امثال 26

1 همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

Som sne om sommeren og som regn i høsttiden, slik høver ære for en dåre.

2 نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

Som spurven i fart, som svalen i flukt, slik er det med en uforskyldt forbannelse - den rammer ikke.

3 شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

Svepe for hesten, tømme for asenet, og kjepp for dårers rygg!

4 نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

Svar ikke dåren efter hans dårskap, forat du ikke selv skal bli ham lik!

5 نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

Svar dåren efter hans dårskap, forat han ikke skal bli vis i egne øine!

6 کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

Den som sender bud med en dåre, han hugger føttene av sig, han må tåle slem medfart.

7 مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

Visne henger benene på den lamme og likeså ordsprog i munnen på dårer.

8 احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

Lik den som legger sten i slyngen, er den som gir en dåre ære.

9 مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

Som en torn i en drukken manns hånd, slik er et ordsprog i dårers munn.

10 کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

En mester får alt i stand, men den som leier en dåre, er lik den som leier en som går forbi.

11 همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

Lik hunden som vender tilbake til sitt eget spy, er en dåre som kommer igjen med sin dårskap.

12 کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

Ser du en mann som er vis i egne øine - det er mere håp for dåren enn for ham.

13 آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

Den late sier: Det er en løve på veien, en løve i gatene.

14 او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

Døren dreier sig på sitt hengsel, og den late snur sig på sitt leie.

15 دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

Den late stikker sin hånd fatet; han gider ikke føre den tilbake til sin munn.

16 با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

Den late er visere i egne øine enn syv som svarer med forstand.

17 کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

Lik den som tar fatt i øret på en hund som løper forbi, er den som lar sig egge til vrede over en trette som ikke kommer ham ved.

18 شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

Lik en gal mann som kaster ut brandpiler og skyter og dreper,

19

er en mann som har sveket sin venn og så sier: Jeg spøker jo bare!

20 هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

Når det er forbi med veden, slukner ilden, og når det ingen øretuter er, stilles trette.

21 همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

Som kull blir til glør, og som ved nærer ild, slik voldes kiv av en trettekjær mann.

22 سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

En øretuters ord er som velsmakende retter, og de trenger ned i hjertets indre.

23 سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

Lik et lerkar som er overdratt med bly-glette, er brennende leber sammen med et ondt hjerte.

24 شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

Med sine leber skaper den hatefulle sig til, men i sitt indre gjemmer han svik.

25 اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

Når han gjør sin røst blid, så tro ham ikke! For der er syv vederstyggeligheter i hans hjerte.

26 اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

Den hatefulle skjuler sig i svik, men hans ondskap blir åpenbar i forsamlingen.

27 هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

Den som graver en grav, skal falle i den, og den som velter en sten op, på ham skal den rulle tilbake.

28 زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.

En løgnaktig tunge hater dem som den har knust, og en falsk munn volder fall.