امثال 27

1 درباره فردای خود با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی چه پیش خواهد آمد.

Ne dicsekedjél a holnapi nappal, mert nem tudod mit szül a nap.

2 هرگز از خودت تعریف نکن؛ بگذار دیگران از تو تعریف کنند.

Dicsérjen más téged és ne tenszájad idegen és ne tenajkaid.

3 حمل بار سنگ و ماسه سخت است، اما تحمل ناراحتیهایی که شخص نادان ایجاد می‌کند، از آن هم سختتر است.

Kő nehézsége, föveny súlyossága: de az oktalannak bosszúsága kettejöknél nehezebb.

4 حسادت خطرناک‌تر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است.

Indulatnak kegyetlensége és haragnak áradása; de ki állhat meg a féltékenység előtt?

5 سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است.

Jobb a nyílt feddés, mint a rejtett szeretet.

6 زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است.

Hűségesek a barátnak verései, s bőségesek a gyűlölőnek csókjai.

7 شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیز تلخی شیرین است.

Jóllakott lélek tapossa a színmézet, de éhező léleknek minden keserű édes.

8 کسی که از خانه‌اش دور می‌شود همچون پرنده‌ای است که از آشیانه‌اش آواره شده باشد.

Mint madár, mely elbujdosik fészkéből, olyan a férfi, ki elbujdosik helyéből.

9 مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است.

Olaj meg füstölőszer megörvendezteti a szívet: olyan a barát édessége lelkének tanácsából.

10 دوست خود و دوست پدرت را هرگز ترک نکن، و وقتی در تنگی هستی سراغ برادرت نرو؛ همسایهٔ نزدیک بهتر از برادر دور می‌تواند به تو کمک کند.

Barátodat és atyád barátját el ne hagyd, és testvéred házába ne menj szerencsétlenséged napján; jobb a közeli szomszéd, mint távoli testvér.

11 پسرم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که مرا سرزنش می‌کنند، بدهم.

Légy bölcs, fiam, és örvendeztesd meg szívemet, hogy megfelelhessek gyalázómnak!

12 عاقل خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید، ولی جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌کند.

Az okos látta a bajt és elrejtőzött; az együgyűek tova haladtak, lakoltak.

13 از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود، گرو بگیر.

Vedd el ruháját, mert kezeskedett másért, az idegen nőért zálogold őt meg.

14 اگر صبح زود با صدای بلند برای دوستت دعای خیر کرده، او را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.

A ki barátját fennhangon áldja korán reggel, átoknak tudatik az be neki.

15 غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است؛

Csepegő eresz esőzés napján és czivódó asszony egyenlő;

16 همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد، و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، همان‌طور هم محال است بتوان از غرغر چنین زنی جلوگیری کرد.

a ki őt elrejtette, szelet rejtett el, és olaj a jobbjában elkiáltja magát.

17 همان‌طور که آهن، آهن را می‌تراشد، دوست نیز شخصیت دوستش را اصلاح می‌کند.

Vasat vason élesítenek, és ember élesíti társának tekintetét.

18 هر که درختی بپروراند از میوه‌اش نیز خواهد خورد و هر که به اربابش خدمت کند پاداش خواهد گرفت.

A ki őrzi a fügefát, enni fogja gyümölcsét, s a ki megőrzi urát, azt tisztelni fogják.

19 همان‌طور که انسان در آب، صورت خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند.

Mint a víz az arczot az arcznak, úgy a szív az embert az embernek.

20 همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان نیز هرگز ارضا نمی‌گردد. (Sheol h7585)

Alvilág és enyészet nem laknak jól, s az ember szemei sem laknak jól. (Sheol h7585)

21 طلا و نقره را به‌وسیلۀ آتش می‌آزمایند، ولی انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت.

Tégely az ezüstnek, kohó az aranynak, és az ember dicsérete szerint. Mert nem örökké tart a gazdagság; avagy a korona nemzedékre meg nemzedékre marad-e?

22 اگر احمق را در داخل هاون هم بکوبی حماقتش از او جدا نمی‌شود.

Ha megtöröd az oktalant mozsárban dara között a törővel, nem távozik tőle az ő oktalansága. Eltűnt a fű, mutatkozott a sarjú, és betakaríttatnak a hegyek füvei;

23 مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای نسل او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقت از گله و رمه‌ات مواظبت کن،

Ismerd meg jól nyájad színét, fordítsd szívedet a nyájakra.

24

25 زیرا وقتی علوفه چیده شود و محصول جدید به بار آید و علف کوهستان جمع‌آوری شود،

26 آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خرید

juhok a ruházásodra és mező vételárául bakok;

27 و از شیر بقیهٔ بزها تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.

és kecskék teje eleségedül elegendő, házad népe eleségéül, meg élelmül szolgálóidnak.