امثال 3

1 پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن.

Ndodana yami, ungakhohlwa imfundiso yami, kodwa ugcine imilayo yami enhliziyweni yakho,

2

ngoba izakwandisa impilo yakho okweminyaka eminengi, ikuphe ukuthula.

3 محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس،

Akungasuki kuwe loba nini uthando lokuthembeka; kubophele entanyeni yakho, ukubhale egwalibeni lenhliziyo yakho.

4 اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان.

Ngalokho uzathandeka uzuze ibizo elihle emehlweni kaNkulunkulu laphambi kwabantu.

5 با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما.

Themba kuThixo ngenhliziyo yakho yonke, ungathembi ekuzwisiseni kwakho;

6 در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت.

mvume kuzozonke izindlela zakho, yena uzaqondisa zonke izindlela zakho.

7 به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن،

Ungazenzi ohlakaniphileyo ngokubona kwakho; yesaba uThixo uxwaye okubi.

8 و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید.

Lokho kuzawuphilisa umzimba wakho kuwaqinise lamathambo akho.

9 از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن.

Dumisa uThixo ngenotho yakho; ngezithelo zakho zokuqala zonke;

10 آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید.

ngalokho iziphala zakho zizagcwala ziphuphume, lezimbiza zakho zewayini zize zichitheke ngewayini elitsha.

11 پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو.

Ndodana yami, ungeyisi ukulaya kukaThixo njalo ungacaphukeli ukukhuza kwakhe,

12 زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند.

ngoba uThixo ulaya labo abathandayo, njengoyise elaya indodana yakhe ayithandayo.

13 خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛

Ubusisiwe umuntu ozuza ukuhlakanipha, umuntu ozuza ukuqedisisa,

14 زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است!

ngoba khona kulenzuzo eyedlula isiliva lenzuzo eyedlula igolide.

15 ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد.

Kuligugu elidlula amarubhi; kakukho okuloyisayo okungalinganiswa lakho.

16 حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد.

Impilo ende isesandleni sakho sokunene; kwesokhohlo kulenotho lodumo.

17 حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند.

Izindlela zakhe zilokuthokoza, lemikhondo yakhe ilokuthula.

18 خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است.

Kuyisihlahla sokuphila kulabo abakwamukelayo; labo abakuphathayo bazabusiswa.

19 خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود.

Ngokuhlakanipha uThixo wabeka izisekelo zomhlaba, ngokuqedisisa wamisa izulu endaweni yalo;

20 به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید.

ngolwazi lwakhe inlwandle zehlukaniswa, lamayezi athontisa amazolo.

21 پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛

Ndodana yami, gogosa ingqondo ehlela ngolwazi, ungayekeli kukucatshele;

22 زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید،

kuzakuba yikuphila kuwe, kube ngumceciso omuhle entanyeni yakho.

23 و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛

Lapho-ke uzahamba ngendlela evikelweyo unyawo lwakho lungakhubeki;

24 با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛

nxa ulala kawuyikwesaba; uzalala ubuthongo obumnandi.

25 از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید،

Ungabi lovalo nxa ujunywa ngumonakalo kumbe yikubhidlika lokho okwehlela ababi,

26 زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.

ngoba uThixo uzakuba lithemba lakho avikele unyawo lwakho emjibileni.

27 اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار.

Ungaze wala ukusiza labo abadinga uncedo, wena ulakho ongabasiza ngakho.

28 هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی.

Ungabokuthi kumakhelwane wakho: “Ubobuya kwesinye isikhathi; ngizakunika kusasa” wena ulalo lololutho.

29 علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن.

Ungacebi okubi ngomakhelwane wakho, ohlezi lawe ekwethemba.

30 با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن.

Ungaxabani lomuntu kungelasizatho yena engakonelanga ngalutho.

31 به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما،

Ungamhawukeli umuntu othanda ukulwa loba nje ufise lakuphi ukwenza kwakhe,

32 زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند.

ngoba uThixo uyamenyanya umuntu oxhwalileyo kodwa oqotho umbeka ekhwapheni lakhe.

33 لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد.

Isiqalekiso sikaThixo sehlela endlini yababi, kodwa uyayibusisa indlu yabalungileyo.

34 خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد.

Uyabahleka usulu abayizideleli ezizithembayo, kodwa abe lomusa kwabathobekileyo.

35 دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد.

Abahlakaniphileyo baphiwa udumo kodwa abayiziwula ubathela ihlazo.