امثال 27

1 درباره فردای خود با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی چه پیش خواهد آمد.

あすのことを誇ってはならない、一日のうちに何がおこるかを知ることができないからだ。

2 هرگز از خودت تعریف نکن؛ بگذار دیگران از تو تعریف کنند.

自分の口をもって自らをほめることなく、他人にほめさせよ。自分のくちびるをもってせず、ほかの人にあなたをほめさせよ。

3 حمل بار سنگ و ماسه سخت است، اما تحمل ناراحتیهایی که شخص نادان ایجاد می‌کند، از آن هم سختتر است.

石は重く、砂も軽くはない、しかし愚かな者の怒りはこの二つよりも重い。

4 حسادت خطرناک‌تر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است.

憤りはむごく、怒りははげしい、しかしねたみの前には、だれが立ちえよう。

5 سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است.

あからさまに戒めるのは、ひそかに愛するのにまさる。

6 زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است.

愛する者が傷つけるのは、まことからであり、あだの口づけするのは偽りからである。

7 شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیز تلخی شیرین است.

飽いている者は蜂蜜をも踏みつける、しかし飢えた者には苦い物でさえ、みな甘い。

8 کسی که از خانه‌اش دور می‌شود همچون پرنده‌ای است که از آشیانه‌اش آواره شده باشد.

その家を離れてさまよう人は、巣を離れてさまよう鳥のようだ。

9 مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است.

油と香とは人の心を喜ばせる、しかし魂は悩みによって裂かれる。

10 دوست خود و دوست پدرت را هرگز ترک نکن، و وقتی در تنگی هستی سراغ برادرت نرو؛ همسایهٔ نزدیک بهتر از برادر دور می‌تواند به تو کمک کند.

あなたの友、あなたの父の友を捨てるな、あなたが悩みにあう日には兄弟の家に行くな、近い隣り人は遠くにいる兄弟にまさる。

11 پسرم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که مرا سرزنش می‌کنند، بدهم.

わが子よ、知恵を得て、わたしの心を喜ばせよ、そうすればわたしをそしる者に答えることができる。

12 عاقل خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید، ولی جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌کند.

賢い者は災を見て自ら避け、思慮のない者は進んでいって、罰をうける。

13 از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود، گرو بگیر.

人のために保証する者からは、まずその着物をとれ、他人のために保証をする者をば抵当に取れ。

14 اگر صبح زود با صدای بلند برای دوستت دعای خیر کرده، او را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.

朝はやく起きて大声にその隣り人を祝すれば、かえってのろいと見なされよう。

15 غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است؛

雨の降る日に雨漏りの絶えないのと、争い好きな女とは同じだ。

16 همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد، و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، همان‌طور هم محال است بتوان از غرغر چنین زنی جلوگیری کرد.

この女を制するのは風を制するのとおなじく、右の手に油をつかむのとおなじだ。

17 همان‌طور که آهن، آهن را می‌تراشد، دوست نیز شخصیت دوستش را اصلاح می‌کند.

鉄は鉄をとぐ、そのように人はその友の顔をとぐ。

18 هر که درختی بپروراند از میوه‌اش نیز خواهد خورد و هر که به اربابش خدمت کند پاداش خواهد گرفت.

いちじくの木を守る者はその実を食べる、主人を尊ぶ者は誉を得る。

19 همان‌طور که انسان در آب، صورت خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند.

水にうつせば顔と顔とが応じるように、人の心はその人をうつす。

20 همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان نیز هرگز ارضا نمی‌گردد. (Sheol h7585)

陰府と滅びとは飽くことなく、人の目もまた飽くことがない。 (Sheol h7585)

21 طلا و نقره را به‌وسیلۀ آتش می‌آزمایند، ولی انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت.

るつぼによって銀をためし、炉によって金をためす、人はその称賛によってためされる。

22 اگر احمق را در داخل هاون هم بکوبی حماقتش از او جدا نمی‌شود.

愚かな者をうすに入れ、きねをもって、麦と共にこれをついても、その愚かさは去ることがない。

23 مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای نسل او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقت از گله و رمه‌ات مواظبت کن،

あなたの羊の状態をよく知り、あなたの群れに心をとめよ。

24

富はいつまでも続くものではない、どうして位が末代までも保つであろうか。

25 زیرا وقتی علوفه چیده شود و محصول جدید به بار آید و علف کوهستان جمع‌آوری شود،

草が刈り取られ、新しい芽がのび、山の牧草も集められると、

26 آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خرید

小羊はあなたの衣料を出し、やぎは畑を買う価となり、

27 و از شیر بقیهٔ بزها تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.

やぎの乳は多くて、あなたと、あなたの家のものの食物となり、おとめらを養うのにじゅうぶんである。