امثال 3

1 پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن.

我兒，不要忘記我的法則； 你心要謹守我的誡命；

2

因為它必將長久的日子， 生命的年數與平安，加給你。

3 محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس،

不可使慈愛、誠實離開你， 要繫在你頸項上，刻在你心版上。

4 اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان.

這樣，你必在上帝和世人眼前 蒙恩寵，有聰明。

5 با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما.

你要專心仰賴耶和華， 不可倚靠自己的聰明，

6 در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت.

在你一切所行的事上都要認定他， 他必指引你的路。

7 به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن،

不要自以為有智慧； 要敬畏耶和華，遠離惡事。

8 و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید.

這便醫治你的肚臍， 滋潤你的百骨。

9 از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن.

你要以財物 和一切初熟的土產尊榮耶和華。

10 آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید.

這樣，你的倉房必充滿有餘； 你的酒醡有新酒盈溢。

11 پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو.

我兒，你不可輕看耶和華的管教， 也不可厭煩他的責備；

12 زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند.

因為耶和華所愛的，他必責備， 正如父親責備所喜愛的兒子。

13 خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛

得智慧，得聰明的， 這人便為有福。

14 زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است!

因為得智慧勝過得銀子， 其利益強如精金，

15 ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد.

比珍珠寶貴； 你一切所喜愛的，都不足與比較。

16 حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد.

她右手有長壽， 左手有富貴。

17 حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند.

她的道是安樂； 她的路全是平安。

18 خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است.

她與持守她的作生命樹； 持定她的，俱各有福。

19 خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود.

耶和華以智慧立地， 以聰明定天，

20 به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید.

以知識使深淵裂開， 使天空滴下甘露。

21 پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛

我兒，要謹守真智慧和謀略， 不可使她離開你的眼目。

22 زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید،

這樣，她必作你的生命， 頸項的美飾。

23 و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛

你就坦然行路， 不致碰腳。

24 با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛

你躺下，必不懼怕； 你躺臥，睡得香甜。

25 از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید،

忽然來的驚恐，不要害怕； 惡人遭毀滅，也不要恐懼。

26 زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.

因為耶和華是你所倚靠的； 他必保守你的腳不陷入網羅。

27 اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار.

你手若有行善的力量，不可推辭， 就當向那應得的人施行。

28 هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی.

你那裏若有現成的，不可對鄰舍說： 去吧，明天再來，我必給你。

29 علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن.

你的鄰舍既在你附近安居， 你不可設計害他。

30 با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن.

人未曾加害與你， 不可無故與他相爭。

31 به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما،

不可嫉妒強暴的人， 也不可選擇他所行的路。

32 زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند.

因為，乖僻人為耶和華所憎惡； 正直人為他所親密。

33 لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد.

耶和華咒詛惡人的家庭， 賜福與義人的居所。

34 خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد.

他譏誚那好譏誚的人， 賜恩給謙卑的人。

35 دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد.

智慧人必承受尊榮； 愚昧人高升也成為羞辱。