امثال 26

1 همان‌طور که باریدن برف در تابستان یا باران در فصل درو خلاف قانون طبیعت است، همچنان است احترام گذاشتن به اشخاص نادان.

Comme la neige en été, et la pluie pendant la moisson, ainsi la gloire ne convient point à un fou.

2 نفرین، بر کسی که مستحق آن نیست اثری ندارد و مانند گنجشک یا پرستویی است که این سو و آن سو پرواز می‌کند و در جایی نمی‌نشیند.

Comme l'oiseau s'enfuit, et comme l'hirondelle s'envole, ainsi la malédiction non méritée n'atteindra point.

3 شلّاق برای اسب است و افسار برای الاغ، و چوب تنبیه برای آدم نادان.

Le fouet est pour le cheval, le mors pour l'âne, et la verge pour le dos des insensés.

4 نادان را مطابق حماقتش جواب نده، مبادا تو هم مثل او شوی.

Ne réponds point au fou selon sa folie, de peur que tu ne lui ressembles toi-même.

5 نادان را مطابق حماقتش جواب بده، مبادا خودش را عاقل بداند.

Réponds au fou selon sa folie, de peur qu'il ne s'imagine qu'il est sage.

6 کسی که توسط آدم نادان پیغام می‌فرستد مثل شخصی است که پای خود را قطع می‌کند و یا زهر می‌نوشد.

Celui qui envoie des messages par un fou, se coupe les pieds, et boit la peine du tort qu'il se fait.

7 مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید، مانند پای لنگ، سست است.

Comme les jambes de l'impotent sont sans force, ainsi est une sentence dans la bouche d'un insensé.

8 احترام گذاشتن به شخص نادان، مانند بستن سنگ به فلاخن، کار احمقانه‌ای است.

Faire honneur à un insensé, c'est mettre une pierre précieuse dans un monceau de pierres.

9 مثلی که از دهان شخص نادان بیرون می‌آید همچون خاری که به دست آدم مست فرو می‌رود و او حس نمی‌کند، بی‌اثر است.

Un discours sentencieux dans la bouche d'un insensé, est comme une épine dans la main d'un homme ivre.

10 کسی که نادان یا هر رهگذری را استخدام می‌کند، مانند تیراندازی است که بی‌هدف تیر رها کرده، هر رهگذری را مجروح می‌سازد.

Celui qui prend à son service les insensés et les premiers venus, est comme un archer qui blesse tout le monde.

11 همان‌طور که سگ به قی خود باز می‌گردد، آدم احمق نیز حماقت خود را تکرار می‌کند.

Comme le chien retourne à ce qu'il a vomi, ainsi l'insensé revient à sa folie.

12 کسی که در نظر خود عاقل است از یک نادان هم نادانتر است.

As-tu vu un homme qui croit être sage? Il y a plus à espérer d'un fou que de lui.

13 آدم تنبل پایش را از خانه بیرون نمی‌گذارد و می‌گوید: «شیرهای درنده در کوچه‌ها هستند!»

Le paresseux dit: Le grand lion est dans le chemin; le lion est par les rues.

14 او مانند دری که بر پاشنه‌اش می‌چرخد، در رختخوابش می‌غلتد و از آن جدا نمی‌شود.

Comme la porte tourne sur ses gonds, le paresseux se tourne sur son lit.

15 دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهانش نمی‌گذارد.

Le paresseux plonge la main dans le plat, et il a de la peine à la ramener à sa bouche.

16 با این حال او خود را داناتر از هفت مرد عاقل می‌داند.

Le paresseux se croit plus sage que sept hommes qui savent répondre avec bon sens.

17 کسی که در نزاعی دخالت می‌کند که به او مربوط نیست مانند شخصی است که گوشهای سگی را می‌کشد.

Celui qui, en passant, se met en colère pour une querelle qui ne le touche en rien, est comme celui qui saisit un chien par les oreilles.

18 شخصی که همسایهٔ خود را فریب بدهد و بعد بگوید که شوخی کرده است، مثل دیوانه‌ای است که به هر طرف آتش و تیرهای مرگبار پرت می‌کند.

Tel qu'est le furieux qui jette des tisons, des flèches et la mort,

19

Tel est l'homme qui trompe son ami, et qui dit: N'était-ce pas pour jouer?

20 هیزم که نباشد آتش خاموش می‌شود، سخن‌چین که نباشد نزاع فرو می‌نشیند.

Le feu s'éteint faute de bois; ainsi quand il n'y aura plus de rapporteurs, les querelles s'apaiseront.

21 همان‌طور که زغال و هیزم آتش را مشتعل می‌کند، مرد ستیزه‌جو هم جنگ و نزاع بر پا می‌نماید.

Le charbon est pour faire de la braise, et le bois pour faire du feu, et l'homme querelleur pour exciter les querelles.

22 سخنان سخن‌چین مانند لقمه‌های لذیذی است که با لذت بلعیده می‌شود.

Les paroles d'un rapporteur sont comme des friandises; mais elles descendent jusqu'au-dedans des entrailles.

23 سخنان زیبا و فریبنده، شرارت دل را پنهان می‌سازد، درست مانند لعابی که ظرف گلی را می‌پوشاند.

Les lèvres brûlantes et le cœur mauvais, sont comme de l'écume d'argent dont on enduit un pot de terre.

24 شخص کینه‌توز با حرفهایش کینهٔ دلش را مخفی می‌کند؛

Celui qui hait, dissimule en parlant; mais au-dedans de lui il cache la fraude.

25 اما تو گول حرفهای فریبندهٔ او را نخور، زیرا دلش پر از نفرت است.

Quand il parlera gracieusement, ne le crois point; car il y a sept abominations dans son cœur.

26 اگرچه نفرتش را با حیله پنهان می‌کند، اما سرانجام پلیدی او بر همگان آشکار خواهد شد.

La méchanceté de celui qui cache sa haine pour faire du mal, se découvrira dans l'assemblée.

27 هر که برای دیگران چاه بکند، خود در آن خواهد افتاد. هر که سنگی به طرف دیگران بغلتاند، آن سنگ برمی‌گردد و بر روی خود او می‌افتد.

Celui qui creuse la fosse, y tombera, et la pierre retournera sur celui qui la roule.

28 زبان دروغگو از مجروح شدگان خود نفرت دارد و دهان چاپلوس خرابی بار می‌آورد.

La langue fausse hait celui qu'elle a abattu, et la bouche qui flatte fait tomber.