امثال 30

1 سخنان آگور پسر یاکه، شامل این پیام است: خدایا، خسته‌ام؛ ای خدا، خسته و درمانده‌ام.

Palavras de Agur, filho de Jake, a profecia: disse este varão a Ithiel; a Ithiel e a Ucal:

2 من نادان‌ترینِ آدمیان هستم و عاری از شعور بشری.

Na verdade que eu sou mais brutal do que ninguém, não tenho o entendimento do homem.

3 حکمتی در من نیست و شناختی از خدا ندارم.

Nem aprendi a sabedoria, nem conheci o conhecimento dos santos.

4 آن کیست که آسمان و زمین را زیر پا می‌گذارد؟ آن کیست که باد را در دست خود نگه می‌دارد و آبها را در ردای خود می‌پیچد؟ آن کیست که حدود زمین را برقرار کرده است؟ نامش چیست و پسرش چه نام دارد؟ اگر می‌دانی بگو!

Quem subiu ao céu e desceu? quem encerrou os ventos nos seus punhos? quem amarrou as águas num pano? quem estabeleceu todas as extremidades da terra? qual é o seu nome? e qual é o nome de seu filho? se é que o sabes?

5 سخنان خدا تمام پاک و مبراست. او مانند یک سپر از تمام کسانی که به او پناه می‌برند محافظت می‌کند.

Toda a palavra de Deus é pura; escudo é para os que confiam nele.

6 به سخنان او چیزی اضافه نکن، مبادا تو را توبیخ نماید و تو دروغگو قلمداد شوی.

Nada acrescentes às suas palavras, para que não te repreenda e sejas achado mentiroso.

7 ای خدا، قبل از آنکه بمیرم دو چیز از تو می‌طلبم:

Duas coisas te pedi; não mas negues, antes que morra:

8 مرا از دروغ گفتن حفظ کن و مرا نه تهیدست بگردان و نه ثروتمند، بلکه روزی مرا به من بده؛

Alonga de mim a vaidade e a palavra mentirosa; não me dês nem a pobreza nem a riqueza: mantem-me do pão da minha porção acostumada.

9 چون اگر ثروتمند شوم ممکن است تو را انکار کنم و بگویم: «خداوند کیست؟» و اگر تهیدست گردم امکان دارد دزدی کنم و نام تو را بی‌حرمت نمایم.

Para que porventura de farto te não negue, e diga: Quem é o Senhor? ou que, empobrecendo, não venha a furtar, e lance mão do nome de Deus.

10 هرگز از کسی نزد کارفرمایش بدگویی نکن، مبادا به نفرین او گرفتار شوی.

Não calunies o servo diante de seu senhor, para que te não amaldiçoe e fiques culpado.

11 هستند کسانی که پدر و مادر خود را نفرین می‌کنند.

Há uma geração que amaldiçoa a seu pai, e que não bendiz a sua mãe

12 هستند کسانی که خود را پاک می‌دانند در حالی که به گناه آلوده‌اند.

Há uma geração que é pura aos seus olhos, e que nunca foi lavada da sua imundícia.

13 هستند کسانی که از نگاهشان کبر و غرور می‌بارد،

Há uma geração cujos olhos são altivos, e as suas pálpebras levantadas para cima.

14 هستند کسانی که دندانهای خود را تیز می‌کنند تا به جان مردم فقیر بیفتند و آنها را ببلعند.

Há uma geração cujos dentes são espadas, e cujos queixais são facas, para consumirem da terra os aflitos, e os necessitados dentre os homens.

15 زالو را دو دختر است که فریاد می‌کشند: «بده! بده!» سه چیز هست که هرگز سیر نمی‌شوند، بلکه چهار چیز، که نمی‌گویند: «بس است!»:

A sanguesuga tem duas filhas, a saber: Dá, Dá. Estas três coisas nunca se fartam; e quatro nunca dizem: Basta.

