قبل از آنکه بمیرم دو چیز از تو می‌طلبم:

Duas coisas eu te pedi; não [as] negues a mim antes que eu morra.

8 مرا از دروغ گفتن حفظ کن و مرا نه تهیدست بگردان و نه ثروتمند، بلکه روزی مرا به من بده؛

Afasta de mim a inutilidade e palavra mentirosa; [e] não me dês nem pobreza nem riqueza, mantém-me com o pão que me for necessário.

9 چون اگر ثروتمند شوم ممکن است تو را انکار کنم و بگویم: «خداوند کیست؟» و اگر تهیدست گردم امکان دارد دزدی کنم و نام تو را بی‌حرمت نمایم.

Para que não aconteça de eu ficar farto e [te] negar, dizendo: Quem é o SENHOR? Nem também que eu empobreça, e venha a furtar, e desonre o nome do meu Deus.

10 هرگز از کسی نزد کارفرمایش بدگویی نکن، مبادا به نفرین او گرفتار شوی.

Não difames do servo ao seu senhor, para que ele não te amaldiçoe e fiques culpado.

11 هستند کسانی که پدر و مادر خود را نفرین می‌کنند.

Há gente que amaldiçoa a seu pai e não bendiz à sua mãe;

12 هستند کسانی که خود را پاک می‌دانند در حالی که به گناه آلوده‌اند.

Há gente que é pura aos seus [próprios] olhos, mas que não foi lavada de sua imundície;

13 هستند کسانی که از نگاهشان کبر و غرور می‌بارد،

Há gente cujos olhos são arrogantes, e cujas sobrancelhas são levantadas;

14 هستند کسانی که دندانهای خود را تیز می‌کنند تا به جان مردم فقیر بیفتند و آنها را ببلعند.

Há gente cujos dentes são espadas, e cujos queixos são facas, para devorarem aos aflitos da terra aos aflitos, e aos necessitados dentre os homens.

15 زالو را دو دختر است که فریاد می‌کشند: «بده! بده!» سه چیز هست که هرگز سیر نمی‌شوند، بلکه چهار چیز، که نمی‌گویند: «بس است!»:

A sanguessuga tem duas filhas: “Dá” e “Dá”; estas três coisas nunca se fartam, e quatro nunca dizem “É o suficiente”:

16 دنیای مردگان، رحم نازا، زمین بی‌آب، آتش مشتعل. (Sheol h7585)

O Xeol, o útero estéril, a terra que não se farta de água, e o fogo que nunca diz estar satisfeito. (Sheol h7585)

17 کسی که پدر خود را مسخره کند و مادرش را تحقیر نماید، کلاغها چشمانش را از کاسه در می‌آورند و لاشخورها بدنش را می‌خورند.

Os olhos que zombam do pai ou desprezam obedecer à mãe, os corvos do riacho os arrancarão, e os filhotes de abutre os comerão.

18 سه چیز برای من بسیار عجیبند، بلکه چهار چیز که من آنها را نمی‌فهمم:

Estas três coisas me maravilham, e quatro que não entendo:

19 پرواز عقاب در آسمان، خزیدن مار روی صخره، عبور کشتی از دریا، و راهِ مرد با دختر جوان.

O caminho da águia no céu, o caminho da serpente na rocha, o caminho do navio no meio do mar, e o caminho do homem com uma moça.

20 همچنین است راه زن بدکاره که می‌خورَد و دهانش را پاک می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکردم.»

Assim é o caminho da mulher adúltera: ela come, limpa sua boca, e diz: Não fiz mal algum.

21 سه چیز است که زمین را می‌لرزاند، بلکه چهار چیز که زمین تاب تحملش را ندارد:

Por três coisas a terra se alvoroça, e por quatro que não pode suportar:

22 برده‌ای که پادشاه شود، احمقی که سیر و توانگر گردد،

Pelo servo que governa como rei; [pelo] tolo que se enche de comida;

23 زن بداخلاقی که شوهر کرده باشد، و کنیزی که جای بانوی خود را بگیرد.

Pela mulher odiada, quando se casa; e [pela] serva quando toma o lugar de sua senhora.

24 چهار چیز است بر زمین که بسیار کوچک اما بی‌اندازه دانا هستند:

Estas quatro coisas são pequenas sobre a terra, porém muito sábias:

25 مورچه‌ها که ضعیف هستند ولی برای زمستان خوراک ذخیره می‌کنند،

As formigas não são criaturas fortes, mas no verão preparam sua comida;

26 گورکنها که ناتوانند اما در میان صخره‌ها برای خود لانه می‌سازند،

Os roedores são um “povo” fraco, mas fazem suas casas nas rochas;

27 ملخها که رهبری ندارند ولی در دسته‌های منظم حرکت می‌کنند،

Os gafanhotos não têm rei; mas todos saem em bandos;

28 و مارمولکها که می‌توان آنها را در دست گرفت، اما حتی به کاخ پادشاهان نیز راه می‌یابند.

As lagartixas podem ser pegas com as mãos, e mesmo assim estão nos palácios dos reis.

29 سه چیز است که راه رفتنشان باوقار است، بلکه چهار چیز که با متانت می‌خرامند:

Estes três tem um bom andar, e quatro que se movem muito bem:

30 شیر که سلطان حیوانات است و از هیچ چیز نمی‌ترسد،

O leão, forte entre os animais, que não foge de ninguém;

31 طاووس، بز نر، و پادشاهی که سپاهیانش همراه او هستند.

O galo, o bode, e o rei com seu exército.

32 اگر از روی حماقت مغرور شده‌ای و اگر نقشه‌های پلید در سر پرورانده‌ای، به خود بیا و از این کارت دست بکش.

Se agiste como tolo, exaltando-te, e se planejaste o mal, [põe tua] mão sobre a boca;

33 از زدن شیر، کره به دست می‌آید؛ از ضربه زدن به دماغ خون جاری می‌شود؛ و از برانگیختن خشم، نزاع درمی‌گیرد.

Porque [como] o forçar do leite produz manteiga, e o forçar do nariz produz sangue, [assim também] o forçar da ira produz briga.