امثال 3

1 پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن.

Poikani, älä unohda minun lakiani, mutta sinun sydämes pitäköön käskyni.

2

Sillä ne saatavat sinulle pitkän ijän, hyvät vuodet ja rauhan.

3 محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس،

Armo ja totuus ei sinua pidä hylkäämän: ripusta ne kaulaas, ja kirjoita sydämes tauluun,

4 اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان.

Niin sinä löydät armon ja hyvän toimen, Jumalan ja ihmisten edessä.

5 با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما.

Luota Herraan kaikesta sydämestäs, ja älä luota ymmärryksees;

6 در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت.

Mutta ajattele häntä kaikissa teissäs, niin hän sinua oikein johdattaa.

7 به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن،

Älä ole viisas mielestäs, vaan pelkääerraa, ja vältä pahaa.

8 و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید.

Sillä se on navalles terveellinen, ja virvoittaa luus.

9 از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن.

Kunnioita Herraa tavarastas, ja kaikista vuoden tulos esikoisista;

10 آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید.

Niin sinun riihes täytetään kyllyydellä, ja sinun viinakuurnas vuotaa ylitse.

11 پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو.

Poikani, älä Herran kuritusta hylkää, ja älä ole kärsimätön, kuin hän sinua rankaisee,

12 زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند.

Sillä, jota Herra rakastaa, sitä hän rankaisee, ja on hänelle otollinen niinkuin poika isällensä.

13 خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛

Autuas on se ihminen, joka viisauden löytää, ja se ihminen, joka ymmärryksen käsittää.

14 زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است!

Sillä parempi on kaupita häntä kuin kaupita hopiaa, ja hänen hedelmänsä on parempi kuin kulta.

15 ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد.

Hän on kalliimpi kuin päärlyt, eikä hänen vertaansa mitään toivottaa taideta.

16 حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد.

Pitkä ikä on hänen oikialla kädellänsä, rikkaus ja kunnia hänen vasemmallansa.

17 حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند.

Hänen tiensä ovat iloiset, ja kaikki hänen askeleensa rauha.

18 خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است.

Hän on elämän puu niille, jotka häneen rupeevat; ja autuaat ovat ne, jotka hänen pitävät.

19 خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود.

Sillä Herra on viisaudella maan perustanut, ja taivaat toimella valmistanut.

20 به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید.

Hänen viisaudessansa ovat syvyydet eroitetut, ja pivet pisaroivat kasteen.

21 پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛

Poikani, älä salli näitä silmistäs tulla pois, niin sinä tulet onnelliseksi ja viisaaksi.

22 زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید،

Se on sinun sielus elämä; ja sinun suus on otollinen.

23 و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛

Silloin sinä murheetoinna vaellat teissäs, ettet jalkaas loukkaa.

24 با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛

Et sinä pelkää maata pantuas, mutta makaat; ja sinun unes on sinulle makia,

25 از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید،

Ettei sinun tarvitse peljätä äkillistä hirmua, eikä jumalattomain hävitystä, kuin se tulee.

26 زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.

Sillä Herra on sinun lohdutukses; hän varjelee sinun jalkas, ettei sitä saavuteta.

27 اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار.

Älä estele tarvitsevalle hyvää tehdä, jos sinulla on varaa, ettäs sen tehdä taidat.

28 هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی.

Älä sano ystävälle: mene ja tule jälleen, huomenna minä sinulle annan; koska sinulla on.

29 علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن.

Älä pyydä sinun ystäväs vahinkoa, joka hyvässä toivossa asuu sinun tykönäs.

30 با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن.

Älä kenenkään kanssa toru ilman syytä, jos hän ei mitään pahaa sinulle tehnyt ole.

31 به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما،

Älä kiivoittele väärää miestä, älä noudata hänen retkiänsä.

32 زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند.

Sillä pahanilkiset ovat Herralle kauhistus; mutta hänen salaisuutensa on hurskasten tykönä.

33 لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد.

Jumalattoman huoneessa on Herran kirous; muttavanhurskaan maja siunataan.

34 خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد.

Hän pilkkaa pilkkaajia; mutta nöyrille hän antaa armon.

35 دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد.

Viisaat kunnian perivät, mutta tyhmät häpiän saavat.