< امثال 28 >
شریران میگریزند، در حالی که کسی آنها را تعقیب نمیکند! ولی خداشناسان چون شیر، شجاع هستند. | 1 |
Яманлар һеч ким қоғлимисиму қачар; Бирақ һәққанийлар шир жүрәк батур келәр.
وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون میگردد، اما رهبران درستکار و عاقل مایهٔ ثبات مملکت هستند. | 2 |
Жутта гуналар көпәйсә, униң әмирлири көп алмишар, Лекин уни сориғучи йорутулған вә билимлик болса, жут аман-муқим узун турар.
حاکمی که بر فقرا ظلم میکند مانند باران تندی است که محصول را از بین میبرد. | 3 |
Мискинләргә зулум селиватқан бир кәмбәғәл, Худди [зираәтләрни] ятқузуп денини қоймайдиған қара ямғурға охшайду.
بیتوجهی نسبت به قانون، ستایش بدکاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی میباشد. | 4 |
Тәврат қанунидин ваз кәчкәнләр яманларни яхши дәп махтар; Бирақ қанунни тутқучилар уларға қарши күрәш қилар.
عدالت برای بدکاران بیمعنی است، اما پیروان خداوند اهمیت آن را خوب میدانند. | 5 |
Рәзилләр адаләтни чүшәнмәс; Бирақ Пәрвәрдигарни издигүчиләр һәммә ишни чүшинәр.
انسان بهتر است فقیر و درستکار باشد تا ثروتمند و کلاهبردار. | 6 |
Пәзиләтлик йолда маңған мискин киши, Сахта, икки йүзлимә бай адәмдин яхшидур.
پسری که از قوانین اطاعت میکند داناست، اما کسی که رفیق عیاشان است مایهٔ ننگ پدرش میباشد. | 7 |
Тәврат-қануниға итаәт қилған жигит әқиллиқ оғулдур; Бирақ нан қепиларға һәмраһ болғучи атисини номусқа қалдурар.
مالی که از راه رباخواری و بهرهکشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست کسی میافتد که بر فقرا رحم میکند. | 8 |
Җазанихорлуқ қилип жуқури өсүм арқилиқ байлиқлар тапқан киши, Ахирида буларни мискинләргә хәйрихаһлиқ қилғучиниң қолиға өткүзүш үчүн топлиғандур.
خدا از دعای کسانی که احکام او را اطاعت نمیکنند، کراهت دارد. | 9 |
Кимки Тәврат-қанунини аңлимаймән дәп қулиқини йопурса, Һәтта дуалириму ләнити болуп қалар.
هر که دام بر سر راه شخص درستکار بنهد و او را به راه بد بکشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نیک پاداش خوبی خواهند یافت. | 10 |
Кимки дурусларни яман йолға аздурса, Өзи колиған орисиға өзи чүшәр; Бирақ пак-диянәтлик адәм яхшилиққа мирасхор болар.
ثروتمندان خود را دانا میپندارند، اما فقیر خردمند از واقعیت درون آنها باخبر است. | 11 |
Бай дәрвәқә өзини дана санар; Бирақ йорутулған мискин уни һаман көрүп йетәр.
وقتی نیکان پیروز میشوند، همه شادی میکنند، اما هنگامی که بدکاران به قدرت میرسند، مردم خود را پنهان میکنند. | 12 |
Һәққанийлар ғаливийәтлик болса, Җаһанни тәнтәнә қаплар; Бирақ яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар.
هر که گناه خود را بپوشاند، هرگز کامیاب نخواهد شد، اما کسی که آن را اعتراف کند و از آن دست بکشد خدا بر او رحم خواهد کرد. | 13 |
Өз гуналирини йошурған киши ронақ тапмас; Бирақ уларни тонуп иқрар қилип, улардин ваз кәчкән киши рәһим-шәпқәткә еришәр.
خوشا به حال کسی که ترس خدا را در دل دارد، زیرا هر که نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی میشود. | 14 |
[Пәрвәрдигардин] һәрдайим қорқуп жүргән киши шунчә бәхитликтур! Бирақ көңлини таш қилған балаю-апәткә қалар.
