امثال 28

1 شریران می‌گریزند، در حالی که کسی آنها را تعقیب نمی‌کند! ولی خداشناسان چون شیر، شجاع هستند.

Huye el impío sin que nadie lo persiga, Pero como león está confiado el justo.

2 وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون می‌گردد، اما رهبران درستکار و عاقل مایهٔ ثبات مملکت هستند.

Por la rebelión de la tierra sus jefes son muchos, Pero por el hombre entendido y sabio permanece estable.

3 حاکمی که بر فقرا ظلم می‌کند مانند باران تندی است که محصول را از بین می‌برد.

El hombre pobre que explota a los indigentes Es como lluvia torrencial que no deja pan.

4 بی‌توجهی نسبت به قانون، ستایش بدکاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی می‌باشد.

Los que abandonan la Ley alaban al impío. Los que la guardan contienden con ellos.

5 عدالت برای بدکاران بی‌معنی است، اما پیروان خداوند اهمیت آن را خوب می‌دانند.

Los perversos no entienden la justicia, Pero el que busca a Yavé lo entiende todo.

6 انسان بهتر است فقیر و درستکار باشد تا ثروتمند و کلاهبردار.

Mejor es el pobre que anda en su integridad, Que rico de caminos torcidos.

7 پسری که از قوانین اطاعت می‌کند داناست، اما کسی که رفیق عیاشان است مایهٔ ننگ پدرش می‌باشد.

El que observa la Ley es hijo inteligente, El que se reúne con glotones avergüenza a su padre.

8 مالی که از راه رباخواری و بهره‌کشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست کسی می‌افتد که بر فقرا رحم می‌کند.

El que aumenta su fortuna con interés y usura Acumula para el que se compadece de los pobres.

9 خدا از دعای کسانی که احکام او را اطاعت نمی‌کنند، کراهت دارد.

Al que aparta su oído para no oír la Ley, Aun su oración es una repugnancia.

10 هر که دام بر سر راه شخص درستکار بنهد و او را به راه بد بکشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نیک پاداش خوبی خواهند یافت.

El que extravía al recto por el mal camino Caerá en su propia fosa, Pero los íntegros heredarán el bien.

11 ثروتمندان خود را دانا می‌پندارند، اما فقیر خردمند از واقعیت درون آنها باخبر است.

El hombre rico es sabio en su propia opinión, Pero el entendido pobre lo escudriña.

12 وقتی نیکان پیروز می‌شوند، همه شادی می‌کنند، اما هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند.

Cuando triunfa el justo hay gran esplendor, Cuando se yerguen los impíos, los hombres se esconden.

13 هر که گناه خود را بپوشاند، هرگز کامیاب نخواهد شد، اما کسی که آن را اعتراف کند و از آن دست بکشد خدا بر او رحم خواهد کرد.

El que encubre sus pecados no prosperará, Pero el que los confiesa y se aparta alcanzará misericordia.

14 خوشا به حال کسی که ترس خدا را در دل دارد، زیرا هر که نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی می‌شود.

¡Inmensamente feliz es el hombre que teme siempre! Pero el que endurece su corazón caerá en la desgracia.

15 مردم بیچاره‌ای که زیر سلطهٔ حاکم ظالمی هستند، مانند کسانی می‌باشند که گرفتار شیر غران یا خرس گرسنه شده باشند.

León rugiente y oso hambriento, Es el gobernante impío sobre un pueblo pobre.

16 سلطان نادان به قوم خود ظلم می‌کند. پادشاهی که از نادرستی و رشوه‌خواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود.

El gobernante falto de entendimiento aumenta la extorsión, Pero el que aborrece la avaricia alargará sus días.

17 عذاب وجدان یک جنایتکار او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نکن از او حمایت کنی.

El hombre culpable de homicidio hacia la fosa huye. ¡Nadie lo detenga!

18 هر که در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما کسی که به راههای کج برود خواهد افتاد.

El que anda en integridad será librado, Pero el que oscila entre dos caminos caerá de repente.

19 هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گریبانگیر او خواهد شد.

El que labra su tierra se saciará de pan, Pero el que persigue vanidades se hartará de pobreza.

20 اشخاص درستکار کامیاب خواهند شد، اما کسانی که برای ثروتمند شدن عجله می‌کنند بی‌سزا نخواهند ماند.

El hombre leal tendrá muchas bendiciones, Pero el que se apresura a enriquecerse no quedará impune.

21 طرفداری، کار درستی نیست؛ اما هستند قضاتی که به خاطر یک لقمه نان، بی‌انصافی می‌کنند.

Hacer acepción de personas no es bueno, Pero, ¡hasta por un bocado de pan puede transgredir un hombre!

22 آدم خسیس فقط به فکر جمع‌آوری ثروت است غافل از اینکه فقر در انتظار اوست.

El hombre de mirada desleal se afana por enriquecer, Y no sabe que lo alcanzará la miseria.

23 اگر اشتباه کسی را به او گوشزد کنی، در آخر از تو بیشتر قدردانی خواهد کرد تا از کسی که پیش او چاپلوسی کرده است.

El que reprende al hombre hallará mayor gracia Que el de boca lisonjera.

24 کسی که والدین خود را غارت می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکرده‌ام»، دست کمی از یک آدمکش ندارد.

El que roba a padre o madre y dice que no es pecado, Es compañero del destructor.

25 حرص و طمع باعث جنگ و جدال می‌شود؛ اما توکل نمودن به خداوند انسان را کامیاب می‌کند.

El arrogante suscita contiendas, Pero el que confía en Yavé prosperará.

26 هر که بر نقشه‌های خود تکیه می‌کند نادان است، ولی آنانی که از تعالیم خدا پیروی می‌نمایند، در امان می‌باشند.

El que confía en su propio corazón es un necio, Pero el que anda en sabiduría será librado.

27 اگر به فقرا کمک کنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقیر برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت.

El que da al pobre no tendrá necesidad, Pero el que aparta de él sus ojos tendrá muchas maldiciones.

28 هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند، اما وقتی بدکاران سقوط کنند درستکاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت.

Cuando se levantan los perversos, los hombres se esconden, Pero cuando perecen, aumentan los justos.