امثال 29

1 کسی که بعد از تنبیه بسیار، باز سرسختی کند، ناگهان خرد خواهد شد و دیگر علاجی نخواهد داشت.

Човек, който често е изобличаван, закоравява врата си. Внезапно ще се съкруши и то без поправление.

2 وقتی قدرت در دست نیکان است مردم شادند، اما قدرت که به دست بدان بیفتد مردم می‌نالند.

Когато праведните са на власт, людете се радват; Но когато нечестивият началствува, людете въздишат.

3 پسر عاقل پدرش را خوشحال می‌کند، اما پسری که به دنبال زنان بدکاره می‌رود اموالش را بر باد می‌دهد.

Който обича мъдростта, радва баща си, Но който дружи с блудници, разпилява имота му.

4 پادشاه عاقل به مملکتش ثبات می‌بخشد، اما آنکه رشوه می‌گیرد مملکت خود را نابود می‌کند.

Чрез правосъдие царят утвърждава земята си. А който придобива подаръци я съсипва.

5 شخص متملق با چاپلوسی‌های خود به دوستش صدمه می‌زند.

Човек, който ласкае ближния си, Простира мрежа пред стъпките му.

6 بدکاران در دام گناه خود گرفتار می‌شوند، اما شادی نصیب درستکاران می‌گردد.

В беззаконието на лош човек има примка. А праведният пее и се радва.

7 شخص درستکار نسبت به فقرا با انصاف است، اما آدم بدکار به فکر آنها نیست.

Праведният внимава в съдбата на бедните; Нечестивият няма даже разум, за да я узнае.

8 شخص نادانی که همه را مسخره می‌کند می‌تواند شهری را به آشوب بکشاند، اما شخص دانا تلاش می‌کند صلح و آرامش برقرار نماید.

Присмивателите запалят града, Но мъдрите усмиряват гнева.

9 اگر شخص عاقل با آدم نادان به دادگاه بروند، نادان یا خشمگین می‌شود یا مسخره می‌کند، و هیچ نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود.

Ако мъдър човек има спор с безумен, Тоя се разярява, смее се и няма спокойствие.

10 افرادی که تشنهٔ خون هستند از اشخاص درستکار متنفرند و قصد جانشان را دارند.

Кръвопийци мъже мразят непорочния, Но праведните се грижат за живота му.

11 آدم نادان خشم خود را فوری بروز می‌دهد، اما شخص دانا جلوی خشم خود را می‌گیرد.

Безумният изригва целия си гняв, А мъдрият го задържа и укротява.

12 اگر حاکم به حرفهای دروغ گوش کند، تمام افرادش دروغگو خواهند شد.

Ако слуша управителят лъжливи думи, То всичките му слуги стават нечестиви.

13 فقیر و ثروتمند در یک چیز مثل هم هستند: خداوند به هر دو آنها چشم بینا داده است.

Сиромах и притеснител се срещат: Господ просвещава очите на всички тях.

14 پادشاهی که نسبت به فقرا با انصاف باشد، سلطنتش همیشه پا برجا خواهد ماند.

Когато цар съди вярно сиромасите, Престолът му ще бъде утвърден за винаги.

15 برای تربیت بچه، چوب تأدیب لازم است. اگر او را به حال خود واگذاری و ادب نکنی، باعث سرافکندگی مادرش خواهد شد.

Тоягата и изобличението дават мъдрост, А пренебрегнатото дете засрамва майка си.

16 وقتی اشخاص بدکار به قدرت می‌رسند، فساد زیاد می‌شود؛ ولی قدرت آنها دوامی نخواهد داشت و نیکان سقوط آنها را به چشم خواهند دید.

Когато нечестивите са на власт, беззаконието се умножава, Но праведните ще видят падането им.

17 فرزند خود را تأدیب کن تا باعث شادی و آرامش فکر تو شود.

Наказвай сина си, и той ще те успокои, Да! ще даде наследство на душата ти.

18 در جایی که پیام خدا نیست، مردم سرکش می‌شوند. خوشا به حال قومی که احکام خدا را به جا می‌آورند.

Дето няма пророческо видение людете се разюздават, А който пази закона е блажен.

19 خدمتکار را نمی‌توان تنها با نصیحت اصلاح کرد، زیرا او هر چند حرفهای تو را بفهمد ولی به آنها توجه نخواهد کرد.

Слугата не се поправя с думи, Защото, при все че разбира, не обръща внимание.

20 شخصی که بدون فکر کردن و با عجله جواب می‌دهد از نادان هم بدتر است.

Видял ли си човек прибързан в работите си? Има повече надежда за безумния, отколкото за него.

21 غلامی که اربابش او را از کودکی به نازپرورده باشد، برای اربابش غلامی نخواهد کرد.

Ако глези някой слугата си от детинство, Най-после той ще му стане като син.

22 شخص تندخو نزاع به پا می‌کند و باعث ناراحتی می‌شود.

Гневлив човек възбужда препирни, И сприхав човек беззаконствува много.

23 تکبر، انسان را به زمین می‌زند، ولی فروتنی منجر به سربلندی می‌شود.

Гордостта на човека ще го смири, А смиреният ще придобие чест.

24 کسی که با دزد رفیق می‌شود، دشمن جان خویش است، زیرا شهادت دروغ می‌دهد و به این ترتیب خود را زیر لعنت قرار می‌دهد.

Който е съдружник на крадец мрази своята си душа; Той слуша заклеването, а не обажда.

25 کسی که از انسان می‌ترسد گرفتار می‌شود، اما شخصی که به خداوند توکل می‌کند در امان می‌ماند.

Страхът от човека туря примка, А който уповава на Господа ще бъде поставен на високо.

26 بسیاری از مردم از حاکم انتظار لطف دارند غافل از اینکه خداوند است که به داد مردم می‌رسد.

Мнозина търсят благословението на управителя, Но съдбата на човека е от Господа.

27 درستکاران از بدکاران نفرت دارند و بدکاران از درستکاران.

Несправедлив човек е мерзост за праведните; И който ходи в прав път е мерзост за нечестивите.