امثال 27

1 درباره فردای خود با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی چه پیش خواهد آمد.

Não se vanglorie do amanhã; pois você não sabe o que um dia pode trazer.

2 هرگز از خودت تعریف نکن؛ بگذار دیگران از تو تعریف کنند.

Deixe que outro homem lhe elogie, e não a sua própria boca; um estranho, e não seus próprios lábios.

3 حمل بار سنگ و ماسه سخت است، اما تحمل ناراحتیهایی که شخص نادان ایجاد می‌کند، از آن هم سختتر است.

Uma pedra é pesada, e a areia é um fardo; mas a provocação de um tolo é mais pesada do que ambas.

4 حسادت خطرناک‌تر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است.

A ira é cruel, e a raiva é avassaladora; mas quem é capaz de ficar diante dos ciúmes?

5 سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است.

Melhor é repreensão aberta do que o amor oculto.

6 زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است.

As feridas de um amigo são fiéis, embora os beijos de um inimigo sejam profusos.

7 شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیز تلخی شیرین است.

Uma alma cheia odeia um favo de mel; mas, para uma alma faminta, tudo o que é amargo é doce.

8 کسی که از خانه‌اش دور می‌شود همچون پرنده‌ای است که از آشیانه‌اش آواره شده باشد.

Como uma ave que vagueia de seu ninho, assim é um homem que vagueia de sua casa.

9 مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است.

O perfume e o incenso trazem alegria ao coração; assim como o conselho sincero de um amigo de um homem.

10 دوست خود و دوست پدرت را هرگز ترک نکن، و وقتی در تنگی هستی سراغ برادرت نرو؛ همسایهٔ نزدیک بهتر از برادر دور می‌تواند به تو کمک کند.

Não abandone seu amigo e o amigo de seu pai. Não vá para a casa de seu irmão no dia do seu desastre. Um vizinho que está próximo é melhor que um irmão distante.

11 پسرم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که مرا سرزنش می‌کنند، بدهم.

Seja sábio, meu filho, e trazer alegria ao meu coração, então eu posso responder ao meu atormentador.

12 عاقل خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید، ولی جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌کند.

Um homem prudente vê o perigo e se refugia; mas o simples passar adiante, e sofrer por ele.

13 از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود، گرو بگیر.

Pegue sua peça de vestuário quando ele coloca uma garantia para um estranho. Segurem-na para uma mulher voluntariosa!

14 اگر صبح زود با صدای بلند برای دوستت دعای خیر کرده، او را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.

Aquele que abençoa seu vizinho com uma voz alta no início da manhã, será tomado como uma maldição por ele.

15 غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است؛

Uma queda contínua em um dia chuvoso e uma esposa litigiosa são parecidas:

16 همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد، و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، همان‌طور هم محال است بتوان از غرغر چنین زنی جلوگیری کرد.

restraining ela é como conter o vento, ou como agarrar óleo em sua mão direita.

17 همان‌طور که آهن، آهن را می‌تراشد، دوست نیز شخصیت دوستش را اصلاح می‌کند.

O ferro afia o ferro; assim um homem aguça o semblante de seu amigo.

18 هر که درختی بپروراند از میوه‌اش نیز خواهد خورد و هر که به اربابش خدمت کند پاداش خواهد گرفت.

Quem cuida da figueira deve comer seus frutos. Aquele que cuida de seu mestre será homenageado.

19 همان‌طور که انسان در آب، صورت خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند.

Como a água reflete um rosto, assim o coração de um homem reflete o homem.

20 همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان نیز هرگز ارضا نمی‌گردد. (Sheol h7585)

Sheol e Abaddon nunca estão satisfeitos; e os olhos de um homem nunca estão satisfeitos. (Sheol h7585)

21 طلا و نقره را به‌وسیلۀ آتش می‌آزمایند، ولی انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت.

O cadinho é para a prata, e a fornalha de ouro; mas o homem é refinado por seus elogios.

22 اگر احمق را در داخل هاون هم بکوبی حماقتش از او جدا نمی‌شود.

Embora você moa um tolo em um almofariz com um pilão junto com o grão, no entanto, sua tolice não será removida dele.

23 مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای نسل او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقت از گله و رمه‌ات مواظبت کن،

Conheça bem o estado de seus rebanhos, e preste atenção a seus rebanhos,

24

para as riquezas não são para sempre, nem a coroa dura para todas as gerações.

25 زیرا وقتی علوفه چیده شود و محصول جدید به بار آید و علف کوهستان جمع‌آوری شود،

O feno é removido, e o novo crescimento aparece, as gramíneas das colinas estão reunidas.

26 آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خرید

Os cordeiros são para suas roupas, e os caprinos são o preço de um campo.

27 و از شیر بقیهٔ بزها تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.

There será muito leite de cabra para sua alimentação, para a alimentação de sua família, e para a alimentação de suas moças serviçais.