امثال 27
| درباره فردای خود با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی چه پیش خواهد آمد. | 1 |
Недей се хвали с утрешния ден, Защото не знаеш какво ще роди денят.
| هرگز از خودت تعریف نکن؛ بگذار دیگران از تو تعریف کنند. | 2 |
Нека те хвали друг, а не твоите уста, - Чужд, а не твоите устни.
| حمل بار سنگ و ماسه سخت است، اما تحمل ناراحتیهایی که شخص نادان ایجاد می‌کند، از آن هم سختتر است. | 3 |
Камъкът е тежък и пясъкът много тегли; Но досадата на безумния е по-тежка и от двете.
| حسادت خطرناک‌تر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است. | 4 |
Яростта е жестока и гневът е като наводнение, Но кой може да устои пред завистта?
| سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است. | 5 |
Явното изобличение е по-добро От оная любов, която не се проявява.
| زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است. | 6 |
Удари от приятел са искрени, А целувки от неприятел - изобилни.
| شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیز تلخی شیرین است. | 7 |
Наситената душа се отвръща и от медена пита, А на гладната душа всичко горчиво е сладко.
| کسی که از خانه‌اش دور می‌شود همچون پرنده‌ای است که از آشیانه‌اش آواره شده باشد. | 8 |
Както птица, която е напуснала гнездото си, Така е човек, който е напуснал мястото си.
| مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است. | 9 |
Както благоуханните места и каденията веселят сърцето, Така - и сладостта на сърдечния съвет на приятел.
| دوست خود و دوست پدرت را هرگز ترک نکن، و وقتی در تنگی هستی سراغ برادرت نرو؛ همسایهٔ نزدیک بهتر از برادر دور می‌تواند به تو کمک کند. | 10 |
Не оставяй своя приятел нито приятеля на баща си. И не влизай в къщата на брата си, в деня на злощастието си. По-добре близък съсед, отколкото далечен брат.
| پسرم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که مرا سرزنش می‌کنند، بدهم. | 11 |
Сине мой, бъди мъдър и радвай сърцето ми, За да имам що да отговарям на онзи, който ме укорява.
| عاقل خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید، ولی جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌کند. | 12 |
Благоразумният предвижда злото и се укрива, А неразумните вървят напред - и страдат.
| از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود، گرو بگیر. | 13 |
Вземи дрехата на този, който поръчителствува за чужд; Да! Вземи залог от онзи, който поръчителствува за чужда жена.
| اگر صبح زود با صدای بلند برای دوستت دعای خیر کرده، او را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود. | 14 |
Който става рано и благославя ближния си с висок глас, Ще се счете, като че го кълне.
| غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است؛ | 15 |
Непрестанно капене в дъждовен ден И жена крамолница са еднакви;
| همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد، و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، همان‌طور هم محال است بتوان از غرغر چنین زنی جلوگیری کرد. | 16 |
Който би я обуздал, обуздал би вятъра И би хвърлил дървено масло с десницата си.
| همان‌طور که آهن، آهن را می‌تراشد، دوست نیز شخصیت دوستش را اصلاح می‌کند. | 17 |
Желязо остри желязо; Така човек остри лицето си срещу приятеля си.
| هر که درختی بپروراند از میوه‌اش نیز خواهد خورد و هر که به اربابش خدمت کند پاداش خواهد گرفت. | 18 |
Който пази смоковницата ще яде плода й, И който се грижи за господаря си ще бъде почитан.
| همان‌طور که انسان در آب، صورت خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند. | 19 |
Както водата отразява лице срещу лице, Така сърцето - човек срещу човека.
| همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان نیز هرگز ارضا نمی‌گردد. (Sheol h7585) | 20 |
Адът и погибелта не се насищат; Така и човешките очи не се насищат. (Sheol h7585)
| طلا و نقره را به‌وسیلۀ آتش می‌آزمایند، ولی انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت. | 21 |
Горнилото е за пречистване среброто и пещта за златото. А човекът се изпитва чрез онова, с което се хвали.
| اگر احمق را در داخل هاون هم بکوبی حماقتش از او جدا نمی‌شود. | 22 |
Ако и с черясло сгрухаш безумния в кутел между грухано жито, Пак безумието му няма да се отдели от него.
| مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای نسل او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقت از گله و رمه‌ات مواظبت کن، | 23 |
Внимавай да познаваш състоянието на стадата си, И грижи се за добитъка си;
| 24 |
Защото богатството не е вечно, И короната не трае из род в род.
| زیرا وقتی علوفه چیده شود و محصول جدید به بار آید و علف کوهستان جمع‌آوری شود، | 25 |
Сеното се прибира, зеленината се явява, И планинските билки се събират.
| آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خرید | 26 |
Агнетата ти служат за облекло, И козлите за купуване на нива.
| و از شیر بقیهٔ بزها تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد. | 27 |
Ще има достатъчно козе мляко за храна На теб, на дома ти и за живеене на слугините ти.
