امثال 28

1 شریران می‌گریزند، در حالی که کسی آنها را تعقیب نمی‌کند! ولی خداشناسان چون شیر، شجاع هستند.

The wicked flee when no man pursueth; but the righteous are secure as a young lion.

2 وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون می‌گردد، اما رهبران درستکار و عاقل مایهٔ ثبات مملکت هستند.

For the transgression of a land many are the princes thereof; but by a man of understanding and knowledge established order shall long continue.

3 حاکمی که بر فقرا ظلم می‌کند مانند باران تندی است که محصول را از بین می‌برد.

A poor man that oppresseth the weak is like a sweeping rain which leaveth no food.

4 بی‌توجهی نسبت به قانون، ستایش بدکاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی می‌باشد.

They that forsake the law praise the wicked; but such as keep the law contend with them.

5 عدالت برای بدکاران بی‌معنی است، اما پیروان خداوند اهمیت آن را خوب می‌دانند.

Evil men understand not justice; but they that seek the LORD understand all things.

6 انسان بهتر است فقیر و درستکار باشد تا ثروتمند و کلاهبردار.

Better is the poor that walketh in his integrity, than he that is perverse in his ways, though he be rich.

7 پسری که از قوانین اطاعت می‌کند داناست، اما کسی که رفیق عیاشان است مایهٔ ننگ پدرش می‌باشد.

A wise son observeth the teaching; but he that is a companion of gluttonous men shameth his father.

8 مالی که از راه رباخواری و بهره‌کشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست کسی می‌افتد که بر فقرا رحم می‌کند.

He that augmenteth his substance by interest and increase, gathereth it for him that is gracious to the poor.

9 خدا از دعای کسانی که احکام او را اطاعت نمی‌کنند، کراهت دارد.

He that turneth away his ear from hearing the law, even his prayer is an abomination.

10 هر که دام بر سر راه شخص درستکار بنهد و او را به راه بد بکشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نیک پاداش خوبی خواهند یافت.

Whoso causeth the upright to go astray in an evil way, he shall fall himself into his own pit; but the whole-hearted shall inherit good.

11 ثروتمندان خود را دانا می‌پندارند، اما فقیر خردمند از واقعیت درون آنها باخبر است.

The rich man is wise in his own eyes; but the poor that hath understanding searcheth him through.

12 وقتی نیکان پیروز می‌شوند، همه شادی می‌کنند، اما هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند.

When the righteous exult, there is great glory; but when the wicked rise, men must be sought for.

13 هر که گناه خود را بپوشاند، هرگز کامیاب نخواهد شد، اما کسی که آن را اعتراف کند و از آن دست بکشد خدا بر او رحم خواهد کرد.

He that covereth his transgressions shall not prosper; but whoso confesseth and forsaketh them shall obtain mercy.

14 خوشا به حال کسی که ترس خدا را در دل دارد، زیرا هر که نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی می‌شود.

Happy is the man that feareth alway; but he that hardeneth his heart shall fall into evil.

15 مردم بیچاره‌ای که زیر سلطهٔ حاکم ظالمی هستند، مانند کسانی می‌باشند که گرفتار شیر غران یا خرس گرسنه شده باشند.

As a roaring lion, and a ravenous bear; so is a wicked ruler over a poor people.

16 سلطان نادان به قوم خود ظلم می‌کند. پادشاهی که از نادرستی و رشوه‌خواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود.

The prince that lacketh understanding is also a great oppressor; but he that hateth covetousness shall prolong his days.

17 عذاب وجدان یک جنایتکار او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نکن از او حمایت کنی.

A man that is laden with the blood of any person shall hasten his steps unto the pit; none will support him.

18 هر که در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما کسی که به راههای کج برود خواهد افتاد.

Whoso walketh uprightly shall be saved; but he that is perverse in his ways shall fall at once.

19 هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گریبانگیر او خواهد شد.

He that tilleth his ground shall have plenty of bread; but he that followeth after vain things shall have poverty enough.

20 اشخاص درستکار کامیاب خواهند شد، اما کسانی که برای ثروتمند شدن عجله می‌کنند بی‌سزا نخواهند ماند.

A faithful man shall abound with blessings; but he that maketh haste to be rich shall not be unpunished.

21 طرفداری، کار درستی نیست؛ اما هستند قضاتی که به خاطر یک لقمه نان، بی‌انصافی می‌کنند.

To have respect of persons is not good; for a man will transgress for a piece of bread.

22 آدم خسیس فقط به فکر جمع‌آوری ثروت است غافل از اینکه فقر در انتظار اوست.

He that hath an evil eye hasteneth after riches, and knoweth not that want shall come upon him.

23 اگر اشتباه کسی را به او گوشزد کنی، در آخر از تو بیشتر قدردانی خواهد کرد تا از کسی که پیش او چاپلوسی کرده است.

He that rebuketh a man shall in the end find more favour than he that flattereth with the tongue.

24 کسی که والدین خود را غارت می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکرده‌ام»، دست کمی از یک آدمکش ندارد.

Whoso robbeth his father or his mother, and saith: 'It is no transgression', the same is the companion of a destroyer.

25 حرص و طمع باعث جنگ و جدال می‌شود؛ اما توکل نمودن به خداوند انسان را کامیاب می‌کند.

He that is of a greedy spirit stirreth up strife; but he that putteth his trust in the LORD shall be abundantly gratified.

26 هر که بر نقشه‌های خود تکیه می‌کند نادان است، ولی آنانی که از تعالیم خدا پیروی می‌نمایند، در امان می‌باشند.

He that trusteth in his own heart is a fool; but whoso walketh wisely, he shall escape.

27 اگر به فقرا کمک کنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقیر برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت.

He that giveth unto the poor shall not lack; but he that hideth his eyes shall have many a curse.

28 هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند، اما وقتی بدکاران سقوط کنند درستکاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت.

When the wicked rise, men hide themselves; but when they perish, the righteous increase.