امثال 28

1 شریران می‌گریزند، در حالی که کسی آنها را تعقیب نمی‌کند! ولی خداشناسان چون شیر، شجاع هستند.

The wicked have fled and there is no pursuer, And the righteous is confident as a young lion.

2 وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون می‌گردد، اما رهبران درستکار و عاقل مایهٔ ثبات مملکت هستند.

By the transgression of a land its heads are many, And by an understanding man, Who knows right—it is prolonged.

3 حاکمی که بر فقرا ظلم می‌کند مانند باران تندی است که محصول را از بین می‌برد.

A man—poor and oppressing the weak, [Is] a sweeping rain, and there is no bread.

4 بی‌توجهی نسبت به قانون، ستایش بدکاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی می‌باشد.

Those forsaking the Law praise the wicked, Those keeping the Law plead against them.

5 عدالت برای بدکاران بی‌معنی است، اما پیروان خداوند اهمیت آن را خوب می‌دانند.

Evil men do not understand judgment, And those seeking YHWH understand all.

6 انسان بهتر است فقیر و درستکار باشد تا ثروتمند و کلاهبردار.

Better [is] the poor walking in his integrity, Than the perverse of ways who is rich.

7 پسری که از قوانین اطاعت می‌کند داناست، اما کسی که رفیق عیاشان است مایهٔ ننگ پدرش می‌باشد.

Whoever is keeping the Law is an intelligent son, And a friend of gluttons Causes his father to blush.

8 مالی که از راه رباخواری و بهره‌کشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست کسی می‌افتد که بر فقرا رحم می‌کند.

Whoever is multiplying his wealth by biting and usury, Gathers it for one favoring the poor.

9 خدا از دعای کسانی که احکام او را اطاعت نمی‌کنند، کراهت دارد.

Whoever is turning his ear from hearing the Law, Even his prayer [is] an abomination.

10 هر که دام بر سر راه شخص درستکار بنهد و او را به راه بد بکشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نیک پاداش خوبی خواهند یافت.

Whoever is causing the upright to err in an evil way, He falls into his own pit, And the perfect inherits good.

11 ثروتمندان خود را دانا می‌پندارند، اما فقیر خردمند از واقعیت درون آنها باخبر است.

A rich man is wise in his own eyes, And the intelligent poor searches him.

12 وقتی نیکان پیروز می‌شوند، همه شادی می‌کنند، اما هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند.

In the exulting of the righteous the glory [is] abundant, And in the rising of the wicked man is apprehensive.

13 هر که گناه خود را بپوشاند، هرگز کامیاب نخواهد شد، اما کسی که آن را اعتراف کند و از آن دست بکشد خدا بر او رحم خواهد کرد.

Whoever is covering his transgressions does not prosper, And he who is confessing and forsaking has mercy.

14 خوشا به حال کسی که ترس خدا را در دل دارد، زیرا هر که نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی می‌شود.

O the blessedness of a man fearing continually, And whoever is hardening his heart falls into evil.

15 مردم بیچاره‌ای که زیر سلطهٔ حاکم ظالمی هستند، مانند کسانی می‌باشند که گرفتار شیر غران یا خرس گرسنه شده باشند.

A growling lion, and a ranging bear, [Is] the wicked ruler over a poor people.

16 سلطان نادان به قوم خود ظلم می‌کند. پادشاهی که از نادرستی و رشوه‌خواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود.

A leader lacking understanding multiplies oppressions, Whoever is hating dishonest gain prolongs days.

17 عذاب وجدان یک جنایتکار او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نکن از او حمایت کنی.

A man oppressed with the blood of a soul, Flees to the pit, [and] none takes hold on him [to help].

18 هر که در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما کسی که به راههای کج برود خواهد افتاد.

Whoever is walking uprightly is saved, And the perverted of ways falls at once.

19 هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گریبانگیر او خواهد شد.

Whoever is tilling his ground is satisfied [with] bread, And whoever is pursuing vanity, Is filled [with] poverty.

20 اشخاص درستکار کامیاب خواهند شد، اما کسانی که برای ثروتمند شدن عجله می‌کنند بی‌سزا نخواهند ماند.

A steadfast man has multiplied blessings, And whoever is hastening to be rich is not acquitted.

21 طرفداری، کار درستی نیست؛ اما هستند قضاتی که به خاطر یک لقمه نان، بی‌انصافی می‌کنند.

[It] is not good to discern faces, And a man transgresses for a piece of bread.

22 آدم خسیس فقط به فکر جمع‌آوری ثروت است غافل از اینکه فقر در انتظار اوست.

The man [with] an evil eye [is] troubled for wealth, And he does not know that want meets him.

23 اگر اشتباه کسی را به او گوشزد کنی، در آخر از تو بیشتر قدردانی خواهد کرد تا از کسی که پیش او چاپلوسی کرده است.

Whoever is reproving a man finds grace afterward, More than a flatterer with the tongue.

24 کسی که والدین خود را غارت می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکرده‌ام»، دست کمی از یک آدمکش ندارد.

Whoever is robbing his father or his mother, And is saying, “It is not transgression,” He is a companion to a destroyer.

25 حرص و طمع باعث جنگ و جدال می‌شود؛ اما توکل نمودن به خداوند انسان را کامیاب می‌کند.

Whoever is proud in soul stirs up contention, And whoever is trusting on YHWH is made fat.

26 هر که بر نقشه‌های خود تکیه می‌کند نادان است، ولی آنانی که از تعالیم خدا پیروی می‌نمایند، در امان می‌باشند.

Whoever is trusting in his heart is a fool, And whoever is walking in wisdom is delivered.

27 اگر به فقرا کمک کنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقیر برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت.

Whoever is giving to the poor has no lack, And whoever is hiding his eyes multiplied curses.

28 هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند، اما وقتی بدکاران سقوط کنند درستکاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت.

A man is hidden in the rising of the wicked, And the righteous multiply in their destruction!