امثال 26

1 همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

Ca zăpada vara și ploaia la seceriș, așa și onoarea nu este potrivită pentru un prost.

2 نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

Cum rătăcește pasărea, cum zboară rândunica, tot așa nu va veni blestemul neîntemeiat.

3 شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

Un bici pentru cal, un frâu pentru măgar și o nuia pentru spatele prostului.

4 نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

Nu răspunde unui prost conform nechibzuinței lui, ca nu cumva și tu să fii asemenea lui.

5 نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

Răspunde unui prost conform nechibzuinței lui, ca nu cumva să fie înțelept în îngâmfarea lui.

6 کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

Cel ce trimite un mesaj prin mâna unui prost, retează picioarele și bea pagubă.

7 مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

Picioarele șchiopului nu sunt egale; așa este o parabolă în gura proștilor.

8 احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

Precum cel ce pune o piatră în praștie, așa este cel ce dă onoare unui prost.

9 مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

Precum un spin străpunge mâna bețivului, așa este o parabolă în gura proștilor.

10 کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

Dumnezeul cel mare care a făcut toate lucrurile răsplătește deopotrivă prostului și răsplătește călcătorilor de lege.

11 همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

Cum se întoarce un câine la vărsătura lui, așa se întoarce un prost la nechibzuința lui.

12 کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

Vezi un om înțelept în îngâmfarea lui? Este mai multă speranță pentru un prost decât pentru el.

13 آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

Leneșul spune: Este un leu pe cale; un leu este pe străzi.

14 او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

Cum se răsucește ușa pe balamalele ei, tot așa și leneșul pe patul său.

15 دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

Leneșul își ascunde mâna în sân; îl mâhnește să o mai ducă din nou la gură.

16 با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

Leneșul este mai înțelept în îngâmfarea lui decât șapte bărbați care pot întoarce un motiv.

17 کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

Cel ce trece alăturea și se amestecă în cearta care nu îi aparține, este ca unul care apucă un câine de urechi.

18 شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

Precum un nebun care aruncă tăciuni, săgeți și moarte,

19

Așa este cel ce înșală pe aproapele său și spune: Nu glumesc doar?

20 هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

Unde nu este lemn, focul se stinge; tot așa, unde nu este bârfitor, cearta încetează.

21 همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

Precum cărbuni [sunt] pentru cărbuni aprinși și lemn pentru foc, așa este un bărbat certăreț pentru aprinderea certei.

22 سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

Cuvintele unui bârfitor sunt ca rănile și coboară în părțile cele mai adânci ale pântecelui.

23 سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

Buze arzătoare și o inimă stricată sunt ca un ciob acoperit cu zgura argintului.

24 شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

Cel ce urăște se preface cu buzele sale și strânge înșelăciune înăuntrul său;

25 اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

Când vorbește amabil, să nu îl crezi, fiindcă sunt șapte urâciuni în inima lui.

26 اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

Cel a cărui ură este acoperită prin înșelătorie, stricăciunea lui va fi arătată înaintea întregii adunări.

27 هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

Oricine sapă o groapă va cădea în ea; și cel ce rostogolește o piatră, aceasta se va întoarce asupra lui.

28 زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.

O limbă mincinoasă urăște pe cei nenorociți prin ea, și o gură lingușitoare lucrează ruină.