امثال 27

1 درباره فردای خود با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی چه پیش خواهد آمد.

Beröm dig icke av morgondagen, ty du vet icke vad en dag kan bära i sitt sköte.

2 هرگز از خودت تعریف نکن؛ بگذار دیگران از تو تعریف کنند.

Må en annan berömma dig, och icke din egen mun, främmande, och icke dina egna läppar.

3 حمل بار سنگ و ماسه سخت است، اما تحمل ناراحتیهایی که شخص نادان ایجاد می‌کند، از آن هم سختتر است.

Sten är tung, och sand är svår att bära, men tyngre än båda är förargelse genom en oförnuftig man.

4 حسادت خطرناک‌تر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است.

Vrede är en grym sak och harm en störtflod, men vem kan bestå mot svartsjuka?

5 سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است.

Bättre är öppen tillrättavisning än kärlek som hålles fördold.

6 زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است.

Vännens slag givas i trofasthet, men ovännens kyssar till överflöd.

7 شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیز تلخی شیرین است.

Den mätte trampar honung under fötterna, men den hungrige finner allt vad bittert är sött.

8 کسی که از خانه‌اش دور می‌شود همچون پرنده‌ای است که از آشیانه‌اش آواره شده باشد.

Lik en fågel som har måst fly ifrån sitt bo är en man som har måst fly ifrån sitt hem.

9 مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است.

Salvor och rökelse göra hjärtat glatt, ömhet hos en vän som giver välbetänkta råd.

10 دوست خود و دوست پدرت را هرگز ترک نکن، و وقتی در تنگی هستی سراغ برادرت نرو؛ همسایهٔ نزدیک بهتر از برادر دور می‌تواند به تو کمک کند.

Din vän och din faders vän må du icke låta fara, gå icke till din broders hus, när ofärd drabbar dig; bättre är en granne som står dig nära än broder som står dig fjärran.

11 پسرم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که مرا سرزنش می‌کنند، بدهم.

Bliv vis, min son, så gläder du mitt hjärta; jag kan då giva den svar, som smädar mig.

12 عاقل خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید، ولی جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌کند.

Den kloke ser faran och söker skydd; de fåkunniga löpa åstad och få plikta därför.

13 از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود، گرو بگیر.

Tag kläderna av honom, ty han har gått i borgen för en annan, och panta ut vad han har, för den främmande kvinnans skull.

14 اگر صبح زود با صدای بلند برای دوستت دعای خیر کرده، او را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.

Den som välsignar sin nästa med hög röst bittida om morgonen, honom kan det tillräknas såsom en förbannelse.

15 غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است؛

Ett oavlåtligt takdropp på en regnig dag och en trätgirig kvinna, det kan aktas lika.

16 همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد، و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، همان‌طور هم محال است بتوان از غرغر چنین زنی جلوگیری کرد.

Den som vill lägga band på en sådan vill lägga band på vinden, och hala oljan möter hans högra hand.

17 همان‌طور که آهن، آهن را می‌تراشد، دوست نیز شخصیت دوستش را اصلاح می‌کند.

Järn giver skärpa åt järn; så skärper den ena människan den andra.

18 هر که درختی بپروراند از میوه‌اش نیز خواهد خورد و هر که به اربابش خدمت کند پاداش خواهد گرفت.

Den som vårdar sitt fikonträd, han får äta dess frukt; och den som vårdar sig om sin herre, han kommer till ära.

19 همان‌طور که انسان در آب، صورت خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند.

Såsom spegelbilden i vattnet liknar ansiktet, så avspeglar den ena människans hjärta den andras.

20 همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان نیز هرگز ارضا نمی‌گردد. (Sheol h7585)

Dödsriket och avgrunden kunna icke mättas; så bliva ej heller människans ögon mätta. (Sheol h7585)

21 طلا و نقره را به‌وسیلۀ آتش می‌آزمایند، ولی انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت.

Silvret prövas genom degeln och guldet genom smältugnen, så ock en man genom sitt rykte.

22 اگر احمق را در داخل هاون هم بکوبی حماقتش از او جدا نمی‌شود.

Om du stötte den oförnuftige mortel med en stöt, bland grynen, så skulle hans oförnuft ändå gå ur honom.

23 مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای نسل او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقت از گله و رمه‌ات مواظبت کن،

Se väl till dina får, och hav akt på dina hjordar.

24

Ty rikedom varar icke evinnerligen; består ens en krona från släkte till släkte?

25 زیرا وقتی علوفه چیده شود و محصول جدید به بار آید و علف کوهستان جمع‌آوری شود،

När ny brodd skjuter upp efter gräset som försvann, och när foder samlas in på bergen,

26 آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خرید

då äger du lamm till att bereda dig kläder och bockar till att köpa dig åker;

27 و از شیر بقیهٔ بزها تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.

då giva dig getterna mjölk nog, till föda åt dig själv och ditt hus och till underhåll åt dina tjänarinnor.