مردم بیچارهای که زیر سلطهٔ حاکم ظالمی هستند، مانند کسانی میباشند که گرفتار شیر غران یا خرس گرسنه شده باشند. | 15 |
Һөкирәп турған шир, Яки [овни издәп] кезиватқан ейиқ қандақ болса, Йоқсул пухраларниң үстидики рәзил һакимму шундақтур.
سلطان نادان به قوم خود ظلم میکند. پادشاهی که از نادرستی و رشوهخواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود. | 16 |
Йорутулмиған әмир һаман зор бир залим болуп чиқар, Бирақ һарам байлиқларға нәпрәтләнсә, тәхтидә узун олтирар.
عذاب وجدان یک جنایتکار او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نکن از او حمایت کنی. | 17 |
Қан төккән киши қәриз билән һаңға қарап жүгүрәр; Уни һеч ким тосмисун!
هر که در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما کسی که به راههای کج برود خواهد افتاد. | 18 |
Сәмимий, диянәтлик йолда маңған қутулар; Икки йолда маңған сахта киши уларниң биридә һаман жиқилип чүшәр.
هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گریبانگیر او خواهد شد. | 19 |
Өз йеригә тиришип ишлигән деханниң нени йетип ашар; Бирақ бекар жүрүп хам хиялларни қоғлиған кишиниң йоқсуллуғи мол болар!
اشخاص درستکار کامیاب خواهند شد، اما کسانی که برای ثروتمند شدن عجله میکنند بیسزا نخواهند ماند. | 20 |
Растчил кишиниң бәхити көпийәр; Бирақ бай болушқа алдириған киши җазадин қечип қутулалмас.
طرفداری، کار درستی نیست؛ اما هستند قضاتی که به خاطر یک لقمه نان، بیانصافی میکنند. | 21 |
Биригә ян бесиш қәтъий болмас; Чүнки бәзиләр һәтта бир бурда нан үчүнму гуна өткүзәр.
آدم خسیس فقط به فکر جمعآوری ثروت است غافل از اینکه فقر در انتظار اوست. | 22 |
Нәпси тоймас киши байлиқларни көзләп алдирайду, У намратлиқниң өз бешиға чүшидиғинидин бехәвәрдур.
اگر اشتباه کسی را به او گوشزد کنی، در آخر از تو بیشتر قدردانی خواهد کرد تا از کسی که پیش او چاپلوسی کرده است. | 23 |
Башқиларниң хаталиқини очуқ әйиплигән киши, Һаман хушамәт қилғучиға қариғанда көпрәк илтипат тапар.
کسی که والدین خود را غارت میکند و میگوید: «کار بدی نکردهام»، دست کمی از یک آدمکش ندارد. | 24 |
Ата-анисиниң тәәллуқатини оғрилап, «Бу һеч қандақ гуна әмәс» дегән киши, Һалак қилғучиниң шеригидур.
حرص و طمع باعث جنگ و جدال میشود؛ اما توکل نمودن به خداوند انسان را کامیاب میکند. | 25 |
Нәпси тоймиғур киши җедәл-маҗира терийду; Бирақ Пәрвәрдигарға таянған киши әтлинәр.
هر که بر نقشههای خود تکیه میکند نادان است، ولی آنانی که از تعالیم خدا پیروی مینمایند، در امان میباشند. | 26 |
Өзиниң көңлигә ишәнгән киши ахмақтур; Бирақ даналиқ билән маңған ниҗат тапар.
اگر به فقرا کمک کنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقیر برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت. | 27 |
Намратларға хәйрхаһлиқ қилидиған киши муһтаҗлиқ тартмас; Лекин һаҗәтмәнни көрсиму көрмәскә салған киши көплигән қарғишқа учрар.
هنگامی که بدکاران به قدرت میرسند، مردم خود را پنهان میکنند، اما وقتی بدکاران سقوط کنند درستکاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت. | 28 |
Яманлар мәртивигә чиқса, халайиқ өзлирини қачурар; Лекин улар завал тапса, һәққанийлар раваҗ тапар.