امثال 3

1 پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن.

E KUU keiki, mai haalele oe i ko'u kanawai, E waiho hoi i ka'u mau kauoha ma kou naau.

2

No ka mea, oia ka mea e nui ai na la a me na makahiki o kou ola ana, A o ka malu hoi e haawiia ia oe.

3 محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس،

I ole e haalele ia oe ka lokomaikai a me ke aloha; E hawele ia mau mea ma kou a-i; E kakau hoi ma ka papa o ka naau.

4 اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان.

Pela e loaa'i ka lokomaikai a me ka ike oiaio, Imua o Iehova a me na kanaka.

5 با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما.

E paulele ia Iehova me kou naau a pau; Mai hilinai hoi ma kou naauao iho.

6 در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت.

Ma kou aoao a pau ia ia no oe e nana aku ai, A nana no e hoopololei i kou hele ana.

7 به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن،

Mai hooakamai oe ma kou manao iho; E makau ia Iehova a e haalele i ka hewa.

8 و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید.

Oia ke ola no kou mau olona, A me ka lolo no kou mau iwi.

9 از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن.

E hoonani ia Iehova ma kou waiwai, A me na hua mua o na mea a pau i loaa'i ia oe:

10 آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید.

Alaila, e hoopihaia kou waihona waiwai a hu, E hu ae kau mau mea kaomi waina i ka waina hou.

11 پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو.

E kuu keiki, mai hoole oe i ke aoia mai e Iehova; Mai pauaho oe i kona hooponopono ana mai.

12 زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند.

No ka mea, o ka mea a Iehova i aloha'i oia kana i paipai mai. Me he makua la i ke keiki ana i makemake ai.

13 خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛

Pomaikai ke kanaka ke loaa ia ia ka naauao, A o ke kanaka hoi i makaukau i ka ike.

14 زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است!

No ka mea, ua oi aku ka waiwai o ia mea mamua o ke kala, A o ke kuai ana hoi mamua o ke gula.

15 ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد.

Ua maikai oia mamua o na momi; A o na mea a pau au e makemake ai, aole e liko me ia ka maikai.

16 حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد.

Aia ma kona lima akau ka loihi o na la; A ma kona lima hema ka waiwai a me ka hanohano.

17 حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند.

O kona mau aoao he mau aoao oluolu no, Ua pau hoi kona mau alanui i ka maluhia,

18 خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است.

Oia ka laau o ke ola no ka poe e hoopaa ana ia ia, Poinaikai hoi ka mea e apo ana ia ia.

19 خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود.

Ma ke akamuai i hookumu iho ai o Iehova i ka honua; A ma ka ike i kau aku ai i ka lani.

20 به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید.

Ma kona ike hoi i wawahiia'i na wahi hohonu, A ninini mai no na ao i ka ua.

21 پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛

E kuu keiki e, mai huli e aku kou mau maka; E hoopaa i ka naauao a me ka ike.

22 زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید،

He ola no ia no kou uhane, He hanohano no ia i kou a-i.

23 و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛

Alaila, e hele makau ole oe ma kou ala, A o kou wawae hoi, aole ia e palaha.

24 با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛

I kou moe ana, aole oe e makau; E moe iho no oe, a e oluolu kou hiamoe ana.

25 از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید،

Mai weliweli oe i ka mea e makau ai ke hikilele mai, Aole hoi i ka luku ana o ka poe hewa ke hiki mai.

26 زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.

No ka mea, o Iehova no kou mea e peulele ai, E malama no oia i kou wawae i ole no e heiia.

27 اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار.

Mai aua oe i ka maikai i ka mea e pono ai ia, Ke hiki i kou lima ke hana aku.

28 هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی.

Mai olelo oe i kou hoanoho, O hele oe a hoi mai, apopo e haawi aku au, Ke waiho wale ia mea ia oe.

29 علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن.

Mai imi hala oe i kou hoanoho, No ka mea, ke noho la oia ma ou la me ka maluhia.

30 با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن.

Mai hoopaapaa hala ole oe me ke kanaka, Ina aole oia i hana hewa aku ia oe.

31 به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما،

Mai hoolalike oe me ke kanaka huhu, Mai koho hoi oe i kekahi aoao ona.

32 زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند.

No ka mea, he mea hoopailua ka aia ia Iehova, O ka poe pololei oia kona poe hoakuka.

33 لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد.

O ka hoino o Iehova aia ma ka hale o ka mea hewa, Hoopomaikai oia i kahi noho ai o ka poe pono.

34 خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد.

E hoowahawaha mai oia i ka poe hoowahawaha; E haawi mai oia i ka lokomaikai i ka poe i haahaa ka naau.

35 دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد.

E ili mai ka hanohano no ka poe naauao; O ka hookiekieia mai o ka poe hewa, he mea hilahila ia.