16 دنیای مردگان، رحم نازا، زمین بی‌آب، آتش مشتعل. (Sheol h7585)

A sepultura; a madre estéril; a terra que se não farta d'água; e o fogo nunca diz: Basta. (Sheol h7585)

17 کسی که پدر خود را مسخره کند و مادرش را تحقیر نماید، کلاغها چشمانش را از کاسه در می‌آورند و لاشخورها بدنش را می‌خورند.

Os olhos que zombam do pai, ou desprezam a obediência da mãe, corvos do ribeiro os arrancarão e os pintãos da águia os comerão.

18 سه چیز برای من بسیار عجیبند، بلکه چهار چیز که من آنها را نمی‌فهمم:

Estas três coisas me maravilham; e quatro há que não conheço:

19 پرواز عقاب در آسمان، خزیدن مار روی صخره، عبور کشتی از دریا، و راهِ مرد با دختر جوان.

O caminho da águia no céu; o caminho da cobra na penha; o caminho do navio no meio do mar; e o caminho do homem com uma virgem.

20 همچنین است راه زن بدکاره که می‌خورَد و دهانش را پاک می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکردم.»

Tal é o caminho da mulher adúltera: ela come, e limpa a sua boca, e diz: Não cometi maldade.

21 سه چیز است که زمین را می‌لرزاند، بلکه چهار چیز که زمین تاب تحملش را ندارد:

Por três coisas se alvoroça a terra: e por quatro, que não pode suportar:

22 برده‌ای که پادشاه شود، احمقی که سیر و توانگر گردد،

Pelo servo, quando reina; e pelo tolo, quando anda farto de pão:

23 زن بداخلاقی که شوهر کرده باشد، و کنیزی که جای بانوی خود را بگیرد.

Pela mulher aborrecida, quando se casa; e pela serva, quando ficar herdeira da sua senhora.

24 چهار چیز است بر زمین که بسیار کوچک اما بی‌اندازه دانا هستند:

Estas quatro coisas são das mais pequenas da terra, porém sabias, bem providas de sabedoria:

25 مورچه‌ها که ضعیف هستند ولی برای زمستان خوراک ذخیره می‌کنند،

As formigas são um povo impotente; todavia no verão preparam a sua comida:

26 گورکنها که ناتوانند اما در میان صخره‌ها برای خود لانه می‌سازند،

Os coelhos são um povo débil; e contudo põem a sua casa na penha:

27 ملخها که رهبری ندارند ولی در دسته‌های منظم حرکت می‌کنند،

Os gafanhotos não tem rei; e contudo todos saem, e em bandos se repartem:

28 و مارمولکها که می‌توان آنها را در دست گرفت، اما حتی به کاخ پادشاهان نیز راه می‌یابند.

A aranha apanha com as mãos, e está nos paços dos reis.

29 سه چیز است که راه رفتنشان باوقار است، بلکه چهار چیز که با متانت می‌خرامند:

Estas três tem um bom andar, e quatro que passeiam mui bem:

30 شیر که سلطان حیوانات است و از هیچ چیز نمی‌ترسد،

O leão, o mais forte entre os animais, que por ninguém torna atráz:

31 طاووس، بز نر، و پادشاهی که سپاهیانش همراه او هستند.

O cavalo de guerra, bem cingido pelos lombos; e o bode; e o rei a quem se não pode resistir.

32 اگر از روی حماقت مغرور شده‌ای و اگر نقشه‌های پلید در سر پرورانده‌ای، به خود بیا و از این کارت دست بکش.

Se obraste loucamente, elevando-te, e se imaginaste o mal, põe a mão na boca.

33 از زدن شیر، کره به دست می‌آید؛ از ضربه زدن به دماغ خون جاری می‌شود؛ و از برانگیختن خشم، نزاع درمی‌گیرد.

Porque o espremer do leite produz manteiga, e o espremer do nariz produz sangue, e o espremer da ira produz contenda.