امثال 28

1 شریران می‌گریزند، در حالی که کسی آنها را تعقیب نمی‌کند! ولی خداشناسان چون شیر، شجاع هستند.

The wicked flee when no man pursues: but the righteous are bold as a lion.

2 وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون می‌گردد، اما رهبران درستکار و عاقل مایهٔ ثبات مملکت هستند.

For the transgression of a land many are the princes thereof: but by a man of understanding and knowledge the state thereof shall be prolonged.

3 حاکمی که بر فقرا ظلم می‌کند مانند باران تندی است که محصول را از بین می‌برد.

A poor man that oppresses the poor is like a sweeping rain which left no food.

4 بی‌توجهی نسبت به قانون، ستایش بدکاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی می‌باشد.

They that forsake the law praise the wicked: but such as keep the law contend with them.

5 عدالت برای بدکاران بی‌معنی است، اما پیروان خداوند اهمیت آن را خوب می‌دانند.

Evil men understand not judgment: but they that seek the LORD understand all things.

6 انسان بهتر است فقیر و درستکار باشد تا ثروتمند و کلاهبردار.

Better is the poor that walks in his uprightness, than he that is perverse in his ways, though he be rich.

7 پسری که از قوانین اطاعت می‌کند داناست، اما کسی که رفیق عیاشان است مایهٔ ننگ پدرش می‌باشد.

Whoso keeps the law is a wise son: but he that is a companion of riotous men shames his father.

8 مالی که از راه رباخواری و بهره‌کشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست کسی می‌افتد که بر فقرا رحم می‌کند.

He that by interest and unjust gain increases his substance, he shall gather it for him that will pity the poor.

9 خدا از دعای کسانی که احکام او را اطاعت نمی‌کنند، کراهت دارد.

He that turns away his ear from hearing the law, even his prayer shall be abomination.

10 هر که دام بر سر راه شخص درستکار بنهد و او را به راه بد بکشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نیک پاداش خوبی خواهند یافت.

Whoso causes the righteous to go astray in an evil way, he shall fall himself into his own pit: but the upright shall have good things in possession.

11 ثروتمندان خود را دانا می‌پندارند، اما فقیر خردمند از واقعیت درون آنها باخبر است.

The rich man is wise in his own conceit; but the poor that has understanding searches him out.

12 وقتی نیکان پیروز می‌شوند، همه شادی می‌کنند، اما هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند.

When righteous men do rejoice, there is great glory: but when the wicked rise, a man is hidden.

13 هر که گناه خود را بپوشاند، هرگز کامیاب نخواهد شد، اما کسی که آن را اعتراف کند و از آن دست بکشد خدا بر او رحم خواهد کرد.

He that covers his sins shall not prosper: but whoso confesses and forsakes them shall have mercy.

14 خوشا به حال کسی که ترس خدا را در دل دارد، زیرا هر که نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی می‌شود.

Happy is the man that fears always: but he that hardens his heart shall fall into mischief.

15 مردم بیچاره‌ای که زیر سلطهٔ حاکم ظالمی هستند، مانند کسانی می‌باشند که گرفتار شیر غران یا خرس گرسنه شده باشند.

As a roaring lion, and a ranging bear; so is a wicked ruler over the poor people.

16 سلطان نادان به قوم خود ظلم می‌کند. پادشاهی که از نادرستی و رشوه‌خواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود.

The prince that wants understanding is also a great oppressor: but he that hates covetousness shall prolong his days.

17 عذاب وجدان یک جنایتکار او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نکن از او حمایت کنی.

A man that does violence to the blood of any person shall flee to the pit; let no man stay him.

18 هر که در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما کسی که به راههای کج برود خواهد افتاد.

Whoso walks uprightly shall be saved: but he that is perverse in his ways shall fall at once.

19 هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گریبانگیر او خواهد شد.

He that tills his land shall have plenty of bread: but he that follows after vain persons shall have poverty enough.

20 اشخاص درستکار کامیاب خواهند شد، اما کسانی که برای ثروتمند شدن عجله می‌کنند بی‌سزا نخواهند ماند.

A faithful man shall abound with blessings: but he that makes haste to be rich shall not be innocent.

21 طرفداری، کار درستی نیست؛ اما هستند قضاتی که به خاطر یک لقمه نان، بی‌انصافی می‌کنند.

To have respect of persons is not good: for for a piece of bread that man will transgress.

22 آدم خسیس فقط به فکر جمع‌آوری ثروت است غافل از اینکه فقر در انتظار اوست.

He that hastes to be rich has an evil eye, and considers not that poverty shall come upon him.

23 اگر اشتباه کسی را به او گوشزد کنی، در آخر از تو بیشتر قدردانی خواهد کرد تا از کسی که پیش او چاپلوسی کرده است.

He that rebukes a man afterwards shall find more favour than he that flatters with the tongue.

24 کسی که والدین خود را غارت می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکرده‌ام»، دست کمی از یک آدمکش ندارد.

Whoso robs his father or his mother, and says, It is no transgression; the same is the companion of a destroyer.

25 حرص و طمع باعث جنگ و جدال می‌شود؛ اما توکل نمودن به خداوند انسان را کامیاب می‌کند.

He that is of a proud heart stirs up strife: but he that puts his trust in the LORD shall be made fat.

26 هر که بر نقشه‌های خود تکیه می‌کند نادان است، ولی آنانی که از تعالیم خدا پیروی می‌نمایند، در امان می‌باشند.

He that trusts in his own heart is a fool: but whoso walks wisely, he shall be delivered.

27 اگر به فقرا کمک کنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقیر برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت.

He that gives unto the poor shall not lack: but he that hides his eyes shall have many a curse.

28 هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند، اما وقتی بدکاران سقوط کنند درستکاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت.

When the wicked rise, men hide themselves: but when they perish, the righteous increase.