امثال 3

1 پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن.

Son min, gløym ikkje læra mi! Lat hjarta varveitsla bodi mine!

2

For livetid lang og livs-år i mengd og velferd dei gjev deg i rikaste mål.

3 محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس،

Lat ei kjærleik og truskap vika frå deg, men bitt deim um halsen på deg, skriv deim på di hjartetavla!

4 اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان.

Då vinn du ynde og fær godt vit for augo på Gud og menneskje.

5 با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما.

Lit på Herren av heile ditt hjarta men set ikkje lit til ditt vit!

6 در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت.

Tenk på honom i all di ferd! So jamnar han dine vegar.

7 به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن،

Ver ikkje vis i eigne augo, ottast Herren og vik frå det vonde.

8 و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید.

Det vert til helsebot for holdet ditt, og kveik for beini dine.

9 از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن.

Æra Herren med eiga di og med fyrstegrøda av all di avling.

10 آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید.

Då vert dine lødor rikleg fyllte, og safti renn yver i persorne dine.

11 پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو.

Son min, ei du vanvyrde Herrens age, og ver ikkje leid for hans refsing!

12 زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند.

For Herren agar den han elskar, som ein far med den son han hev kjær.

13 خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛

Sæl den mann som hev funne visdom, og den mann som vinn seg vit!

14 زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است!

For det er betre å kjøpa visdom enn sylv, og den vinning han gjev, er betre enn gull.

15 ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد.

Dyrare er han enn perlor, av alle dine skattar er ingen som han.

16 حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد.

Langt liv hev han i høgre handi, og i vinstre rikdom og æra.

17 حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند.

Hans vegar er hugnads-vegar, og alle hans stigar er velferd.

18 خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است.

Han er livsens tre for deim som grip han, og dei som held han fast, er sæle.

19 خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود.

Med visdom hev Herren grunnfest jordi, med vit hev han laga himmelen.

20 به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید.

Ved hans kunnskap fossa vatnet or djupi, og frå skyerne dryp det dogg.

21 پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛

Son min! Slepp ikkje augo av deim, tak vare på visdom og ettertanke!

22 زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید،

So skal dei vera liv for sjæli di og prydnad um halsen din.

23 و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛

Då vandrar du trygt din veg og støyter ikkje din fot.

24 با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛

Når du legg deg, so kvekk du’kje upp, men du ligg og søv so godt.

25 از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید،

Du skal ikkje ottast for bråstøkk, eller uver som yver ugudlege kjem.

26 زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.

For Herren skal vera di tiltru, og han skal vara din fot frå snara.

27 اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار.

Haldt ei burte det gode frå deim som treng det, når det stend i di magt å gjeva det!

28 هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی.

Seg ikkje til grannen din: «Gakk og kom att! Eg skal gjeva deg i morgon» - når du hev det no!

29 علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن.

Tenk ikkje på vondt mot grannen din, når han bur trygt hjå deg!

30 با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن.

Trætta ikkje med nokon utan grunn, når han ei hev gjort deg vondt!

31 به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما،

Ovunda ikkje ein valdsmann, og vel ikkje nokon av alle hans vegar!

32 زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند.

For den falske er ei gruv for Herren, men med ærlege hev han umgang.

33 لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد.

Herrens forbanning er i huset hjå den gudlause, men heimen åt rettferdige velsignar han.

34 خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد.

Gjeld det spottarar, so spottar han, men dei audmjuke gjev han nåde.

35 دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد.

Vismenner erver æra, men dårer ber med seg skam til løn.