امثال 28

1 شریران می‌گریزند، در حالی که کسی آنها را تعقیب نمی‌کند! ولی خداشناسان چون شیر، شجاع هستند.

Los malvados huyen cuando nadie los persigue; pero los justos son audaces como un león.

2 وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون می‌گردد، اما رهبران درستکار و عاقل مایهٔ ثبات مملکت هستند.

En la rebelión, una tierra tiene muchos gobernantes, pero el orden es mantenido por un hombre de entendimiento y conocimiento.

3 حاکمی که بر فقرا ظلم می‌کند مانند باران تندی است که محصول را از بین می‌برد.

Un necesitado que oprime a los pobres es como una lluvia torrencial que no deja cosechas.

4 بی‌توجهی نسبت به قانون، ستایش بدکاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی می‌باشد.

Los que abandonan la ley alaban a los malvados; pero los que guardan la ley se enfrentan a ellos.

5 عدالت برای بدکاران بی‌معنی است، اما پیروان خداوند اهمیت آن را خوب می‌دانند.

Los hombres malvados no entienden la justicia; pero los que buscan a Yahvé lo comprenden plenamente.

6 انسان بهتر است فقیر و درستکار باشد تا ثروتمند و کلاهبردار.

Mejor es el pobre que camina en su integridad que el que es perverso en sus caminos, y es rico.

7 پسری که از قوانین اطاعت می‌کند داناست، اما کسی که رفیق عیاشان است مایهٔ ننگ پدرش می‌باشد.

El que guarda la ley es un hijo sabio; pero el que es compañero de los glotones avergüenza a su padre.

8 مالی که از راه رباخواری و بهره‌کشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست کسی می‌افتد که بر فقرا رحم می‌کند.

El que aumenta su riqueza con intereses excesivos lo recoge para quien se apiada de los pobres.

9 خدا از دعای کسانی که احکام او را اطاعت نمی‌کنند، کراهت دارد.

El que aparta su oído para no oír la ley, incluso su oración es una abominación.

10 هر که دام بر سر راه شخص درستکار بنهد و او را به راه بد بکشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نیک پاداش خوبی خواهند یافت.

El que hace que los rectos se extravíen por el mal camino, caerá en su propia trampa; pero los irreprochables heredarán el bien.

11 ثروتمندان خود را دانا می‌پندارند، اما فقیر خردمند از واقعیت درون آنها باخبر است.

El rico es sabio a sus propios ojos; pero el pobre que tiene entendimiento ve a través de él.

12 وقتی نیکان پیروز می‌شوند، همه شادی می‌کنند، اما هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند.

Cuando los justos triunfan, hay gran gloria; pero cuando los malvados se levantan, los hombres se esconden.

13 هر که گناه خود را بپوشاند، هرگز کامیاب نخواهد شد، اما کسی که آن را اعتراف کند و از آن دست بکشد خدا بر او رحم خواهد کرد.

El que oculta sus pecados no prospera, pero quien se confiesa y renuncia a ellos encuentra la misericordia.

14 خوشا به حال کسی که ترس خدا را در دل دارد، زیرا هر که نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی می‌شود.

Dichoso el hombre que siempre teme; pero el que endurece su corazón cae en el problema.

15 مردم بیچاره‌ای که زیر سلطهٔ حاکم ظالمی هستند، مانند کسانی می‌باشند که گرفتار شیر غران یا خرس گرسنه شده باشند.

Como un león que ruge o un oso que embiste, así es un gobernante malvado sobre gente indefensa.

16 سلطان نادان به قوم خود ظلم می‌کند. پادشاهی که از نادرستی و رشوه‌خواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود.

Un gobernante tirano carece de juicio. Quien odia la ganancia mal habida tendrá días largos.

17 عذاب وجدان یک جنایتکار او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نکن از او حمایت کنی.

El hombre atormentado por la culpa de la sangre será un fugitivo hasta la muerte. Nadie lo apoyará.

18 هر که در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما کسی که به راههای کج برود خواهد افتاد.

Quien camina sin culpa se mantiene a salvo; pero uno con caminos perversos caerá de repente.

19 هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گریبانگیر او خواهد شد.

El que trabaja su tierra tendrá abundancia de alimentos; pero el que persigue fantasías se saciará de pobreza.

20 اشخاص درستکار کامیاب خواهند شد، اما کسانی که برای ثروتمند شدن عجله می‌کنند بی‌سزا نخواهند ماند.

Un hombre fiel es rico en bendiciones; pero el que está ansioso por ser rico no quedará impune.

21 طرفداری، کار درستی نیست؛ اما هستند قضاتی که به خاطر یک لقمه نان، بی‌انصافی می‌کنند.

Mostrar parcialidad no es bueno, pero un hombre hará el mal por un pedazo de pan.

22 آدم خسیس فقط به فکر جمع‌آوری ثروت است غافل از اینکه فقر در انتظار اوست.

El hombre tacaño se apresura a buscar las riquezas, y no sabe que la pobreza le espera.

23 اگر اشتباه کسی را به او گوشزد کنی، در آخر از تو بیشتر قدردانی خواهد کرد تا از کسی که پیش او چاپلوسی کرده است.

El que reprende a un hombre encontrará después más favor que el que adula con la lengua.

24 کسی که والدین خود را غارت می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکرده‌ام»، دست کمی از یک آدمکش ندارد.

El que roba a su padre o a su madre y dice: “No está mal”. es un socio con un destructor.

25 حرص و طمع باعث جنگ و جدال می‌شود؛ اما توکل نمودن به خداوند انسان را کامیاب می‌کند.

El que es codicioso suscita conflictos; pero el que confía en Yahvé prosperará.

26 هر که بر نقشه‌های خود تکیه می‌کند نادان است، ولی آنانی که از تعالیم خدا پیروی می‌نمایند، در امان می‌باشند.

El que confía en sí mismo es un necio; pero el que camina en la sabiduría se mantiene a salvo.

27 اگر به فقرا کمک کنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقیر برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت.

Al que da a los pobres no le falta nada; pero el que cierra los ojos tendrá muchas maldiciones.

28 هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند، اما وقتی بدکاران سقوط کنند درستکاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت.

Cuando los malvados se levantan, los hombres se esconden; pero cuando perecen, los justos prosperan.