امثال 29

1 کسی که بعد از تنبیه بسیار، باز سرسختی کند، ناگهان خرد خواهد شد و دیگر علاجی نخواهد داشت.

Cualquiera que siga rechazando obstinadamente muchas advertencias, sufrirá destrucción repentina, sin ningún remedio.

2 وقتی قدرت در دست نیکان است مردم شادند، اما قدرت که به دست بدان بیفتد مردم می‌نالند.

Cuando los justos están a cargo, todos celebran; pero cuando los malvados gobiernan, todos gimen.

3 پسر عاقل پدرش را خوشحال می‌کند، اما پسری که به دنبال زنان بدکاره می‌رود اموالش را بر باد می‌دهد.

El hombre que ama la sabiduría, hace feliz a su padre; pero el que visita a las prostitutas, está desperdiciando su dinero.

4 پادشاه عاقل به مملکتش ثبات می‌بخشد، اما آنکه رشوه می‌گیرد مملکت خود را نابود می‌کند.

El rey que gobierna con justicia hace que el país esté seguro; pero el que pide sobornos, lo destruirá.

5 شخص متملق با چاپلوسی‌های خود به دوستش صدمه می‌زند.

Los que adulan a sus amigos ponen una trampa para hacerlos caer.

6 بدکاران در دام گناه خود گرفتار می‌شوند، اما شادی نصیب درستکاران می‌گردد.

Los malvados están atrapados por sus propios pecados; pero los que hacen el bien, cantan y celebran.

7 شخص درستکار نسبت به فقرا با انصاف است، اما آدم بدکار به فکر آنها نیست.

Los justos se preocupan por trartar a los pobres con justiciar; pero los malvados no piensan en ello.

8 شخص نادانی که همه را مسخره می‌کند می‌تواند شهری را به آشوب بکشاند، اما شخص دانا تلاش می‌کند صلح و آرامش برقرار نماید.

Los cínicos pueden inflamar toda una ciudad, pero los sabios hacen calmar el furor.

9 اگر شخص عاقل با آدم نادان به دادگاه بروند، نادان یا خشمگین می‌شود یا مسخره می‌کند، و هیچ نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود.

Cuando un sabio lleva a un tonto a la corte, habrá rabia y ridículo pero sin soluciones.

10 افرادی که تشنهٔ خون هستند از اشخاص درستکار متنفرند و قصد جانشان را دارند.

Los asesinos odian a las personas con integridad, pero los que viven rectamente tratarán de ayudarlos.

11 آدم نادان خشم خود را فوری بروز می‌دهد، اما شخص دانا جلوی خشم خود را می‌گیرد.

Los tontos dejan salir toda su rabia, pero los sabios la contienen.

12 اگر حاکم به حرفهای دروغ گوش کند، تمام افرادش دروغگو خواهند شد.

El gobernante que escucha la mentira no tendrá nada, sino solo oficiales malvados.

13 فقیر و ثروتمند در یک چیز مثل هم هستند: خداوند به هر دو آنها چشم بینا داده است.

Los pobres y sus opresores tienen algo en común: el Señor les da la vida.

14 پادشاهی که نسبت به فقرا با انصاف باشد، سلطنتش همیشه پا برجا خواهد ماند.

Si un rey juzga con justicia a los pobres, tendrá un largo reinado.

15 برای تربیت بچه، چوب تأدیب لازم است. اگر او را به حال خود واگذاری و ادب نکنی، باعث سرافکندگی مادرش خواهد شد.

La disciplina y la corrección proporcionan sabiduría; pero el hijo que no recibe disciplina es una vergüenza para su madre.

16 وقتی اشخاص بدکار به قدرت می‌رسند، فساد زیاد می‌شود؛ ولی قدرت آنها دوامی نخواهد داشت و نیکان سقوط آنها را به چشم خواهند دید.

Cuando los malvados están al poder, el pecado aumenta; pero los justos verán su caída.

17 فرزند خود را تأدیب کن تا باعث شادی و آرامش فکر تو شود.

Disciplina a tus hijos, y no te causarán preocupaciones. Te harán muy feliz.

18 در جایی که پیام خدا نیست، مردم سرکش می‌شوند. خوشا به حال قومی که احکام خدا را به جا می‌آورند.

Sin la revelación de Dios el pueblo se descontrola; pero los que guardan la ley son felices.

19 خدمتکار را نمی‌توان تنها با نصیحت اصلاح کرد، زیرا او هر چند حرفهای تو را بفهمد ولی به آنها توجه نخواهد کرد.

Un siervo no puede ser disciplinado solo con palabras; aunque entienden, no siguen la instrucción.

20 شخصی که بدون فکر کردن و با عجله جواب می‌دهد از نادان هم بدتر است.

¿Has visto a un hombre que habla sin pensar? ¡Hay más esperanza para un tonto que para él!

21 غلامی که اربابش او را از کودکی به نازپرورده باشد، برای اربابش غلامی نخواهد کرد.

El siervo consentido desde la infancia será incontrolable.

22 شخص تندخو نزاع به پا می‌کند و باعث ناراحتی می‌شود.

La gente enojada crea problemas, los irascibles cometerán muchos pecados.

23 تکبر، انسان را به زمین می‌زند، ولی فروتنی منجر به سربلندی می‌شود.

Si eres orgulloso serás humillado; pero si eres humilde, serás honrado.

24 کسی که با دزد رفیق می‌شود، دشمن جان خویش است، زیرا شهادت دروغ می‌دهد و به این ترتیب خود را زیر لعنت قرار می‌دهد.

El compañero de un ladrón aborrece su vida; incluso bajo amenaza y maldiciones, no podrá decir la verdad.

25 کسی که از انسان می‌ترسد گرفتار می‌شود، اما شخصی که به خداوند توکل می‌کند در امان می‌ماند.

El temor a la gente es una trampa. Pero si confías en el Señor estarás a salvo.

26 بسیاری از مردم از حاکم انتظار لطف دارند غافل از اینکه خداوند است که به داد مردم می‌رسد.

Muchos procuran el favor de un gobernante; pero la justicia viene del Señor.

27 درستکاران از بدکاران نفرت دارند و بدکاران از درستکاران.

Los justos aborrecen a los injustos; los malvados aborrecen a los que hacen el bien.