امثال 3

1 پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن.

我儿，不要忘记我的法则； 你心要谨守我的诫命；

2

因为它必将长久的日子， 生命的年数与平安，加给你。

3 محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس،

不可使慈爱、诚实离开你， 要系在你颈项上，刻在你心版上。

4 اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان.

这样，你必在 神和世人眼前 蒙恩宠，有聪明。

5 با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما.

你要专心仰赖耶和华， 不可倚靠自己的聪明，

6 در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت.

在你一切所行的事上都要认定他， 他必指引你的路。

7 به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن،

不要自以为有智慧； 要敬畏耶和华，远离恶事。

8 و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید.

这便医治你的肚脐， 滋润你的百骨。

9 از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن.

你要以财物 和一切初熟的土产尊荣耶和华。

10 آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید.

这样，你的仓房必充满有余； 你的酒榨有新酒盈溢。

11 پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو.

我儿，你不可轻看耶和华的管教， 也不可厌烦他的责备；

12 زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند.

因为耶和华所爱的，他必责备， 正如父亲责备所喜爱的儿子。

13 خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛

得智慧，得聪明的， 这人便为有福。

14 زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است!

因为得智慧胜过得银子， 其利益强如精金，

15 ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد.

比珍珠宝贵； 你一切所喜爱的，都不足与比较。

16 حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد.

她右手有长寿， 左手有富贵。

17 حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند.

她的道是安乐； 她的路全是平安。

18 خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است.

她与持守她的作生命树； 持定她的，俱各有福。

19 خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود.

耶和华以智慧立地， 以聪明定天，

20 به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید.

以知识使深渊裂开， 使天空滴下甘露。

21 پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛

我儿，要谨守真智慧和谋略， 不可使她离开你的眼目。

22 زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید،

这样，她必作你的生命， 颈项的美饰。

23 و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛

你就坦然行路， 不致碰脚。

24 با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛

你躺下，必不惧怕； 你躺卧，睡得香甜。

25 از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید،

忽然来的惊恐，不要害怕； 恶人遭毁灭，也不要恐惧。

26 زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی.

因为耶和华是你所倚靠的； 他必保守你的脚不陷入网罗。

27 اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار.

你手若有行善的力量，不可推辞， 就当向那应得的人施行。

28 هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی.

你那里若有现成的，不可对邻舍说： 去吧，明天再来，我必给你。

29 علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن.

你的邻舍既在你附近安居， 你不可设计害他。

30 با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن.

人未曾加害与你， 不可无故与他相争。

31 به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما،

不可嫉妒强暴的人， 也不可选择他所行的路。

32 زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند.

因为，乖僻人为耶和华所憎恶； 正直人为他所亲密。

33 لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد.

耶和华咒诅恶人的家庭， 赐福与义人的居所。

34 خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد.

他讥诮那好讥诮的人， 赐恩给谦卑的人。

35 دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد.

智慧人必承受尊荣； 愚昧人高升也成为羞辱。