امثال 29

1 کسی که بعد از تنبیه بسیار، باز سرسختی کند، ناگهان خرد خواهد شد و دیگر علاجی نخواهد داشت.

Un hombre que odia las palabras de reprensión endurece su corazón, de repente será destruido y no se recuperará.

2 وقتی قدرت در دست نیکان است مردم شادند، اما قدرت که به دست بدان بیفتد مردم می‌نالند.

Cuando los rectos tienen poder, la gente está contenta; cuando un hombre malo es el gobernante, la pena llega a la gente.

3 پسر عاقل پدرش را خوشحال می‌کند، اما پسری که به دنبال زنان بدکاره می‌رود اموالش را بر باد می‌دهد.

Un hombre amante de la sabiduría es un gozo para su padre; pero el que va en compañía de prostitutas es un derrochador de riquezas.

4 پادشاه عاقل به مملکتش ثبات می‌بخشد، اما آنکه رشوه می‌گیرد مملکت خود را نابود می‌کند.

Un rey, por regla correcta, hace que la tierra sea segura; pero uno lleno de deseos la convierte en un desperdicio.

5 شخص متملق با چاپلوسی‌های خود به دوستش صدمه می‌زند.

Un hombre que siempre adula a su vecino extiende una red para sus pasos.

6 بدکاران در دام گناه خود گرفتار می‌شوند، اما شادی نصیب درستکاران می‌گردد.

En los pasos de un hombre malo hay una red para él, pero el hombre recto escapa rápidamente y está contento.

7 شخص درستکار نسبت به فقرا با انصاف است، اما آدم بدکار به فکر آنها نیست.

El hombre recto presta atención a la causa de los pobres: el malvado no piensa en ello.

8 شخص نادانی که همه را مسخره می‌کند می‌تواند شهری را به آشوب بکشاند، اما شخص دانا تلاش می‌کند صلح و آرامش برقرار نماید.

Los hombres de orgullo son la causa de los actos violentos en una ciudad, pero hombres sabios alejan la ira de los hombres.

9 اگر شخص عاقل با آدم نادان به دادگاه بروند، نادان یا خشمگین می‌شود یا مسخره می‌کند، و هیچ نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود.

Si un hombre sabio va a la ley con un hombre necio, puede estar enojado o reírse, pero no habrá descanso.

10 افرادی که تشنهٔ خون هستند از اشخاص درستکار متنفرند و قصد جانشان را دارند.

Los sanguinarios odian al hombre bueno, y los malvados van tras su alma.

11 آدم نادان خشم خود را فوری بروز می‌دهد، اما شخص دانا جلوی خشم خود را می‌گیرد.

Un hombre necio deja salir toda su ira, pero un hombre sabio lo guarda silenciosamente.

12 اگر حاکم به حرفهای دروغ گوش کند، تمام افرادش دروغگو خواهند شد.

Si un gobernante presta atención a las palabras falsas, todos sus siervos son malvados.

13 فقیر و ثروتمند در یک چیز مثل هم هستند: خداوند به هر دو آنها چشم بینا داده است.

El pobre y su acreedor se encuentran cara a cara: el Señor ilumina sus ojos por igual.

14 پادشاهی که نسبت به فقرا با انصاف باشد، سلطنتش همیشه پا برجا خواهد ماند.

El rey que es un verdadero juez en la causa de los pobres, estará a salvo para siempre en el trono de su poder.

15 برای تربیت بچه، چوب تأدیب لازم است. اگر او را به حال خود واگذاری و ادب نکنی، باعث سرافکندگی مادرش خواهد شد.

La vara y las palabras de corrección dan sabiduría; pero un niño que no es guiado es motivo de vergüenza para su madre.

16 وقتی اشخاص بدکار به قدرت می‌رسند، فساد زیاد می‌شود؛ ولی قدرت آنها دوامی نخواهد داشت و نیکان سقوط آنها را به چشم خواهند دید.

Cuando los hombres malvados están en el poder, aumentan las maldades; pero los rectos tendrán placer cuando vean su caída.

17 فرزند خود را تأدیب کن تا باعث شادی و آرامش فکر تو شود.

Entrena a tu hijo, y él te dará descanso; Él deleitará tu alma.

18 در جایی که پیام خدا نیست، مردم سرکش می‌شوند. خوشا به حال قومی که احکام خدا را به جا می‌آورند.

Donde no hay visión, las personas están descontroladas; pero el que guarda la ley será feliz.

19 خدمتکار را نمی‌توان تنها با نصیحت اصلاح کرد، زیرا او هر چند حرفهای تو را بفهمد ولی به آنها توجه نخواهد کرد.

Un siervo no será entrenado por las palabras; porque aunque el sentido de las palabras es claro para él, no le dará atención.

20 شخصی که بدون فکر کردن و با عجله جواب می‌دهد از نادان هم بدتر است.

¿Has visto a un hombre que es rápido con su lengua? Hay más esperanza para un hombre tonto que para él.

21 غلامی که اربابش او را از کودکی به نازپرورده باشد، برای اربابش غلامی نخواهد کرد.

Si un sirviente es cuidado suavemente desde sus primeros años, al final se convertirá en una causa de dolor.

22 شخص تندخو نزاع به پا می‌کند و باعث ناراحتی می‌شود.

Un hombre enojado es la causa de la contienda, y un hombre dado a la ira hace mucho mal.

23 تکبر، انسان را به زمین می‌زند، ولی فروتنی منجر به سربلندی می‌شود.

El orgullo de un hombre será la causa de su caída, pero el que tiene un espíritu apacible recibirá honor.

24 کسی که با دزد رفیق می‌شود، دشمن جان خویش است، زیرا شهادت دروغ می‌دهد و به این ترتیب خود را زیر لعنت قرار می‌دهد.

Un hombre que toma parte con un ladrón tiene odio por su alma; él es puesto bajo juramento, pero no dice nada.

25 کسی که از انسان می‌ترسد گرفتار می‌شود، اما شخصی که به خداوند توکل می‌کند در امان می‌ماند.

El temor del hombre es causa de peligro; pero el que pone su fe en el Señor tendrá un lugar seguro en lo alto.

26 بسیاری از مردم از حاکم انتظار لطف دارند غافل از اینکه خداوند است که به داد مردم می‌رسد.

La aprobación de un gobernante es deseada por grandes números: pero la decisión en la causa de un hombre viene del Señor.

27 درستکاران از بدکاران نفرت دارند و بدکاران از درستکاران.

El hombre malo es repugnante para los rectos, y el que es recto es repugnante para los malvados.