امثال 27

1 درباره فردای خود با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی چه پیش خواهد آمد.

Nu te făli cu ziua de mâine, fiindcă nu știi ce poate aduce o zi.

2 هرگز از خودت تعریف نکن؛ بگذار دیگران از تو تعریف کنند.

Altul să te laude și nu gura ta; un străin și nu buzele tale.

3 حمل بار سنگ و ماسه سخت است، اما تحمل ناراحتیهایی که شخص نادان ایجاد می‌کند، از آن هم سختتر است.

O piatră este grea și nisipul este greu, dar furia nebunului este mai grea decât amândouă.

4 حسادت خطرناک‌تر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است.

Furia este crudă și mânia cumplită, dar cine este în stare să stea în picioare în fața invidiei?

5 سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است.

Mustrarea pe față este mai bună decât iubirea tainică.

6 زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است.

Credincioase sunt rănile unui prieten, dar sărutările unui dușman sunt înșelătoare.

7 شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیز تلخی شیرین است.

Sufletul sătul se scârbește de un fagure, dar pentru sufletul flămând fiecare lucru amar este dulce.

8 کسی که از خانه‌اش دور می‌شود همچون پرنده‌ای است که از آشیانه‌اش آواره شده باشد.

Precum o pasăre ce rătăcește de la cuibul ei, așa este un om ce rătăcește de la locul lui.

9 مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است.

Untdelemnul și parfumul bucură inima; așa face dulceața prietenului unui om prin sfat inimos.

10 دوست خود و دوست پدرت را هرگز ترک نکن، و وقتی در تنگی هستی سراغ برادرت نرو؛ همسایهٔ نزدیک بهتر از برادر دور می‌تواند به تو کمک کند.

Nu părăsi pe prietenul tău și nici pe prietenul tatălui tău; nici nu intra în casa fratelui tău în ziua nenorocirii tale; fiindcă mai bun este un vecin aproape, decât un frate îndepărtat.

11 پسرم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که مرا سرزنش می‌کنند، بدهم.

Fiul meu, fii înțelept și înveselește-mi inima, ca să răspund celui ce mă ocărăște.

12 عاقل خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید، ولی جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌کند.

Un om chibzuit prevede răul și se ascunde, dar simplii merg înainte și sunt pedepsiți.

13 از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود، گرو بگیر.

Ia-i haina celui care este garant pentru un străin; și ia o garanție de la el pentru o femeie străină.

14 اگر صبح زود با صدای بلند برای دوستت دعای خیر کرده، او را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.

Cel ce binecuvântează pe prietenul său cu voce tare, sculându-se devreme de dimineață, aceasta i se va considera un blestem.

15 غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است؛

O picurare neîncetată într-o zi foarte ploioasă și o femeie certăreață sunt la fel.

16 همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد، و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، همان‌طور هم محال است بتوان از غرغر چنین زنی جلوگیری کرد.

Oricine o ascunde, ascunde vântul și untdelemnul din mâna lui dreaptă, care se trădează.

17 همان‌طور که آهن، آهن را می‌تراشد، دوست نیز شخصیت دوستش را اصلاح می‌کند.

Fier ascute fier; tot așa un om ascute înfățișarea prietenului său.

18 هر که درختی بپروراند از میوه‌اش نیز خواهد خورد و هر که به اربابش خدمت کند پاداش خواهد گرفت.

Oricine ține smochinul va mânca din rodul lui; tot așa cel ce îngrijește pe stăpânul său va fi onorat.

19 همان‌طور که انسان در آب، صورت خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند.

Precum în apă, fața răspunde feței, tot așa inima omului răspunde omului.

20 همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان نیز هرگز ارضا نمی‌گردد. (Sheol h7585)

Iadul și nimicirea nu sunt pline niciodată; tot așa, ochii omului nu sunt săturați niciodată. (Sheol h7585)

21 طلا و نقره را به‌وسیلۀ آتش می‌آزمایند، ولی انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت.

Precum creuzetul pentru argint și cuptorul pentru aur, așa este un om, laudei sale.

22 اگر احمق را در داخل هاون هم بکوبی حماقتش از او جدا نمی‌شود.

Chiar dacă ai pisa un nebun în piuă printre grăunțe cu un pisălog, totuși nechibzuința lui nu se va depărta de el.

23 مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای نسل او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقت از گله و رمه‌ات مواظبت کن،

Fii atent ca să cunoști starea turmelor tale și privește bine cirezile tale.

24

Deoarece bogățiile nu sunt pentru totdeauna; și coroana durează din generație în generație?

25 زیرا وقتی علوفه چیده شود و محصول جدید به بار آید و علف کوهستان جمع‌آوری شود،

Fânul se arată și iarba nouă apare și ierburile munților sunt strânse.

26 آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خرید

Mieii sunt pentru îmbrăcămintea ta și caprele sunt prețul câmpului.

27 و از شیر بقیهٔ بزها تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.

Și vei avea destul lapte de capră pentru mâncarea ta, pentru mâncarea casei tale și pentru întreținerea servitoarelor tale.